Moja babcia jest bardzo chora. Chciałaby spisać testament. Jest w pełni władz umysłowych, jednak z powodu choroby trudno jest jej cokolwiek pisać. Czy rodzina może w jakiś sposób pomóc jej spisać testament, np. trzymać kartkę, pomagać w samej czynności pisania? Nie chcemy narazić się w przyszłości na zarzuty, że zmusiliśmy babcię do jakichś rozstrzygnięć w sprawie spadku.
Pomoc jest dopuszczalna, jednak nie może przekroczyć pewnych granic. Sprawa jest o tyle złożona, że wprost to zagadnienie nie jest poruszone w przepisach, tzn. nie wskazuje się, jakie czynności są dopuszczalne, a jakie będą skutkować nieważnością testamentu.
Z pytania wynika, że babcia Czytelnika chce spisać testament własnoręczny. W myśl przepisów spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. Brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów. Tak określa art. 949 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145). Najistotniejszym warunkiem, od którego zależy ważność takiego testament, jest napisanie go w całości pismem ręcznym. Nie jest zatem dopuszczalne np. napisanie dokumentu na komputerze, wydrukowanie go i podpisanie - taki dokument nie będzie mógł być uznany za testament.
Nie będzie również dopuszczalna pomoc osoby trzeciej, która sprowadzi się do tego, że spisze ona testament niejako w imieniu spadkodawcy. Bez znaczenia będzie, że to co powie spadkodawca, będzie napisane słowo w słowo czy też, że świadkowie potwierdzą, iż faktycznie dokument oddaje wszystko, co powiedział spadkodawca. Nie zabrania się jednak pomocy osób trzecich w skutecznym napisaniu testamentu przez spadkodawcę. Pomoc taka może polegać na podaniu i trzymaniu kartki, podaniu długopisu, lekkim przytrzymywaniu długopisu, gdyby spadkodawca miał trudności w pisaniu. Możliwe jest nawet podtrzymywanie ręki - ważne jednak jest to, aby nie wodzić ręką za testatora. Wszystko zatem zależy od okoliczności sprawy, niemniej zawsze należy pamiętać, że pomoc przy spisywaniu testamentu nie może doprowadzić do tego, że taki dokument zostanie pozbawiony cechy "bycia spisanym własnoręcznie przez spadkodawcę".
W spisaniu testamentu własnoręcznego dopuszczalne jest udzielenie pomocy spadkodawcy.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
