Według informacji posiadanych przez podatnika kontrahent podatnika zlikwidował działalność gospodarczą. Na jakiej podstawie podatnik może utworzyć odpis aktualizujący wartość należności niezapłaconych przez tego kontrahenta i zaksięgować koszt z tego tytułu w podatkowej księdze?
Podatnik może ująć do kosztów podatkowych odpis aktualizujący wartość należności na podstawie dowodu księgowego potwierdzającego utworzenie takiego odpisu, sporządzonego w oparciu o posiadane dowody określające wartość należności i uprawdopodabniające jej nieściągalność.
Przychodem z działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 14 ust. 1 updof, są kwoty należne, choćby nie zostały otrzymane. Ustalając wysokość osiągniętego przychodu, nie uwzględnia się wartości otrzymanych zwrotów towarów, udzielonych bonifikat i skont oraz należnego podatku VAT.
Równocześnie, z uwagi na to, że przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek, za niedopuszczalne uważa się przenoszenie ryzyka wynikającego z niewypłacalności jego kontrahentów na skarb państwa. W rezultacie wierzytelności, których odzyskanie jest zagrożone, co do zasady, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. W zakresie przewidzianym w przepisach o podatku dochodowym od tej zasady obowiązują odstępstwa.
Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 21 updof, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się odpisów aktualizujących. Kosztem uzyskania przychodów są jednak odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 14 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona.
Przykładowy katalog zdarzeń uprawdopodabniających nieściągalność wierzytelności określa art. 23 ust. 3 updof. Wymienia się w nim m.in. sytuację, gdy dłużnik został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku.
Okoliczności przedstawione w pytaniu wskazują, że podatnik powziął informację o zakończeniu działalności przez kontrahenta, który zalegał wobec niego z zapłatą za dostarczone towary lub wykonane usługi. Dla celów dowodowych podatnik powinien uzyskać potwierdzenie tej informacji, np. występując o wydanie zaświadczenia o wykreśleniu podmiotu z Krajowego Rejestru Sądowego.
Dysponując dowodem uprawdopodabniającym nieściągalność wierzytelności, podatnik może utworzyć odpis aktualizujący ich wartość. Zdarzenie to powinien potwierdzić dowodem księgowym, który będzie stanowił podstawę zaksięgowania wartości utworzonego odpisu aktualizującego w podatkowej księdze. Wspomniany dowód księgowy musi spełniać wymagania określone w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. nr 152, poz. 1475 ze zm.). Odpis aktualizujący wartość należności należy ująć w podatkowej księdze w kolumnie 13 - "pozostałe wydatki".
Przykładowy wzór dowodu księgowego dokumentującego utworzenie odpisu aktualizującego wartość należności
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (pieczęć firmowa) |
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (miejscowość, data) |
|
Dowód
księgowy
nr . . . . . . . . .
(kwota netto należności wynikająca z faktury, nr i data faktury)
|
|
Sporządził: . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . |
Zatwierdził: . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
