Spółka działająca w branży transportu międzynarodowego zatrudnia pracownika na stanowisku będącym odpowiednikiem przedstawiciela handlowego. Zakres jego obowiązków obejmuje m.in. pozyskiwanie klientów, działania marketingowe, spotkania biznesowe z aktualnymi klientami, analizy rynkowe i prezentacje rynkowe usług firmy. W umowie o pracę jako miejsce pracy wskazano, obok siedziby pracodawcy, obszar Polski, Słowacji, Węgier oraz Europy Wschodniej. Pracownik porusza się po wskazanym w umowie terenie w celu odbywania spotkań. Czy wyjazdy te mogą być rozliczane jako podróże służbowe?
Wskazanie w umowie o pracę obszaru jako miejsce świadczenia pracy może świadczyć o tym, że mamy do czynienia z pracownikiem mobilnym. Rozstrzygnięcie, czy tak jest w istocie wymaga ustalenia, które z jego obowiązków przeważają w pracowniczym zatrudnieniu. Najłatwiej uczynić to analizując faktyczną czasochłonność poszczególnych zadań wynikających z jego zakresu obowiązków. Obok wyjazdów do klientów w Polsce i za granicą czy poszukiwania na pewnym obszarze nowych zleceń bądź przeprowadzania prezentacji usług firmy pracownik może realizować również inne zadania obejmujące np. działania marketingowe czy przeprowadzanie analiz rynkowych. Tylko w przypadku, gdy w jego zatrudnieniu przeważają obowiązki wyjazdowe mamy do czynienia z typowym przedstawicielem zawodu mobilnego, co uzasadnia obszarowe określenie miejsca świadczenia pracy. Jeśli jednak pracownik przeważającą część czasu pracy spędza w biurze, podtrzymując kontakty z klientami telefoniczne lub mailowo, przygotowując materiały do prezentacji oferty, analizy czy przygotowując inne działania marketingowe, kwalifikacja go jako pracownika mobilnego może być nieuzasadniona. W takim przypadku faktycznym miejscem świadczenia pracy powinno być biuro pracownika mieszczące się w siedzibie firmy, a wyjazdy odbywane na polecenie pracodawcy nosiłyby znamiona podróży służbowych.
Aby jednak mówić o podróży służbowej łącznie muszą zostać spełnione jej kluczowe cechy. Pracownik musi opuścić na polecenie pracodawcy stałe miejsce pracy celem wykonania zadania służbowego (art. 775 § 1 K.p.). W efekcie wszelkie zadania realizowane przez pracownika w ramach obszaru stanowiącego miejsce jego pracy pozostają poza definicją podróży służbowej. Jeśli zaś konkretne spotkanie lub prezentacja wymagają opuszczenia stałego miejsca pracy, czynnikiem rozstrzygającym o tym, czy mamy do czynienia z podróżą służbową jest charakter zadania służbowego, dla wykonania którego wyjazd jest odbywany. Powszechnie przyjmuje się, iż zadanie musi mieć charakter wyjątkowy i incydentalny względem obowiązków wynikających z zajmowanego stanowiska, różniąc się w istotnych aspektach od pracy wykonywanej na co dzień. W efekcie, jeśli pracownik odbywa podróż poza stałe miejsce pracy celem pozyskania nowego klienta, a tego typu aktywności mieszczą się w jego zakresie obowiązków i stanowią nierozłączny element świadczonej pracy brakuje cechy incydentalności, pozwalającej na kwalifikację takiego wyjazdu w kategoriach podróży służbowej.
Kwalifikując pracownika z pytania jako pracownika mobilnego nie ma podstaw, aby takie wyjazdy traktować w kategorii podróży służbowych. Także gdyby taka praca była wykonywana poza obszarem wynikającym z umowy o pracę, brak incydentalności realizowanego zadania służbowego wyklucza możliwość traktowania wyjazdu jako podróży służbowej.
|