Na potrzeby ewidencjonowania przychodów i kosztów prowadzę podatkową księgę przychodów i rozchodów. Czy do księgi tej powinienem wpisywać zakup środków trwałych podlegających amortyzacji oraz odpisy amortyzacyjne (w tym niestanowiące kosztów uzyskania przychodów)? Jeśli tak, to w której kolumnie?
Wydatku na zakup środka trwałego nie ujmuje się w podatkowej księdze, podobnie jak odpisów amortyzacyjnych niestanowiących kosztów uzyskania przychodów. Natomiast odpisy amortyzacyjne stanowiące koszty uzyskania przychodów ujmuje się w kolumnie 13 podatkowej księgi.
Środek trwały o wartości przekraczającej 3.500 zł
Składnik majątku nabyty lub wytworzony we własnym zakresie, aby mógł być uznany za środek trwały, musi stanowić własność lub współwłasność podatnika, w dniu przyjęcia do używania być kompletny i zdatny do używania, przewidywany okres jego używania powinien być dłuższy niż rok, musi też być wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu (art. 22a ust. 1 updof).
Jeżeli spełnione są wymienione warunki, podatnik ma obowiązek składnik majątku ująć w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Powinien tego dokonać najpóźniej w miesiącu przekazania tego składnika do używania.
Zwróć uwagę!
W razie braku ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów (art. 22n ust. 6 updof). |
Jeżeli wartość początkowa środka trwałego przekracza 3.500 zł, zachodzi potrzeba jego amortyzacji. Wówczas wydatek na zakup tego środka jest kosztem poprzez dokonane odpisy amortyzacyjne, które ujmuje się w podatkowej księdze w kolumnie 13 "pozostałe wydatki". Ujęciu w niej podlegają jedynie odpisy amortyzacyjne dokonane od wartości początkowej środka trwałego, które stanowią koszt uzyskania przychodów.
Przykład
Podatnik w lipcu 2013 r. nabył środek trwały o wartości początkowej 6.000 zł. W tym też miesiącu wprowadził go do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Roczna stawka amortyzacyjna wynosi 20%. Podatnik dokonywać będzie miesięcznych odpisów amortyzacyjnych, które wynosić będą 100 zł, co wynika z wyliczenia (6.000 zł x 20%) : 12 m-cy. W podatkowej księdze przychodów i rozchodów nie należy ujmować zakupu środka trwałego. W sierpniu 2013 r. podatnik wykaże w kolumnie 13 księgi pierwszy odpis amortyzacyjny w wysokości 100 zł. Odpisy w tej kwocie będzie wykazywał w kolumnie 13 księgi co miesiąc, aż do całkowitego zamortyzowania środka trwałego, tj. do lipca 2018 r. |
Dokonywanie odpisów amortyzacyjnych oznacza, że rozliczanie wydatków na zakup środka trwałego rozłożone jest w czasie. Wyjątek w tym zakresie dotyczy środków trwałych o wartości nieprzekraczającej 3.500 zł oraz środków trwałych, w stosunku do których podatnicy mogą skorzystać z amortyzacji jednorazowej, o której mowa w art. 22k ust. 7-13 updof. Przypomnijmy, że z amortyzacji jednorazowej mogą korzystać jedynie tzw. mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą. Oni mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych:
Tak więc uprawnieni podatnicy wydatek na zakup środka trwałego mogą zaliczyć do kosztów w miesiącu, w którym wprowadzą go do ewidencji środków trwałych. Wartość jednorazowego odpisu ewidencjonuje się w podatkowej księdze w kolumnie 13. Przy czym do podatkowej księgi wpisuje się jednorazowy odpis tylko w części stanowiącej koszt podatkowy.
Przykład
W lipcu 2013 r. przedsiębiorca mający status małego podatnika kupił maszynę produkcyjną o wartości początkowej 100.000 zł. W tym samym miesiącu maszynę tę oddał do używania i wpisał do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Podatnik postanowił skorzystać z jednorazowej amortyzacji. W związku z tym w lipcu 2013 r. jednorazowo zaliczył do kosztów uzyskania przychodów kwotę 100.000 zł, wpisując ją w podatkowej księdze w kolumnie 13. |
Środek trwały o wartości nieprzekraczającej 3.500 zł
W szczególny sposób można potraktować składniki majątku spełniające warunki określone w art. 22a ust. 1 updof, których wartość początkowa nie przekracza 3.500 zł.
Po pierwsze, w sytuacji gdy składnik majątku spełnia warunki do uznania go za środek trwały, ale jego wartość nie przekracza 3.500 zł, podatnik ma prawo nie dokonywać od niego odpisów amortyzacyjnych, a wydatki poniesione na jego nabycie zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania tego składnika majątku do używania (art. 22d ust. 1 updof). Składnika takiego nie wprowadza się wówczas do ewidencji środków trwałych. Jego wartość podlega natomiast wpisaniu do kolumny 13 podatkowej księgi w miesiącu oddania go do używania.
Po drugie, jeżeli wartość składnika majątku nie przekracza 3.500 zł, podatnik może dokonać od niego odpisu amortyzacyjnego jednorazowo - w miesiącu oddania środka trwałego do używania lub w miesiącu następnym, albo amortyzować na zasadach ogólnych (art. 22f ust. 3 updof). W tym przypadku środek trwały powinien być wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a jednorazowy odpis wpisany do podatkowej księgi w kolumnie 13.
Przykład
Podatnik w lipcu 2013 r. kupił środek trwały, którego cena nabycia wynosiła 3.000 zł. W tym samym miesiącu wprowadził go do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W lipcu dokonał też jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w kwocie 3.000 zł, który wykazał w podatkowej księdze w kolumnie 13. |
Gdy odpis nie jest kosztem
Nie w każdym przypadku odpisy amortyzacyjne (lub ich część) stanowią koszt podatkowy. Przykładowo kosztem uzyskania przychodów nie są:
Przykład
Podatnik kupił i wprowadził do ewidencji środków trwałych samochód osobowy. Wartość początkowa samochodu wynosiła 90.000 zł, a średni kurs NBP 1 euro z dnia przekazania samochodu do używania wyniósł 4,20 zł. Równowartość 20.000 euro w dniu przekazania samochodu do używania stanowiła 84.000 zł (20.000 euro x 4,20 zł/euro). Podatnik co miesiąc dokonuje odpisów amortyzacyjnych, stosując 20% stawkę amortyzacyjną. Do kosztów uzyskania przychodów podatnik nie może zaliczyć kwoty 6.000 zł (90.000 zł - 84.000 zł). Miesięczny odpis amortyzacyjny wyniesie 1.500 zł (90.000 zł x 20%) : 12 m-cy. Z tego do kosztów uzyskania przychodów może być zaliczone 1.400 zł [(90.000 zł - 6.000 zł) x 20%] : 12 m-cy. Podatnik w podatkowej księdze w kolumnie 13 będzie zatem co miesiąc ewidencjonował kwotę 1.400 zł. Część odpisu amortyzacyjnego niestanowiąca kosztu podatkowego, tj. 100 zł (1.500 zł - 1.400 zł) nie będzie wykazywana w księdze. Przykład Podatnik w lipcu 2013 r. zakupił maszynę produkcyjną, którą zaliczył do środków trwałych. Zakup ten został sfinansowany w całości z dotacji. Podatnik nie będzie ujmować w podatkowej księdze odpisów amortyzacyjnych dokonanych od wartości początkowej tej maszyny. Przykład Podatnik na podstawie umowy użyczenia przekazał swojemu synowi na okres letni chłodziarkę będącą środkiem trwałym amortyzowanym miesięcznie. Odpisów amortyzacyjnych dokonanych w miesiącach oddania chłodziarki do nieodpłatnego używania podatnik nie zaewidencjonuje w podatkowej księdze. |
|