Pracownik jest zatrudniony od kilku lat na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Pracodawca dowiedział się, że od dwóch miesięcy pracownik ten równolegle prowadzi własną firmę, o czym go nie powiadomił. Czy miał taki obowiązek i czy pracodawca może w takiej sytuacji wypowiedzieć mu umowę o pracę? Jeżeli nie, to czy można zawrzeć umowę o zakazie konkurencji wykluczającą wszelką dodatkową działalność?
Fakt podjęcia przez pracownika dodatkowej działalności zarobkowej nie stanowi samodzielnej podstawy do rozwiązania z nim umowy o pracę (czy nałożenia kary porządkowej). Jeżeli jednak taka dodatkowa działalność narusza wiążący pracownika zakaz konkurencji lub obowiązek lojalności wobec pracodawcy, rozwiązanie umowy, w tym przez wypowiedzenie, może okazać się zasadne.
Pracownik w trakcie zatrudnienia może być związany umową o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy (art. 1011 K.p.). Umowa o zakazie konkurencji w trakcie zatrudnienia z reguły wyklucza prowadzenie przez pracownika własnej działalności w branżach konkurencyjnych wobec pracodawcy, jak też podejmowanie pracy zarobkowej w firmach, które prowadzą taką działalność. Zakaz konkurencji będący przedmiotem tej umowy może dotyczyć podjęcia pracy w firmie konkurencyjnej zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i cywilnoprawnej. Przy czym do umowy o zakazie konkurencji nie można wprowadzić zakazu podejmowania przez pracownika jakiejkolwiek dodatkowej pracy czy działalności.
W treści umowy o zakazie konkurencji obligatoryjnie musi znaleźć się zapis precyzujący, jakie sfery działalności stanowią konkurencję dla pracodawcy.
Bez wskazania, jakie działania będą uważane za konkurencyjne, cała umowa będzie bezskuteczna. Zasady te obowiązują również przy zawieraniu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia.
Należy zasygnalizować, że obowiązek powstrzymania się przez pracownika od działań konkurencyjnych wobec pracodawcy może wynikać z przepisów Kodeksu pracy. Podstawą odpowiedzialności pracownika jest tu art. 100 § 2 pkt 4 K.p., który nakłada na pracownika obowiązek lojalności wobec pracodawcy poprzez dbanie o dobro zakładu pracy, ochronę jego mienia oraz zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Naruszenie przez pracownika tego obowiązku może stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę, a nawet - w zależności od sytuacji - dyscyplinarnego zwolnienia.
|