Zmiany w podatku VAT od 1 stycznia 2021 r.

Obecnie w Senacie znajduje się uchwalona w dniu 27 listopada 2020 r. ustawa o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta zakłada wprowadzenie rozwiązań w zakresie uproszczenia rozliczeń w VAT - tzw. pakiet SLIM VAT, o charakterze doprecyzowującym i uzupełniającym w stosunku do niektórych konstrukcji prawnych w podatku VAT. Nowe rozwiązania, co do zasady, mają obowiązywać od 1 stycznia 2021 r., z wyjątkiem niektórych przepisów, które wejdą w życie w innych terminach (m.in. zmiany dotyczące TAX FREE).

Zmiana zasad rozliczania korekt in minus

Z obecnie obowiązujących przepisów wynika, że w przypadkach, gdy dochodzi do obniżenia podstawy opodatkowania w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, korekty obrotu dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji VAT za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania tej korekty przez nabywcę lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie tego potwierdzenia po tym terminie uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Ustawa o zmianie ustawy o VAT, która obecnie znajduje się w Senacie (stan na dzień oddania GP do druku), przewiduje zmiany polegające na tym, że w przypadku korekt in minus obniżenie podstawy opodatkowania i VAT należnego będzie miało miejsce już w okresie, w którym zostanie wystawiona faktura korygująca, pod warunkiem że z posiadanej przez podatnika dokumentacji wynikać będzie, iż uzgodniono z nabywcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w korekcie oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

W przypadku faktur korygujących in minus wystawionych przed 1 stycznia 2021 r. i nierozliczonych przed tą datą, zastosowanie mają mieć także przepisy dotychczasowe. Przy czym podatnik, który w przyszłym roku chciałby stosować dotychczasowe rozwiązania, będzie miał taką możliwość, ale tylko do końca 2021 r. Wybór stosowania tych rozwiązań będzie musiał być jednak uzgodniony na piśmie pomiędzy sprzedawcą a nabywcą przed wystawieniem pierwszej faktury korygującej w 2021 r.

Zaliczki w eksporcie towarów

Jak wynika z obecnego brzmienia art. 41 ust. 9a ustawy o VAT (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.), jeżeli podatnik otrzymał całość lub część zapłaty przed dokonaniem dostawy towarów, 0% stawkę VAT w eksporcie towarów stosuje się w odniesieniu do otrzymanej zapłaty, pod warunkiem że wywóz towarów nastąpi w terminie 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał tę zapłatę, oraz podatnik w tym terminie otrzymał dokument, o którym mowa w art. 41 ust. 6 ustawy o VAT. Przepisy art. 41 ust. 7, 9 i 11 ustawy o VAT stosuje się odpowiednio.

Nowelizacja ustawy wydłuża termin wywozu towarów z 2 do 6 miesięcy, pozwalającego na zastosowanie 0% stawki VAT do zaliczki w eksporcie towarów.

Prawo do odliczenia VAT

Obecnie podatnik VAT na odliczenie VAT naliczonego ma, co do zasady, 3 miesiące. Jeżeli bowiem nie odliczy podatku w rozliczeniu za okres, w którym spełnił ustawowe warunki odliczenia, może tego dokonać w rozliczeniu za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych. Po tym czasie odliczenie możliwe jest wyłącznie w drodze korekty deklaracji. Po zmianie przepisów podatnicy rozliczający podatek VAT miesięcznie będą mogli skorzystać z prawa do odliczenia VAT na bieżąco w ciągu 4 okresów rozliczeniowych. Ponadto będzie możliwość odliczania VAT z tytułu nabycia usług noclegowych w celu ich odsprzedaży, opodatkowanych u podatnika na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy o VAT.

MPP

W celu wyeliminowania jakichkolwiek wątpliwości nastąpi zmiana brzmienia art. 108 ust. 1a ustawy o VAT, z którego będzie wynikało, że w przepisie tym chodzi o faktury, w których wartość brutto przekracza kwotę 15.000 zł lub jej równowartość, w przypadkach gdy kwoty na fakturze wyrażane są w walucie obcej. Dodatkowo będą wskazane zasady, jakie będą stosowane w celu ustalenia, czy wartość brutto faktury przekracza limit 15.000 zł w przypadku, gdy wskazane na fakturach kwoty wyrażone są w walucie obcej. W takim przypadku stosować się będzie zasady analogiczne jak przy przeliczaniu kwot dla celów określania podstawy opodatkowania, czyli zasady określone w art. 31a ustawy o VAT.

Dodatkowo wprowadzono zmiany w art. 108a ust. 1d ustawy o VAT polegające na niestosowaniu MPP również do potrąceń pozakodeksowych. Nastąpi więc odejście od odwołania w tym przepisie do Kodeksu cywilnego i wyłączenie obowiązku stosowania MPP w przypadku dokonania innych potrąceń (dopuszczalnych na gruncie zasady swobody umów i istniejących na rynku, np. netting). Ponadto nowelizacja przewiduje wprowadzenie m.in. nowych możliwości dokonywania płatności z rachunku VAT, tj. kwoty odpowiadającej kwocie podatku z tytułu importu towarów czy też należności celnych na rzecz agencji celnych.

Matryca stawek VAT

Nastąpi także zmiana definicji rolnika ryczałtowego, czasopism regionalnych lub lokalnych oraz brzmienia załączników nr 3 i nr 10 do ustawy o VAT. Zostaną również zmienione symbole PKWiU 2008 na symbole PKWiU 2015 w załączniku nr 15 do ustawy o VAT oraz w zakresie wyłączeń ze zwolnienia podmiotowego z VAT określonych w ustawie.

Pozostałe zmiany

Nowelizacja ustawy o VAT zakłada także zwiększenie limitu odnoszącego się do jednorazowych prezentów o małej wartości z 10 zł do 20 zł.

Podatnicy na podstawie zmienionych przepisów będą mogli również wybrać na potrzeby rozliczania podatku VAT zasady przeliczenia kursu walut stosowane do przeliczenia przychodu w podatku dochodowym.

Założono też wprowadzenie m.in. 3-letniego okresu ważności WIS, a także ograniczenia ochrony podatnika w przypadku, gdy WIS zostanie wykorzystana w transakcjach stanowiących nadużycie prawa. Zmiany obejmą również Wykaz podatników VAT (tzw. białą listę). Nie będą już w nim zamieszczane numery PESEL podmiotów.

System TAX FREE

Wprowadzony będzie w pełni elektroniczny obieg dokumentów TAX FREE oraz ewidencjonowanie w systemie informatycznym wystawionych dokumentów TAX FREE i wypłaconych kwot zwrotu VAT podróżnym. Elektroniczna forma dokumentu TAX FREE, jak tłumaczył resort w uzasadnieniu do projektu nowelizacji, ma umożliwić wprowadzenie elektronicznego potwierdzenia wywozu poza terytorium UE towarów ujętych w dokumencie TAX FREE oraz ma usprawnić obsługę tego dokumentu w systemach informatycznych KAS.

Elektroniczny obieg dokumentów TAX FREE będzie rejestrowany w krajowym systemie teleinformatycznym służącym do obsługi dokumentów będących podstawą do dokonania zwrotu podatku VAT podróżnym na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych.