Konsekwencje niezłożenia sprawozdania finansowego w Krajowym Rejestrze Sądowym

Na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy o rachunkowości, kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym roczne sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z badania, jeżeli podlegało ono badaniu, odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty oraz sprawozdanie z działalności w przypadku jednostek wymienionych w art. 49 ust. 1 tej ustawy. Powinno to nastąpić w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego. Na mocy art. 53 ust. 1 ustawy o rachunkowości, roczne sprawozdanie finansowe jednostki podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego.

Przypominamy, że w związku z epidemią COVID-19, termin zatwierdzenia sprawozdań finansowych za 2021 r. dla większości jednostek został przedłużony o 3 miesiące. Zatem w podmiotach, w których rok obrotowy zakończył się 31 grudnia 2021 r., sprawozdanie finansowe za 2021 r. należało zatwierdzić najpóźniej do końca września 2022 r. i przekazać do właściwego rejestru sądowego - do 15 października 2022 r.

Dla Prenumeratorów GOFIN
	Ważne terminy dla księgowych dostępne w serwisie  www.terminy.gofin.pl

Jeżeli sprawozdanie finansowe za 2021 r. nie zostało zatwierdzone do końca września 2022 r., to należało złożyć je w rejestrze sądowym do 15 października, a także 15 dni po jego zatwierdzeniu wraz z odpowiednimi dokumentami (por. art. 69 ust. 2 ustawy o rachunkowości). W takiej sytuacji roczne sprawozdanie finansowe składa się w rejestrze sądowym dwukrotnie.

Sprawozdanie finansowe wraz z innymi wymaganymi dokumentami, o których mowa wyżej, składają we właściwym rejestrze sądowym podmioty wpisane do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) oraz samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej.

Ustawa o rachunkowości nie przewiduje sankcji za niezatwierdzenie sprawozdania finansowego w wymaganym terminie, jednak niezłożenie sprawozdania finansowego we właściwym rejestrze sądowym podlega, na podstawie art. 79 pkt 4 tej ustawy, grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Poniesienie odpowiedzialności karnej na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości zależy jednak od okoliczności danej sprawy.

Warto dodać, iż do odpowiedzialności karnej za przestępstwo, o którym mowa w art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości, może zostać pociągnięty kierownik jednostki, natomiast osoba fizyczna prowadząca usługowo księgi rachunkowe jednostki nie może popełnić tego przestępstwa. Tak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 16 października 2014 r., sygn. akt II KK 279/14. Pogląd ten zachował aktualność.

Na podstawie § 206 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2046 ze zm.), sąd rejestrowy prowadzi kontrolę terminowości składania sprawozdań finansowych i innych dokumentów finansowych. Kierownik sekretariatu, na podstawie danych uzyskanych z systemu teleinformatycznego, zawiadamia przewodniczącego wydziału o dostrzeżonych zaniedbaniach w spełnieniu tego obowiązku.

W przypadku stwierdzenia, że sprawozdanie finansowe bądź inne dokumenty nie zostały złożone pomimo upływu terminu, sąd rejestrowy może wobec podmiotu zastosować pewne środki przymusu, tj. wszcząć postępowanie przymuszające, na podstawie art. 24 ust. 1 i 1b ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1683), zwanej dalej ustawą o KRS. W świetle tych przepisów, w przypadku stwierdzenia, że wniosek o wpis do KRS lub dokumenty, których złożenie jest obowiązkowe, nie zostały złożone pomimo upływu terminu, sąd rejestrowy wzywa obowiązanych do ich złożenia - wyznaczając dodatkowy 7-dniowy termin. Wezwania tego sąd dokonuje pod rygorem zastosowania grzywny. W razie niewykonania w terminie obowiązków wskazanych przez sąd w wezwaniu lub w przypadku braku obiektywnego usprawiedliwienia ich niespełnienia, sąd nakłada na obowiązanych grzywnę. Sąd rejestrowy może grzywnę ponawiać (por. art. 24 ust. 2 ustawy o KRS). W jednym postanowieniu sąd może wymierzyć grzywnę nie wyższą niż 15 tys. zł, chyba że dwukrotne wymierzenie grzywny okazało się nieskuteczne. Ogólna suma grzywien w tej samej sprawie nie może przewyższać 1 mln zł. Warto dodać, iż w razie wykonania obowiązku rejestrowego lub umorzenia postępowania grzywny niezapłacone do tego czasu ulegają umorzeniu (por. art. 1052 Kodeksu postępowania cywilnego).

Jeżeli pomimo stosowania grzywny osobowa spółka handlowa wpisana do KRS nie składa wymaganych dokumentów, to sąd rejestrowy z urzędu może, z ważnych powodów, orzec o rozwiązaniu tej spółki oraz ustanowić likwidatora (por. art. 25 ustawy o KRS).

Ponadto - na podstawie art. 25a ustawy o KRS - sąd rejestrowy wszczyna z urzędu postępowanie o rozwiązanie podmiotu wpisanego do KRS bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, m.in. w przypadku gdy:

• wydano postanowienie o odstąpieniu od postępowania przymuszającego lub jego umorzeniu,
• mimo wezwania sądu rejestrowego nie złożono rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe,
• mimo dwukrotnego wezwania sądu rejestrowego nie wykonano innych obowiązków, o których mowa w art. 24 ust. 1 ustawy o KRS.