Kilka lat temu zmarł mój ojciec. Przeprowadzono wówczas sprawę spadkową - spadek odziedziczyły wszystkie dzieci, z mocy ustawy, każde w równej części. Niedawno został odnaleziony testament ojca i z tego co się orientuję, jest ważny. W testamencie kwestie spadkowe zostały uregulowane inaczej niż wynika to z postanowienia sądu. Czy w tej sytuacji można dochodzić zmiany orzeczenia sądu, aby została uwzględniona wola spadkodawcy wyrażona w testamencie?
W niektórych przypadkach może dojść do zmiany (uchylenia) postanowienia sądu w sprawie stwierdzenia nabycia spadku. Dotyczy to m.in. sytuacji, gdy po zakończeniu sprawy i uprawomocnieniu się orzeczenia odnaleziono testament, który okazuje się być ważny. Trzeba pamiętać, że nabycie spadku następuje z mocy prawa, z chwilą śmierci spadkodawcy. Jeśli okaże się po jakimś czasie, że spadkodawca wyznaczył na spadkobierców w testamencie inne osoby, to właśnie te osoby od chwili śmierci spadkodawcy są spadkobiercami, właścicielami masy spadkowej. Niemniej to m.in. postanowienie sądu formalnie potwierdza, kto jest spadkobiercą.
W takim przypadku pojawia się konieczność dokonania "korekty" orzeczenia sądu w sprawie stwierdzenia nabycia spadku bądź notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia. Dowód, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, może być przeprowadzony tylko w postępowaniu o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku. Mowa o tym w art. 679 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego.
Należy mieć jednak na uwadze, że ten, kto był uczestnikiem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, może tylko wówczas żądać zmiany postanowienia stwierdzającego nabycie spadku, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógł powołać we wcześniejszym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę możliwość. Natomiast osoba, która nie była uczestnikiem prawomocnie zakończonego postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, temu ograniczeniu nie podlega. Zgodnie z doktryną, przez uczestnictwo w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku należy rozumieć formalny udział w postępowaniu, a nie stopień aktywności, bierność czy nawet całkowitą bezczynność zainteresowanego występującego w sprawie.
W razie przeprowadzenia dowodu, że spadek w całości lub w części nabyła inna osoba niż wskazana w prawomocnym postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, sąd, zmieniając to postanowienie, jednocześnie stwierdzi nabycie spadku zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Powyższe regulacje stosuje się odpowiednio do zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia, a także do stwierdzenia nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego.
|