W 2020 r. zakupiliśmy kilka maszyn i urządzeń, które wprowadziliśmy do ewidencji bilansowej środków trwałych. Jakie informacje dotyczące tych składników majątku powinniśmy przedstawić w sprawozdaniu finansowym sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości?
Minimalny zakres informacji na temat środków trwałych prezentowanych i ujawnianych w sprawozdaniu finansowym określają załączniki do ustawy o rachunkowości. Ponadto Krajowy Standard Rachunkowości nr 11 "Środki trwałe" (KSR nr 11) w pkt 11.1-11.3 wskazuje dodatkowe informacje o środkach trwałych, które mogą być przydatne użytkownikom sprawozdań finansowych. |
W bilanse sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości środki trwałe wykazuje się w pozycji A.II.1. "Środki trwałe" z podziałem na:
Według art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, środki trwałe (zarówno własne, jak i przyjęte w leasing finansowy) wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Zasadniczo środki trwałe wykazuje się w bilansie w tzw. wartości księgowej netto, tzn. po uwzględnieniu wszystkich zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej, które miały miejsce do dnia bilansowego, w tym:
W rachunku zysków i strat sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości, w pozycji "Zysk/strata z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych" (pozycja G.I/H.I - wariant kalkulacyjny i pozycja D.I/E.I - wariant porównawczy) wykazuje się różnicę między przychodami z rozchodu (w tym z tytułu sprzedaży, likwidacji, nieodpłatnego przekazania, darowizny) środków trwałych, w tym w budowie, a ich wartością księgową netto powiększoną o koszty związane z rozchodem.
Z kolei we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego prezentuje się przyjęte zasady (politykę) rachunkowości stosowane przez jednostkę w odniesieniu do środków trwałych, w tym zasady ich amortyzacji.
Ponadto zaleca się, aby ujawniać dodatkowe informacje o środkach trwałych, które mogą być przydatne użytkownikom sprawozdań finansowych (por. pkt 11.3 KSR nr 11). Informacje te wymienione zostały w poniższej tabeli.
Informacje dotyczące środków trwałych, które zaleca się ujawniać w sprawozdaniu finansowym | |
1. | Wartość rynkowa lub inaczej określona wartość godziwa środków trwałych (zwłaszcza nieruchomości), o ile różni się ona w sposób istotny od wykazanej w bilansie wartości księgowej netto |
2. | Wartość początkowa środków trwałych w pełni zamortyzowanych, będących nadal w używaniu, w tym budynków i budowli oraz środków trwałych niskocennych, od których dokonano jednorazowego odpisu amortyzacyjnego |
3. | Wartość księgowa netto czasowo nieużywanych środków trwałych |
4. | Przyczyny wpływające na zmiany stóp i stawek amortyzacji |
5. | Czynniki wpływające na trwałą utratę wartości środków trwałych, oraz czynniki powodujące przerwanie lub zaprzestanie budowy nowych środków trwałych |
Szczegółowe informacje dotyczące środków trwałych prezentuje się w dodatkowych informacjach i objaśnieniach. Informacje te mogą być przedstawiane w formie not. Noty te udostępnione są jako aktywne druki w serwisie www.druki.gofin.pl w zakładce Rachunkowość. Są one na tyle uniwersalne, że każda jednostka może wykorzystać je przy tworzeniu własnej informacji dodatkowej.
W ustępie 1 pkt 1 dodatkowych informacji i objaśnień przedstawia się szczegółowy zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych (a także wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji długoterminowych), zawierający stan tych aktywów na początek roku obrotowego, zwiększenia i zmniejszenia z tytułu: aktualizacji wartości, nabycia, rozchodu, przemieszczenia wewnętrznego oraz stan końcowy. Dla majątku amortyzowanego przedstawia się dodatkowo stany i tytuły zmian dotychczasowej amortyzacji lub umorzenia. Ze względu na zakres informacji koniecznych do wykazania, mogą one zostać przedstawione w nocie do informacji dodatkowej, sporządzonej w formie tabeli. W tym celu można wykorzystać notę 1 "Zmiana wartości początkowej i umorzenia środków trwałych".
Z kolei w ustępie 1 pkt 2 dodatkowych informacji i objaśnień prezentuje się kwotę dokonanych w trakcie roku obrotowego odpisów aktualizujących wartość aktywów trwałych. W tym punkcie ujawnia się informacje o dokonanych w trakcie roku obrotowego odpisach aktualizujących wartość aktywów trwałych (odrębnie dla długoterminowych aktywów niefinansowych oraz długoterminowych aktywów finansowych). W tym celu można wykorzystać notę 4 "Odpisy aktualizujące wartość długoterminowych aktywów niefinansowych".
Natomiast w ustępie 1 pkt 4 dodatkowych informacji i objaśnień ujawnia się wartość gruntów użytkowanych wieczyście. W tym celu można wykorzystać notę 7 "Grunty użytkowane wieczyście". Należy pamiętać, że prezentowane dane liczbowe powinny wynikać z posiadanych przez jednostkę dokumentów (np. potwierdzających nadanie jej prawa użytkowania wieczystego gruntów, czy stanowiących podstawę naliczania rocznych opłat za użytkowanie wieczyste).
![]() |
Wskazówki jak sporządzić sprawozdanie finansowe za 2020 r. można znaleźć w serwisie www.gofin.pl w zakładce Bilans 2020 |
W ustępie 1 pkt 5 dodatkowych informacji i objaśnień przedstawia się wartość nieamortyzowanych lub nieumarzanych przez jednostkę środków trwałych, używanych na podstawie umów najmu, dzierżawy i innych umów, w tym z tytułu umów leasingu. W tej pozycji wykazywane są środki trwałe używane na podstawie ww. umów, z których niezbicie wynika, że jednostka nie musi (nie ma obowiązku lub prawa) ich amortyzować lub umarzać (jeżeli np. umowa nie spełnia co najmniej jednego z warunków określonych w art. 3 ust. 4 pkt 1-7 ustawy o rachunkowości). W tym celu można wykorzystać notę 8 "Środki trwałe nieamortyzowane lub nieumarzane (ewidencjonowane pozabilansowo)". Ważne jest, aby wartość środków trwałych wynikała z zawartych umów lub z polis ubezpieczeniowych albo - w przypadku braku danych w tym zakresie - została ustalona szacunkowo przez jednostkę we własnym zakresie.
|