(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 grudnia 2023 r., nr 0115-KDWT.4011.76.2023.2.BK)
"(...) Jest Pani podatniczką podatku dochodowego od osób fizycznych (...) podlegającą obowiązkowi podatkowemu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Jest Pani osobą rozwiedzioną na podstawie wyroku sądu okręgowego (...). Sąd przyznał władzę rodzicielską obojgu rodzicom z miejscem zamieszkania dzieci przy Pani - jako matce, bez opieki naprzemiennej. Do 2023 r. trud wychowania i opieki nad dziećmi spoczywał w większości na Pani i w pewnej części na byłym mężu, który regularnie realizował widzenia z dziećmi kilka razy w tygodniu (popołudniami) oraz w weekendy. W marcu 2023 r. ojciec dzieci wyemigrował na stałe do Norwegii (...), co spowodowało, że cały trud wychowania i opieki nad dziećmi spoczął na Pani. Ojciec płaci alimenty, ale widuje obecnie dzieci jedynie 1-2 razy w miesiącu, kiedy przyleci do Polski na weekend. Na chwilę obecną nie planuje również powrotu do Polski. Obecnie jest Pani w związku partnerskim, nieformalnym. Mieszka Pani wspólnie z partnerem. (...)
Czy w 2024 r., przy rozliczaniu PIT za rok 2023, ma Pani prawo rozliczyć się jako samotnie wychowujący rodzic (podkreśl. red.)?
(...) Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy (...) o podatku dochodowym od osób fizycznych (...), od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1) małoletnie,
2) pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3) pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
- podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.
W myśl art. 6 ust. 4d ww. ustawy w przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.
(...) ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:
(...) Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.
(...) Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem oraz świadczeń alimentacyjnych.
Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.
W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic, który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie, status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednocześnie przepisy powyższej ustawy (o PDOF - przyp. red.) nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku.
(...) Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że skoro od 2018 r. jest Pani rozwódką i w 2023 r. wychowuje Pani synów samotnie, tj. bez udziału ich ojca, troszczy się o ich byt materialny oraz rozwój fizyczny i psychiczny, to na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, można Panią uznać za osobę samotnie wychowującą dzieci. Bez znaczenia w niniejszej sprawie pozostaje okoliczność, że zamieszkuje Pani z partnerem, który nie uczestniczy w ich procesie wychowawczym i z którym nie ma Pani wspólnego dziecka.
Tym samym przysługuje Pani prawo do rozliczenia się za rok podatkowy 2023 w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podkreśl. red.). (...)"
| ||||||||||||
|
||||||||||||
