Planuję sporządzić samodzielnie testament. Mam liczną rodzinę i chciałbym, aby każda z bliskich mi osób otrzymała coś z mojego majątku. Czy powinienem każdą z tych osób powołać na spadkobiercę i wskazać, który składnik majątku ma jej przypaść?
Dla ważności testamentu własnoręcznego kluczowe jest spisanie go w całości własnoręcznie, opatrzenie datą oraz podpisanie. Testator ma pełną swobodę w decydowaniu o tym, kogo powołać na spadkobiercę. Obowiązują pewne ograniczenia (np. związane z instytucją zachowku), co nie zmienia faktu, że spadkodawca pozostaje wolny w wyborze, komu przekazać majątek. Warto podkreślić, że im więcej w testamencie zapisów prostych i jednoznacznych, tym większa gwarancja, że dziedziczenie nastąpi zgodnie z wolą testatora.
Spadkodawca może powołać do całości lub części spadku jedną lub kilka osób. Jeżeli powołał do spadku lub do oznaczonej części spadku kilku spadkobierców, nie określając ich udziałów spadkowych, dziedziczą oni w częściach równych. Należy pamiętać, że nie ma możliwości powołania spadkobiercy pod warunkiem czy z zastrzeżeniem terminu. Gdyby taki warunek (termin) został określony, uważa się go za nieistniejący. Jeżeli jednak z treści testamentu lub z okoliczności wynika, że bez takiego zastrzeżenia spadkobierca nie zostałby powołany, powołanie spadkobiercy jest nieważne. Nie powinno się zatem w ten sposób konstruować testamentu i np. powoływać na spadkobiercę określoną osobę pod warunkiem, że zrealizuje ona po śmierci spadkodawcy jakiś cel. Powyższe nie wyklucza jednak powołania spadkobiercy testamentowego na wypadek, gdyby inna osoba powołana jako spadkobierca ustawowy lub testamentowy nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą.
Istotne jest odróżnienie powołania spadkobiercy od dokonania zapisu spadkowego. Powołanie spadkobiercy sprowadza się do przyznania prawa do określonej części spadku w ujęciu udziałowym (procentowym). Spadkobiercy nie przekazuje się ściśle określonych przedmiotów. Takie powołanie do spadku (poprzez wskazanie konkretnych rzeczy, praw, które mają przypaść danej osobie) skutkuje tym, że sąd ocenia jaka procentowo część spadku ma przypaść konkretnemu spadkobiercy. Wola spadkodawcy (co do tego, komu ma przypaść dany składnik majątku) bywa realizowana na etapie działu spadku, wówczas sąd wskazuje, jakie składniki majątku mają zostać zaliczone na schedę spadkobiercy.
Jeśli testator chce przekazać danej osobie tylko jakąś rzecz, nie musi ustanawiać jej spadkobiercą. Może uczynić na jej rzecz zapis zwykły bądź windykacyjny (choć ten drugi nie może być zamieszczony w testamencie własnoręcznym).
|