Razem z rodzeństwem odziedziczyłem spadek po ojcu. Jesteśmy jedynymi spadkobiercami. Sprawa w sądzie o stwierdzenie spadku już się odbyła. Nie ma między nami sporu co do tego, kto z jakich składników majątku ojca może korzystać. Czy mamy teraz obowiązek podzielić spadek? Jeśli tak, to czy musimy to zrobić w sądzie?
Nie ma obowiązku dokonywania formalnego działu spadku. Z chwilą śmierci spadkodawcy spadkobiercy stali się współwłaścicielami przedmiotów tworzących masę spadkową. Po uzyskaniu formalnego potwierdzenia nabycia spadku - np. w postaci prawomocnego postanowienia sądu - mogą legitymować się posiadanym tytułem prawnym względem osób trzecich. Spadkobiercy często nawet nie decydują się na potwierdzenie praw do spadku, bo żaden ogólny przepis wprost i bezpośrednio nie nakłada na nich takiego obowiązku (może on jednak wynikać z innych przepisów, przykładowo nakazujących nowemu właścicielowi nieruchomości ujawnienie swojego prawa).
Jeśli chodzi o dział spadku, to jest on dobrowolny. Współwłasność spadku może trwać dowolny okres. Z praktycznego punktu widzenia nie zaleca się jednak zwłoki w podjęciu tej czynności. Podstawową zaletą działu spadku jest to, że po dokonaniu określonej czynności spadkobiercy stają się wyłącznymi właścicielami ściśle określonych rzeczy i praw, a więc, że stan współwłasności masy spadkowej znika (przy dziale całkowitym) bądź ulega znacznemu uszczupleniu (przy dziale częściowym). O ile bezpośredni spadkobiercy pozostają często ze sobą w zgodzie, to już ich następcy (spadkobiercy, osoby obdarowane) nie muszą wykazywać takiej samej chęci do zawierania porozumienia i niejednokrotnie wtedy dochodzi do sporów.
Podział sądowy spadku może być tańszy niż umowny w formie aktu notarialnego.
Dokonanie działu spadku może nastąpić w formie umowy bądź w postępowaniu sądowym. Jeśli jednak w skład spadku wchodzi nieruchomość, dział spadku w połączeniu ze zniesieniem współwłasności wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Sądowy dział spadku powinien zasadniczo obejmować cały spadek. Natomiast podział umowny może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku. Opłata sądowa od takiego postępowania wynosi 500 zł, a gdy spadkobiercy złożą zgodny wniosek podziału, tylko 300 zł. Jeśli dział spadku połączony jest ze zniesieniem współwłasności, wówczas opłata sądowa wynosi odpowiednio 1.000 zł albo 600 zł (dział spadku u notariusza może być w takiej sytuacji droższy, choć na pewno szybszy).
|