Sprzątanie nieruchomości na terenie innego kraju UE

Prowadzę firmę świadczącą usługi sprzątania pomieszczeń biurowych. Czy jeśli wykonam usługę sprzątania na terenie Niemiec dla firmy niemieckiej, to będę musiał rozliczyć VAT z tego tytułu w Niemczech?

Jak wynika z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest, co do zasady, miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Zaś w przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca jej prowadzenia, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Przy czym w przypadku świadczenia usług związanych z nieruchomościami przy ustalaniu miejsca ich świadczenia należy wziąć pod uwagę art. 28e ustawy o VAT. Stanowi on, że miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym m.in. usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

Zgodnie z tym przepisem o miejscu świadczenia, a tym samym opodatkowania usługi związanej z nieruchomością, decyduje wyłącznie miejsce położenia nieruchomości, z którą dana usługa jest ściśle związana. Nie ma przy tym znaczenia, dla jakiego podmiotu jest ona wykonywana oraz gdzie znajduje się siedziba usługodawcy.

Czytelnik chce świadczyć usługi sprzątania nieruchomości na terenie Niemiec.

Ustawa o VAT nie zawiera definicji pojęcia "nieruchomość" oraz pojęcia "usługa związana z nieruchomościami". Jednak ustawodawca unijny w rozporządzeniu wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 wprowadził pojęcie "nieruchomość" oraz wyjaśnił, na czym polegają usługi związane z nieruchomościami.

Zgodnie z art. 13b rozporządzenia 282/2011, do celów stosowania dyrektywy 2006/112/WE za nieruchomość uznaje się:

• każdą określoną część ziemi, na jej powierzchni lub pod jej powierzchnią, która może stać się przedmiotem własności i posiadania,
• każdy budynek lub każdą konstrukcję przytwierdzone do gruntu lub w nim osadzone powyżej lub poniżej poziomu morza, których nie można w łatwy sposób zdemontować lub przenieść,
• każdy zainstalowany element stanowiący integralną część budynku lub konstrukcji, bez którego budynek lub konstrukcja są niepełne, taki jak: drzwi, okna, dachy, schody i windy,
• każdy element, sprzęt lub maszynę zainstalowane na stałe w budynku lub konstrukcji, które nie mogą być przeniesione bez zniszczenia lub zmiany budynku lub konstrukcji.

Natomiast, w myśl art. 31a ust. 1 rozporządzenia 282/2011, usługi związane z nieruchomościami obejmują jedynie te usługi, które mają wystarczająco bezpośredni związek z daną nieruchomością. Usługi uważa się za mające wystarczająco bezpośredni związek z nieruchomością, w przypadku gdy:

• wywodzą się z nieruchomości, a dana nieruchomość stanowi element składowy usługi i jest elementem centralnym oraz niezbędnym z punktu widzenia świadczonych usług,
• są świadczone w odniesieniu do nieruchomości lub dla niej przeznaczone i mają na celu zmianę prawnego lub fizycznego stanu danej nieruchomości.

Z kolei, zgodnie z art. 31a ust. 2 lit. k) omawianego rozporządzenia, ustęp 1 obejmuje w szczególności utrzymanie, remont i naprawę budynków lub ich części, łącznie z takimi pracami jak: sprzątanie, układanie płytek, tapetowanie i układanie parkietu.

Zatem usługi sprzątania budynków biurowych położonych na terytorium Niemiec stanowią usługi związane z nieruchomościami, co oznacza, że miejsce świadczenia (opodatkowania) tych usług ustalane jest na podstawie art. 28e ustawy o VAT. Zgodnie z nim miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami jest miejsce położenia tych nieruchomości, czyli w omawianym przypadku jest to terytorium Niemiec.

Oznacza to, że Czytelnik, wykonując te usługi, będzie zobowiązany do rozliczenia podatku VAT na podstawie przepisów obowiązujących na terenie Niemiec.

W sytuacji gdy polski podatnik nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Niemiec, tj. w kraju położenia nieruchomości, ani nie jest w tym kraju zarejestrowany na potrzeby rozliczania podatku, obowiązek rozliczenia podatku od omawianej usługi przejdzie na jej nabywcę (podatnika niemieckiego). Czytelnik w celu udokumentowania wykonania tej usługi sporządzi fakturę, w której nie wskaże stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem. Na fakturze tej musi natomiast znaleźć się oznaczenie "odwrotne obciążenie".