Chcemy zlikwidować maszynę, która jest już przestarzała technologicznie i nie nadaje się do wykorzystywania w działalności. Stanowi ona środek trwały w naszej firmie. Jak udokumentować to zdarzenie i z jakimi zapisami w księdze podatkowej wiąże się taka operacja?
Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 6 ustawy o pdof, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności prowadzonej przez podatnika. Zakładamy, że w sytuacji opisanej w pytaniu decyzja o likwidacji maszyny nie była spowodowana zamiarem zmiany rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.
W myśl art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy o pdof, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się strat m.in. w środkach trwałych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Stąd do kosztów uzyskania przychodów może być zaliczona wyłącznie ta wartość likwidowanego środka trwałego, która nie została zamortyzowana. Uzasadnieniem likwidacji takiego środka trwałego może być m.in. nierentowna eksploatacja, zbyt kosztowny remont, znaczne zużycie techniczne, przestarzała technologia, niekorzystny wpływ na środowisko naturalne.
Jeśli amortyzacja maszyny jest jeszcze kontynuowana, postawienie jej w stan likwidacji powoduje konieczność zaprzestania dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Przy czym ostatni odpis amortyzacyjny wpisuje się do księgi podatkowej w miesiącu, w którym nastąpiło wycofanie maszyny z eksploatacji (postawiono ją w stan likwidacji). Wynika to z art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o pdof. W praktyce na tę okoliczność sporządza się dowód LT, w którym wskazuje się przede wszystkim datę i przyczynę postawienia środka trwałego w stan likwidacji, jego wartość początkową i dotychczasowe umorzenie. Jednak samo postawienie środka trwałego w stan likwidacji nie powoduje jeszcze w księdze podatkowej żadnych zapisów.
Nieumorzona wartość początkowa likwidowanej maszyny może stanowić koszt podatkowy, ale dopiero w dacie faktycznej (fizycznej) likwidacji. Faktyczną likwidację środka trwałego kończącą proces likwidacji potwierdza protokół likwidacji, sporządzony przez podatnika we własnym zakresie. Załącznikami do niego mogą być dokumenty potwierdzające fakt dokonania likwidacji. Dopiero więc w dacie faktycznej likwidacji maszyny, na podstawie protokołu likwidacji, można ująć jej nieumorzoną wartość w kolumnie 13 księgi podatkowej "Pozostałe wydatki" i wykreślić ją z ewidencji środków trwałych. W związku z likwidacją maszyny podatnik może ponieść dodatkowe koszty, np. utylizacji, złomowania. Koszty te mogą również zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Księguje się je na podstawie dowodów ich poniesienia w kolumnie 13 księgi.
Na okoliczność fizycznej likwidacji środka trwałego sporządza się protokół.
W przypadku gdy maszyna, o której mowa w pytaniu, została już całkowicie zamortyzowana, podatnik w dacie fizycznej likwidacji sporządzi protokół dokumentujący to zdarzenie i na jego podstawie dokona wykreślenia składnika majątku z ewidencji środków trwałych. W księdze podatkowej nie dokona żadnych zapisów, chyba że poniesie koszty związane z likwidacją (utylizacją) maszyny - wtedy wpisze je w kolumnie 13 księgi na podstawie dowodów poniesienia tych kosztów.
|