Jesteśmy "świeżo upieczonymi" wspólnikami spółki z o.o. Nasze pytanie dotyczy składania pierwszych oświadczeń i rejestracji. Mamy już wpis do KRS, decyzję o nadaniu NIP i REGON, złożyliśmy zgłoszenie rejestracyjne VAT-R. Co powinniśmy jeszcze złożyć, oświadczyć lub zadeklarować w urzędzie skarbowym?
Przepisy ustawy o PDOP zawierają kilka regulacji pozwalających podatnikom tego podatku - po złożeniu stosownego oświadczenia we właściwym urzędzie skarbowym - na ukształtowanie swojej sytuacji prawno-podatkowej na nieco innych zasadach, w stosunku do zasad ogólnie obowiązujących podatników tego podatku. Poniżej pokrótce omawiamy te regulacje.
Wybór roku podatkowego
Jedną z pierwszych decyzji, jaką podjąć muszą wspólnicy zakładający spółkę z o.o., jest wskazanie w umowie spółki przyjętego dla niej "roku podatkowego". Jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy o PDOP, rokiem podatkowym, czyli okresem, za który podatnik obowiązany jest złożyć zeznanie podatkowe i rozliczyć podatek dochodowy, jest zasadniczo rok kalendarzowy, czyli okres trwający od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku. Jednakże podatnik może przyjąć za swój rok podatkowy inny okres kolejnych pełnych dwunastu miesięcy kalendarzowych (np. od 1 kwietnia do 31 marca, od 1 lipca do 30 czerwca czy od 1 października do 30 września). W takim przypadku jego rokiem podatkowym będzie ten przyjęty okres. Warunkiem jest jednak wskazanie takiego okresu jako przyjętego "roku podatkowego" już w umowie spółki (w statucie) oraz zawiadomienie o tym wyborze naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę spółki. Zawiadomienia takiego należy dokonać nie później niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia przez spółkę działalności (art. 8 ust. 5 ustawy o PDOP), w tym także w sytuacji, w której rozpoczęcie takiej działalności nastąpiło przed jej rejestracją w Krajowym Rejestrze Sądowym, tj. kiedy spółka miała jeszcze status "spółki w organizacji". Choć przepisy ustawy o PDOP nie regulują pojęcia "rozpoczęcie działalności", to jednak mając na uwadze przepis art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, wskazujący jako dzień rozpoczęcia działalności dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym podatnika, oraz uwzględniając fakt, iż podatnikiem podatku dochodowego jest już spółka kapitałowa w organizacji (art. 1 ust. 1 ustawy o PDOP), przyjąć naszym zdaniem należy, iż z datą uzyskania pierwszych przychodów lub poniesienia pierwszych kosztów następuje "rozpoczęcie działalności" tego podatnika.
Złożenie w urzędzie skarbowym stosownego zawiadomienia może być zasadne również w przypadku przyjęcia za rok podatkowy okresu pokrywającego się z rokiem kalendarzowym. W przypadku bowiem rozpoczęcia przez spółkę działalności w drugiej połowie tak wybranego roku podatkowego ma ona możliwość uniknięcia obowiązku zamykania ksiąg rachunkowych i składania zeznania rocznego (CIT-8) już po kilku miesiącach od dnia rozpoczęcia swojej działalności, poprzez połączenie swojego pierwszego roku z całym następnym okresem trwającym od 1 stycznia do 31 grudnia. Jak bowiem wynika z art. 8 ust. 2a ustawy o PDOP, w przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności w drugiej połowie roku kalendarzowego i wybrania roku podatkowego pokrywającego się z rokiem kalendarzowym, pierwszy rok podatkowy może trwać od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego następującego po roku, w którym rozpoczęto działalność. Również w takim przypadku zawiadomienia takiego należy dokonać nie później niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia przez spółkę działalności.
Wybór metody ustalania różnic kursowych
W art. 15a ustawy o PDOP uregulowane zostały zasady dotyczące ujmowania przez podatników tego podatku w ich przychodach i kosztach różnic kursowych związanych z dokonywanymi operacjami gospodarczymi wyrażonymi w walutach obcych. Jednakże przepisy art. 9b tej ustawy pozwalają na odstąpienie od zasad wskazanych w art. 15a tej ustawy i ustalanie przez podatników występujących w ich operacjach gospodarczych różnic kursowych w oparciu o przepisy o rachunkowości, pod warunkiem, że w okresie, w którym stosowana będzie "rachunkowa" metoda ustalania różnic kursowych, sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe będą badane przez podmioty uprawnione do ich badania. W przypadku wyboru "rachunkowej" metody ustalania różnic kursowych podatnik ma obowiązek zawiadomienia - w terminie do końca pierwszego miesiąca danego roku podatkowego, a w przypadku podatników rozpoczynających działalność - w terminie 30 dni od dnia jej rozpoczęcia, w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej metody ustalania różnic kursowych. Pamiętać przy tym należy, iż w przypadku dokonania takiego wyboru, podatnik obowiązany jest do stosowania tej metody przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym ją przyjęto (art. 9b ust. 3 ustawy o PDOP). Również w przypadku rezygnacji ze stosowania rachunkowej metody ustalania różnic kursowych na podatniku ciąży obowiązek zawiadomienia w formie pisemnej o tej decyzji właściwego naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do końca roku podatkowego poprzedzającego rok, w którym zamierza on zrezygnować ze stosowania tej metody (art. 9b ust. 4 i ust. 7 ustawy o PDOP).
Wybór sposobu określania wysokości i terminów wpłat zaliczek na podatek dochodowy
Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych zobowiązani są do dokonywania w trakcie roku podatkowego wpłat miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy, wyliczanych "narastająco" w oparciu o wysokość dochodu uzyskanego od początku danego roku podatkowego, do końca miesiąca, za który wyliczana jest zaliczka, w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni (art. 25 ust. 1 i 1a ustawy o PDOP). Jednakże podatnicy rozpoczynający działalność w swoim pierwszym roku podatkowym mogą dokonać wyboru kwartalnego rozliczania zaliczek na ten podatek (art. 25 ust. 1b ustawy o PDOP). Zaliczki kwartalne podatnik obowiązany jest wpłacać w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po upływie kwartału, za który wpłacana jest zaliczka (przez "kwartał" rozumie się kwartał roku kalendarzowego). Z kolei zaliczkę za ostatni kwartał roku podatkowego podatnik obowiązany jest wpłacić w terminie do 20 dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego.
Przepisy ustawy o PDOP - w art. 25 ust. 6-10 - przewidują także możliwość wpłacania zaliczek, których wysokość ustalona zostaje "z góry", to jest w wysokości 1/12 podatku należnego wynikającego z zeznania rocznego CIT-8 złożonego w poprzednim roku podatkowym (jeżeli rok podatkowy, za który zeznanie będące podstawą wyliczenia takich zaliczek, trwał dłużej lub krócej niż 12 miesięcy, wartość ta ulega odpowiedniej modyfikacji). Ze względu na specyfikę sposobu określania wysokości zaliczek w oparciu o tę metodę, ze sposobu takiego określania wysokości zaliczek na podatek dochodowy podatnicy mogą skorzystać dopiero od trzeciego roku podatkowego.
Kredyt podatkowy
Poza możliwością wpłat zaliczek w trybie kwartalnym ustawa o PDOP przewiduje dla małych podatników zatrudniających minimum 5 osób (w przeliczeniu na pełne etaty) jeszcze inną "ulgę podatkową" zwaną "kredytem podatkowym". Polega ona na możliwości odroczenia zapłaty podatku dochodowego za jeden rok podatkowy podatnika. Jak wynika z art. 25 ust. 11-17 ustawy o PDOP, tzw. "mali podatnicy", w swoim drugim, albo - w określonych przypadkach - w swoim trzecim roku podatkowym mogą skorzystać ze zwolnienia z obowiązku wpłat zaliczek na podatek dochodowy oraz z odroczenia zapłaty podatku dochodowego od dochodu uzyskanego w całym tym roku podatkowym. Odroczony podatek podlegać w takim przypadku będzie zapłacie w rozliczeniu rocznym dokonywanym za kolejne lata podatkowe, w wysokości 20% tego podatku w każdym z tych lat. Celem skorzystania z kredytu podatkowego wymagane jest jednak złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na siedzibę podatnika oświadczenia o chęci skorzystania z tego zwolnienia. Oświadczenie to składa się w formie pisemnej w terminie do 20 dnia pierwszego miesiąca roku podatkowego objętego tym zwolnieniem.
Wskazać jednak należy, iż ww. ustawa zawiera szereg ograniczeń w prawie do skorzystania z kredytu podatkowego. Przepisy te nie mają bowiem zastosowania do podatników:
|