Zamierzam spisać testament i przekazać spadek w zupełnie inny sposób niż przewiduje to ustawa. Wiem, że mogę to zrobić, jednak najbliżsi mogą żądać zachowku. Chcę, aby całość spadku przeszła na wskazane przeze mnie osoby, bez wypłacania zachowku. Czy jest to możliwe?
TAK, choć wymaga to formalnego (prawnego) wydziedziczenia tych osób, które są uprawnione do zachowku. Samo niepowołanie najbliższego w testamencie na spadkobiercę nie stanowi prawnego (formalnego) wydziedziczenia, gdyż będzie on mieć prawo dochodzić tzw. zachowku. Uprawnienie to dotyczy m.in. dziecka czy małżonka spadkodawcy. Wydziedziczenie formalne to właśnie pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku. W konsekwencji osoba wydziedziczona nie otrzymuje żadnych korzyści majątkowych w związku ze śmiercią spadkodawcy: ani spadku (udziału w spadku), gdyż nie jest spadkobiercą, ani również zachowku - bowiem jest wydziedziczona.
Wydziedziczenie jest czynnością prawną o bardzo poważnych konsekwencjach, dlatego może nastąpić tylko w przypadkach wskazanych w ustawie. Będzie ono ważne (skuteczne), gdy zostanie spełniona choćby jedna z tych przesłanek. Nie można więc wydziedziczyć kogoś z dowolnego powodu bądź tylko dlatego, że określone zachowanie uprawnionego do zachowku nie spodobało się spadkodawcy czy nawet było obiektywnie niewłaściwe i krzywdzące. Katalog zdarzeń uzasadniających wydziedziczenie zawiera art. 1008 Kodeksu cywilnego. Uprawnionego do zachowku można wydziedziczyć, gdy:
Wydziedziczenie formalne to pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku.
Żadne inne wydarzenia nie uzasadniają wydziedziczenia. Czytelnik nie może zatem stosować jakiejś zbiorowej odpowiedzialności i wydziedziczać wszystkich. W testamencie musi dokładnie opisać, udowodnić, wykazać dlaczego wydziedziczenie poszczególnej osoby jest uzasadnione (nie wystarczy jedynie "powtórzyć" za przepisem jednej z powyższych przesłanek). Przykładowo, brak kontaktów, interesowania się losem spadkodawcy przez długi czas, brak pomocy może być uznany za przejaw niedopełnienia obowiązków rodzinnych o charakterze uporczywym.
|