Do księgi podatkowej wpisuje się przychody podlegające opodatkowaniu oraz koszty ich uzyskania. Po zakończeniu miesiąca odpowiednio podsumowuje się zapisy i ustala kwotę dochodu, stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki na podatek dochodowy za dany okres sprawozdawczy. Obowiązek ten nie dotyczy podatników opłacających zaliczki w uproszczonej formie.
Po zakończeniu miesiąca wpisy dokonane w księdze podatkowej w danym miesiącu trzeba podkreślić, a dane z kolumn 7-14 zsumować. Wynikłe z podsumowania kwoty także należy podkreślić. Pod podsumowaniem danego miesiąca można wpisać w poszczególnych kolumnach sumy od początku roku do miesiąca poprzedzającego dany miesiąc i w kolejnej pozycji wpisać w poszczególnych kolumnach sumę od początku roku. Stanowi o tym pkt 19 objaśnień zawartych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Podatnik może dokonywać podsumowania kolumn przychodów i kosztów za dany miesiąc i dodawać sumy przychodów i kosztów ustalone od początku roku do miesiąca poprzedzającego dany miesiąc. Wtedy otrzymuje narastające sumy przychodów i kosztów, na podstawie których oblicza dochód za dany miesiąc. Można też wprowadzać do księgi tylko podsumowanie zapisów dokonanych za dany miesiąc. Wówczas ustala się dochód, dodając kwoty przychodów i kosztów wynikające z podsumowania kolumn w poszczególnych miesiącach.
Zasadniczo dochodem z działalności gospodarczej stanowiącym podstawę obliczenia zaliczki u podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów jest różnica pomiędzy wynikającym z tych ksiąg przychodem i kosztami jego uzyskania (art. 44 ust. 2 ustawy o pdof). Ustalając dochód podatnik od sumy przychodów odejmuje sumę kosztów uzyskania przychodów. Wynik dodatni oznacza osiągnięcie dochodu, a ujemny poniesienie straty - nie ma wtedy konieczności płacenia podatku.
Wartość przychodów, którą należy wziąć pod uwagę ustalając dochód, wyznacza suma od początku roku z kolumny 9 "Razem przychód", a wartość kosztów określa suma od początku roku z kolumn 10 "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu", 11 "Koszty uboczne zakupu" i 14 "Razem wydatki". Kwoty ujęte w kolumnie 16 "Koszty działalności badawczo-rozwojowej, o których mowa w art. 26e ustawy o podatku dochodowym" nie są uwzględniane przy obliczaniu zaliczek na podatek. Zapisów w tej kolumnie dokonuje się na potrzeby odliczeń w zeznaniu - podsumowuje się po zakończeniu roku.
Dochód jest podstawą obliczenia zaliczki na podatek według zasad opodatkowania wybranych przez przedsiębiorcę, tj. skala podatkowa lub podatek liniowy.
Inny sposób ustalania dochodu za dany miesiąc mają obowiązek stosować podatnicy, którzy w ciągu roku sporządzili spis z natury. Gdy podatnik na koniec miesiąca sporządza remanent, to dochód ustala według zasad określonych w art. 24 ust. 2 ustawy o pdof. Wówczas dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania:
Remanent początkowy jest spisem z natury na dzień 1 stycznia lub na dzień rozpoczęcia działalności w trakcie roku, a remanent końcowy to spis z natury sporządzony na koniec miesiąca danego roku podatkowego. Jeśli podatnik sporządzi spis z natury na koniec miesiąca w trakcie roku podatkowego, to przy ustalaniu dochodu za dany miesiąc oraz za kolejne miesiące musi uwzględnić różnicę remanentową. Gdy w trakcie tego samego roku ponownie sporządzi spis z natury, przy obliczaniu dochodu trzeba wziąć pod uwagę różnice remanentowe pomiędzy początkowym spisem z natury a spisem na koniec danego miesiąca, gdy ponownie przeprowadzono remanent. Odrębną kwestię stanowi spis z natury sporządzony na 31 grudnia (patrz ramka).
|
Przykład
Obliczenie zaliczki na podatek dochodowy za sierpień 2018 r.
|
|
Warto pamiętać! Spis z natury na 31 grudnia danego roku jest spisem z natury na koniec roku i jednocześnie na koniec miesiąca. Z odpowiedzi Ministerstwa Finansów z dnia 30 stycznia 2017 r. na pytanie naszego Wydawnictwa wynika, że obliczając dochód za grudzień stanowiący podstawę obliczenia zaliczki za ten miesiąc podatnik może, ale nie musi uwzględniać spisu z natury sporządzanego na dzień 31 grudnia. Od decyzji podatnika zależy, czy obliczy dochód za grudzień z uwzględnieniem różnic remanentowych, czy różnice te pominie. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26.08.2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2017 r. poz. 728)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
