Pracownica od 2011 r. do połowy 2018 r., z jedną kilkumiesięczną przerwą, przebywała na urlopach związanych z rodzicielstwem. Łącznie nie wykorzystała kilkudziesięciu dni urlopu wypoczynkowego, w tym za 2010 r. Czy uległ on przedawnieniu?
Stosownie do art. 163 § 1-11 K.p., urlopy wypoczynkowe, co do zasady, powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów, a w razie braku planu, po porozumieniu z pracownikiem, przy czym na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Nie ma ona jednak obowiązku wystąpienia o ten urlop, co niekiedy, w wyniku bezpośredniego rozpoczęcia urlopu wychowawczego, powoduje powstanie zaległości urlopowych.
Okresy nieobecności w pracy spowodowane przebywaniem na zwolnieniu lekarskim, urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim nie skutkują obniżeniem wymiaru urlopu wypoczynkowego. Jedynie urlop wychowawczy może wywierać taki skutek, o czym pisaliśmy w UiPP nr 11/2019, str. 45-46.
W opisanych okolicznościach urlop wypoczynkowy nie ulega przedawnieniu w terminie przewidzianym w art. 291 § 1 K.p. (zasadniczo po 3 latach licząc od dnia, kiedy stał się wymagalny).
| Ważne: Bieg przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas korzystania z urlopu wychowawczego (art. 2931 K.p.). |
Powołaną wyżej regulację wprowadzono jednak do Kodeksu pracy dopiero 1 października 2013 r., ustawą z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy (Dz. U. poz. 1028). Wcześniej urlop wychowawczy był dla omawianych celów traktowany na równi z okresem pracy.
Dzień wymagalności urlopu wypoczynkowego, dla celów ustalenia okresu przedawnienia, wynika z treści art. 161 K.p. W świetle powołanego przepisu, urlopu udziela się w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo, czyli do 31 grudnia. Jednak ogólna zasada wynikająca z powołanej normy nie ma zastosowania w sytuacji, gdy szczególne przepisy Kodeksu pracy lub innych aktów normatywnych przewidują obowiązek udzielenia przez zakład pracy urlopu w innym okresie lub z nadejściem określonej daty. Na przykład inna będzie data wymagalności roszczenia o urlop wypoczynkowy w razie przesunięcia urlopu na inny termin, niż to zostało ustalone w planie urlopów, z przyczyn leżących po stronie pracownika lub zakładu pracy, wykraczający poza rok kalendarzowy, o którym mowa w art. 161 K.p. (np. z powodu odwołania pracownika z urlopu). Urlop przesunięty na skutek takiej okoliczności zakład pracy ma obowiązek udzielić w terminie późniejszym. Bieg przedawnienia w takim przypadku rozpoczyna się z nadejściem terminu, na który nastąpiło przesunięcie urlopu. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z 20 lutego 1980 r. (sygn. akt V PZP 61/79).
| Przykład |
Pracownica 15 września 2011 r. urodziła dziecko i od tego dnia skorzystała z 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, 4 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a bezpośrednio po nim z urlopu wychowawczego, który trwał do 25 września 2013 r. Po tym dniu pracownica wróciła do pracy i przepracowała tydzień, a następnie przez blisko 6 miesięcy była niezdolna do pracy w związku z kolejną ciążą. Po porodzie (bliźniaczym), który nastąpił 1 kwietnia 2014 r. skorzystała z urlopu macierzyńskiego (31 tyg.), dodatkowego urlopu macierzyńskiego (8 tyg.) i urlopu rodzicielskiego (26 tyg.), a bezpośrednio po nich, od 30 czerwca 2015 r. z urlopu wychowawczego. W dniu 30 maja 2018 r. wróciła do pracy. Pracownica ma niewykorzystany urlop wypoczynkowy od 2010 r.
Bieg przedawnienia prawa do urlopu wypoczynkowego za 2010 r. rozpoczął się 1 stycznia 2011 r., bądź 1 października 2011 r. (jeśli urlop został prawidłowo przesunięty do końca września następnego roku). W tym drugim przypadku (dla pracownika korzystniejszym), biegł przez ostatnie 3 miesiące 2011 r., cały 2012 r. oraz 2013 r. (trwający w tym czasie urlop wychowawczy nie wyłączał biegu przedawnienia) i dalej 9 miesięcy 2014 r., podczas których pracownica m.in. korzystała z urlopu macierzyńskiego. Z upływem tego okresu minęły 3 lata skutkując przedawnieniem urlopu za 2010 r.
Pracodawca powinien sprawdzić prawo do urlopów w kolejnych latach według podanych reguł.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
