Jak informowaliśmy w GP nr 27 z br., na str. 1, upubliczniono projekt nowego rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, które ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2026 r. W przepisach formułujących zasady prowadzenia księgi zmieni się przede wszystkim to, że ma ona być prowadzona generalnie elektronicznie.
Z dniem 1 stycznia 2026 r. wejdą w życie przepisy, które nakładają m.in. na podatników prowadzących księgę podatkową i ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obowiązek ich prowadzenia przy użyciu programów komputerowych i przesyłania po zakończeniu roku do urzędu skarbowego. Mowa o art. 24a ust. 1e i ust. 1f ustawy o pdof (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.). Przy czym zgodnie z art. 66 ust. 1 ustawy zmieniającej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.), wprowadzającej te przepisy, księgi te i ewidencje mają być prowadzone przy użyciu programów komputerowych i przesyłane po raz pierwszy za rok podatkowy rozpoczynający się po dniu:
1) 31 grudnia 2025 r. - przez podmioty, które są obowiązane przesyłać ewidencję JPK_VAT,
2) 31 grudnia 2026 r. - przez podmioty inne niż określone w pkt 1.
Ponadto nowy art. 24a ust. 8 ustawy o pdof będzie zawierać delegację ustawową do wydania rozporządzenia, w którym m.in. będą określone podmioty zwolnione z obowiązku prowadzenia księgi przy użyciu programów komputerowych oraz jej przesyłania.
Z tymi zmianami prawa wiąże się konieczność zmiany obecnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2019 r. poz. 2544 ze zm.). W aktualnym brzmieniu pozwala ono na prowadzenie księgi w formie papierowej lub elektronicznej, pod określonymi warunkami, co należy do decyzji podatnika. W myśl projektu nowego rozporządzenia MF w tej sprawie (druk nr 958 z wykazu RCL), podstawowym sposobem prowadzenia księgi będzie prowadzenie jej przy użyciu programów komputerowych. Rozporządzenie nie będzie już określać warunków dla elektronicznego prowadzenia księgi. Księga będzie mogła być prowadzona bez użycia programów komputerowych, jeżeli odrębne przepisy wyłączają lub zwalniają z takiego obowiązku.
Poza tym, w myśl projektu nowego rozporządzenia, wzór księgi zostanie uzupełniony o dodatkowe kolumny w stosunku do obecnie obowiązującego. W dodanej kolumnie nr 3 trzeba będzie wpisywać nr identyfikujący fakturę wystawioną przy użyciu KSeF, który zacznie obowiązywać od 1 lutego 2026 r. Z kolei w dodanej kolumnie nr 5 będzie należało wpisać identyfikator podatkowy kontrahenta (wystarczy NIP). Oczywiście obowiązek identyfikacji kontrahenta nie będzie obejmował zapisów dotyczących przychodów dokonywanych na podstawie dowodów wewnętrznych i raportów fiskalnych.
Z powodu konieczności wykazywania poszczególnych dowodów księgowych w strukturze JPK_PKPIR, w nowym rozporządzeniu ma zostać wyłączona możliwość dokumentowania przychodów ze sprzedaży zestawieniami faktur lub zestawieniami sprzedaży sporządzanymi na podstawie ewidencji sprzedaży VAT.
Zmodyfikowany zostanie sposób korygowania danych wynikających z raportów fiskalnych dobowych lub okresowych (miesięcznych), które nie podlegają ujęciu w odrębnych ewidencjach. Obecnie podatnik jest obowiązany do opisywania tego rodzaju korekt na odwrocie raportu fiskalnego. Po wejściu w życie nowego rozporządzenia korekty takiej dokona na podstawie dowodu wewnętrznego. Ma też zostać zmieniona regulacja dotycząca faktur dokumentujących sprzedaż uprzednio zaewidencjonowaną w kasie rejestrującej, tj. nadal faktury te nie będą ujmowane w księdze, natomiast w nowym rozporządzeniu nie zostanie uregulowana kwestia przechowywania paragonów i faktur w takiej sytuacji, gdyż jest ona objęta przepisami o VAT.
W nowym rozporządzeniu nie będzie regulacji dotyczących wykorzystywania ewidencji sprzedaży prowadzonej dla potrzeb księgi przez podatników korzystających ze zwolnienia z VAT - uznano, że wykracza to poza zakres spraw objętych rozporządzeniem.
Wyłączona zostanie możliwość dokumentowania zakupów w jednostkach handlu detalicznego m.in. materiałów, środków czystości paragonami bez NIP oraz możliwość dokumentowania zakupu materiałów pomocniczych w jednostkach handlu detalicznego za pomocą dowodów wewnętrznych. Zakupy takie podatnicy mogą dokumentować fakturą uproszczoną (paragonem z NIP).
Według nowego rozporządzenia nie będzie obowiązku podpisywania spisu z natury przez osoby sporządzające spis, a jedynie przez właściciela zakładu (wspólników). Ponadto do księgi wpisywana będzie wyłącznie wartość spisu (obecnie zasadniczo spis powinien zostać wpisany według poszczególnych rodzajów składników).
Nie będzie już konieczności sporządzania dowodów przesunięć przez przedsiębiorstwo wielozakładowe, gdyż nowe rozporządzenie nie przewiduje możliwości posiadania przez przedsiębiorstwa wielozakładowe ksiąg w ramach każdego zakładu.
Ujednolicone zostaną terminy dokonywania wpisów do księgi - niezależnie od tego, czy księga będzie prowadzona przez biuro rachunkowe czy samodzielnie przez podatnika, wpisy będą dokonywane, co do zasady, najpóźniej do dnia 20. każdego miesiąca następującego po miesiącu dokonania wydatków bądź uzyskania przychodu.
Brak uproszczonej księgi dla rolników Załącznik nr 2 do obecnego rozporządzenia MF w sprawie prowadzenia księgi przewiduje uproszczony wzór księgi dla rolników prowadzących działalność gospodarczą, o których mowa w § 2 ust. 2. W nowym rozporządzeniu nie będzie takiej preferencji dla rolników. |
|