Z wykonywanej działalności gospodarczej rozliczam się na podstawie księgi podatkowej. Opłacam do ZUS składki. Które z nich mogę ujmować w kosztach w księdze?
Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą sam podejmuje decyzję, czy składki zapłacone na własne ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe), zaliczy do kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też odliczy je od dochodu. Składek zaliczonych do kosztów nie może odliczyć od dochodu. Wynika to z art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a) i ust. 13a ustawy o pdof. Jeśli zdecyduje się ujmować je w kosztach, powinien je wpisywać do księgi podatkowej w kolumnie 13 "Pozostałe wydatki" pod datą ich zapłaty, co wynika z art. 23 ust. 1 pkt 55a ustawy o pdof. Z kolei gdyby postanowił odliczać je od dochodu, nie ujmuje ich w księdze podatkowej.
Należy uważać, by nie doszło do błędnego, dwukrotnego uwzględnienia składek na ubezpieczenia społeczne podatnika w rachunku podatkowym - raz poprzez ujęcie w kosztach, a drugi poprzez odliczenie od dochodu.
Składkę płaconą na Fundusz Pracy przedsiębiorca może uwzględniać podatkowo jedynie poprzez ujęcie jej w kosztach. Do składki tej ma także zastosowanie art. 23 ust. 1 pkt 55a ustawy o pdof, o czym stanowi art. 23 ust. 3d tej ustawy. Oznacza to, że przedsiębiorca może wpisać do kolumny 13 księgi koszt tej składki pod datą jej zapłaty.
Z kolei opłacone do ZUS składki na własne ubezpieczenie zdrowotne nie stanowią kosztów podatkowych. Wynika to wprost z art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o pdof. Zatem składek tych nie wpisuje się do księgi podatkowej. Przedsiębiorca ma natomiast prawo odliczyć je od podatku dochodowego - w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru.
Ponieważ w pytaniu nie wskazano, czy chodzi wyłącznie o składki ZUS przedsiębiorcy, trzeba dodać, że powinien on ujmować w księdze podatkowej również składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz na FP i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od wynagrodzeń pracowników, w części finansowanej przez niego, jako pracodawcę. Dla określenia momentu ujęcia ich w kosztach stosuje się art. 22 ust. 6bb ustawy o pdof. Zgodnie z tym przepisem, stanowią one koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który wynagrodzenia są należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone:
1) z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu, za który są należne - w terminie wynikającym z odrębnych przepisów,
2) z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu następnym, w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony - nie później niż do 15. dnia tego miesiąca.
W przypadku uchybienia tym terminom do składek tych stosuje się art. 23 ust. 1 pkt 55a i ust. 3d ustawy o pdof.
Zatem jeżeli wypłat wynagrodzeń podatnik dokonuje w miesiącu, za który są one należne, to np. składki ZUS (finansowane przez pracodawcę) od wypłaconych terminowo wynagrodzeń za wrzesień można wpisać w kolumnie 13 księgi za wrzesień, o ile zostaną opłacone nie później niż do 15. października. Gdy wynagrodzenia za dany miesiąc wypłacane są w miesiącu następującym po miesiącu, za który są należne, to składki ZUS od wypłaconych terminowo wynagrodzeń za wrzesień mogą zostać ujęte w kolumnie 13 księgi za wrzesień, jeśli zostaną opłacone do 15 października. W sytuacji gdy składki ZUS nie zostaną opłacone we wskazanych terminach lub wynagrodzenia nie zostaną wypłacone w terminie wynikającym z prawa wewnątrzzakładowego - będzie je można wpisać do księgi podatkowej pod datą ich faktycznej zapłaty do ZUS.
Warto przypomnieć, że składek ZUS w części finansowanej przez pracownika nie ujmuje się odrębnie w kosztach w księdze podatkowej pracodawcy. W kolumnie 12 "Wynagrodzenia w gotówce i w naturze" księguje on bowiem koszt wynagrodzeń brutto pracowników, a w tej kwocie "mieszczą się" m.in. te składki.
|