Szkolenia bhp dla pracowników, w tym będących cudzoziemcami

Czy pracodawca może zorganizować szkolenie z dziedziny bhp w języku polskim dla pracowników z Ukrainy? Czy dokumenty potwierdzające odbycie takiego szkolenia mogą być wystawione w języku polskim, czy powinny być również w języku, w którym komunikuje się dany pracownik?

Stosownie do postanowień art. 237³ § 2 K.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Szczegółowe zasady ich organizowania i przeprowadzania określa rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w tej sprawie (Dz. U. nr 180, poz. 1860 z późn. zm.), dalej rozporządzenie. W myśl § 6 tego aktu prawnego, szkolenia z dziedziny bhp prowadzone są jako szkolenia wstępne i szkolenia okresowe.

Rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bhp dostępne jest w serwisie www.przepisy.gofin.pl

Szkolenie wstępne, na które składa się instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy, powinno odbyć się przed dopuszczeniem pracownika do pracy. Natomiast częstotliwość przeprowadzania szkoleń okresowych pracodawca ustala po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami - respektując zarazem wytyczne wynikające z § 15 ust. 1 i 2 rozporządzenia. Oznacza to, że szkolenia okresowe powinny się odbywać nie rzadziej niż:

• co roku dla stanowisk, na których wykonywane są prace szczególnie niebezpieczne,
   
• co 3 lata dla stanowisk robotniczych,
   
• co 5 lat dla stanowisk kierowniczych, inżynieryjno-technicznych oraz pozostałych stanowisk, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
   
• co 6 lat dla stanowisk administracyjno-biurowych.

Pierwsze szkolenie okresowe powinno się odbyć w ciągu 6 miesięcy od momentu rozpoczęcia pracy przez osobę zatrudnioną na stanowisku kierowniczym lub 12 miesięcy w przypadku pozostałych pracowników.

Zwracamy uwagę! Szkolenia okresowe nie są wymagane w przypadku pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno-biurowych, gdy rodzaj przeważającej działalności pracodawcy w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej znajduje się w grupie działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, chyba że z oceny ryzyka zawodowego, o której mowa w art. 226 pkt 1 K.p., wynika, że jest to konieczne (art. 237³ § 2² K.p.).

Kategorie ryzyka, od której uzależnione jest zwolnienie z obowiązku zapewnienia szkoleń okresowych z zakresu bhp dla pracowników administracyjno-biurowych, zostały określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. z 2019 r. poz. 757). W przypadku, gdy rodzaj przeważającej działalności pracodawcy znajduje się w grupie działalności, dla której została ustalona wyższa niż trzecia kategoria ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, pracodawca jest obowiązany przeprowadzić szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych w zakresie bhp, w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy, licząc od dnia ustalenia wyższej kategorii ryzyka.

W przypadku opisanym przez Czytelnika, tj. gdy pracodawca jest zobligowany zapewnić szkolenie w dziedzinie bhp dla cudzoziemców nieposługujących się językiem polskim, przepisy nie przewidują konkretnego rozwiązania. Obowiązkiem organizatora szkolenia w dziedzinie bhp jest nie tylko zorganizowanie szkolenia, ale przede wszystkim zapewnienie jego uczestnikom uzyskanie wiedzy przewidzianej programem danego szkolenia. Tym samym organizowanie szkolenia w języku niezrozumiałym dla danego pracownika nie zapewni realizacji obowiązku pracodawcy. Dlatego też dopuszczalność zorganizowania szkolenia bhp dla cudzoziemców w języku polskim powinno być uzależnione od znajomości przez jego uczestników tego języka. W zależności od rodzaju szkolenia (wstępne lub okresowe) oraz grupy pracowniczej (pracowników biurowych, robotników), której dotyczy pytanie, organizator szkolenia może skorzystać z wykładowcy posługującego się językiem uczestników szkolenia, zatrudnić odpowiedniego tłumacza lub przeprowadzić szkolenie metodą samokształcenia kierowanego, polegającego na udostępnieniu uczestnikom odpowiednio przygotowanych i przetłumaczonych na ich język materiałów szkoleniowych.

Dokumenty potwierdzające odbycie szkolenia w dziedzinie bhp (karty szkolenia wstępnego oraz zaświadczenia potwierdzające ukończenie szkolenia okresowego) powinny być wystawione bezwzględnie w języku polskim, natomiast wskazanym jest, aby organizator szkolenia wystawił je również w języku zrozumiałym dla uczestników szkolenia.