Byłem członkiem zarządu, a następnie likwidatorem spółki z o.o. Została ona wykreślona z KRS. Teraz jednak okazało się, że istnieje majątek spółki, tj. nieruchomość, która nie została objęta likwidacją. Co należy z nim zrobić w sytuacji, gdy spółki już nie ma?
W przepisach nie ma regulacji, która dotyczyłaby wprost sytuacji opisanej w pytaniu. SN w uchwale z dnia 24 stycznia 2007 r., sygn. akt III CZP 143/06, stwierdził, że jeżeli po wykreśleniu z rejestru spółki z o.o. okaże się, iż pozostała po niej część majątku nieobjęta likwidacją, dopuszczalne jest ustanowienie likwidatora w celu zakończenia likwidacji. SN podkreślił, że majątek spółki z o.o. wykreślonej z KRS ujawniony dopiero po zakończeniu postępowania likwidacyjnego nie należy do wspólników. Taki pogląd jeszcze na gruncie Kodeksu handlowego SN wyraził w orzeczeniu z dnia 26 maja 1936 r., sygn. akt II C 331/36. W uchwale z 2007 r. SN uznał, że nieobjęcie części majątku spółki postępowaniem likwidacyjnym oznacza, iż formalne jego zakończenie było przedwczesne i wymaga kontynuacji przez ponowne powołanie likwidatora. Jako podstawę prawną dla takiej decyzji sądu rejestrowego SN wskazał art. 170 K.s.h. stosowany w drodze analogii. Art. 170 K.s.h. dotyczy likwidacji spółki z o.o. w organizacji. Pogląd wyrażony przez SN jest różnie oceniany w doktrynie. Podkreślana jest w szczególności różnica pomiędzy spółką z o.o. w organizacji, której przysługuje podmiotowość prawna, a spółką wykreśloną z KRS, która traci swój byt prawny. Wydaje się jednak, że rozwiązanie to z praktycznego punktu widzenia najlepiej uwzględnia interesy zarówno wierzycieli, jak i wspólników.
Co więcej, do koncepcji wyrażonej w uchwale z 2007 r. SN odwołał się ponownie w sprawie dotyczącej wniosku o otwarcie likwidacji uzupełniającej likwidację spółki akcyjnej. W postanowieniu z dnia 19 września 2013 r., sygn. akt I CZ 69/13, SN stwierdził, że pozostanie niezlikwidowanego majątku spółki świadczy o przedwczesnym zakończeniu likwidacji i konieczności jej ponownego podjęcia, z wyznaczeniem likwidatora (likwidatorów) i wpisania tej okoliczności do rejestru przedsiębiorców w odniesieniu do konkretnej spółki. Mimo wcześniejszego wykreślenia ma więc ona zdolność likwidacyjną będącą odzwierciedleniem zdolności prawnej na tym etapie ujawnienia się spółki, a także zdolność sądową w zakresie dokończenia likwidacji. Domaganie się wpisania likwidatorów oznacza uprawnienie z zakresu wpisu do rejestru podmiotu podlegającego rejestracji, który ze względu na jedną przyczynę prawną (wniosek o wykreślnie spółki z KRS) podlega wykreśleniu, a z uwagi na drugą przyczynę (wniosek o wpis likwidatorów) wykreślenie to jest wykreślane, a wpisywani są likwidatorzy.
Uwzględniając stanowisko SN trzeba wznowić postępowanie likwidacyjne spółki, a następnie upłynnić ujawniony majątek. Z uzyskanych środków należy w pierwszej kolejności zaspokoić wierzycieli, a dopiero pozostałą nadwyżkę można podzielić pomiędzy wspólników stosownie do treści art. 282 § 1 i art. 286 K.s.h.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
