Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Podatek dochodowy  »   Zwolnienia dla odszkodowań i zadośćuczynień
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Zwolnienia dla odszkodowań i zadośćuczynień

Gazeta Podatkowa nr 15 (1890) z dnia 21.02.2022
Małgorzata Rymarz

Od 2022 r. rozszerzył się katalog świadczeń odszkodowawczych objętych zwolnieniem z pdof. Stało się to za sprawą tzw. Polskiego Ładu nowelizującego szereg aktów prawnych, a także ustawy nowelizującej Prawo o ruchu drogowym oraz niektóre inne ustawy. Prześledźmy, jakie odszkodowania i zadośćuczynienia mogą obecnie pozostać neutralne podatkowo.

Przepisy, akty administracyjne i postanowienia

Wypłacone osobom fizycznym rekompensaty pieniężne za wyrządzone szkody, poniesione straty lub doznane krzywdy mogą korzystać ze zwolnienia od podatku, jeśli oparte są na odpowiedniej podstawie prawnej i nie znajdują się w katalogu wyłączeń. Jak wynika ze zmienionego Polskim Ładem art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o pdof (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), otrzymane świadczenia odszkodowawcze są zwolnione z podatku, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z: przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, aktów administracyjnych wydanych na podstawie przepisów, postanowień zakładowych i ponadzakładowych aktów prawa pracy (tj. układów zbiorowych pracy, porozumień zbiorowych niebędących układami, regulaminów, statutów).

Nie każde jednak odszkodowanie lub zadośćuczynienie spełniające powyższe kryteria może pozostać wolne od pdof. Przywołany przepis wyłącza ze zwolnienia świadczenia otrzymywane przez pracowników: z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym, przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji.

Ponadto na zwolnienie nie mogą liczyć podatnicy otrzymujący odszkodowania:

  • wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe,
  • za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej,
  • za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Powyższe świadczenia podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Uszkodzenia ciała, rozstrój zdrowia, śmierć

W myśl znowelizowanego art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o pdof, wolne od podatku są odszkodowania w postaci:

  • renty:
    • przyznane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, otrzymane przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo którego potrzeby zwiększyły się lub widoki powodzenia na przyszłość zmniejszyły,
    • przyznane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie spowodowania śmierci poszkodowanego, otrzymane przez osoby uprawnione z mocy art. 446 § 2 Kodeksu cywilnego, tj. przez osoby, względem których ciążył na zmarłym obowiązek alimentacyjny oraz przez inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania,
  • miesięcznego świadczenia na zapewnienie środków utrzymania, o których mowa w art. 7533 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego.

Powołany przepis reguluje specyficzną formę pomocy udzielanej pokrzywdzonym w wypadkach drogowych. Jest to zabezpieczenie w postaci miesięcznego świadczenia na zapewnienie środków utrzymania. Udziela go sąd na rzecz każdego uprawnionego, w wysokości nie niższej (z reguły) niż kwota najniższej emerytury. Zabezpieczenie można uzyskać w związku ze szkodą poniesioną na skutek czynu niedozwolonego noszącego znamiona: jednego z przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji w ruchu lądowym, zabójstwa z użyciem pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, umyślnego spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu z użyciem pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym.

Wprawdzie korektę treści art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o pdof wprowadziła nowelizacja ustawy - Prawo o ruchu drogowym, ale przepis w obecnym brzmieniu nie dotyczy tylko rent (świadczeń) przyznanych ofiarom wypadków drogowych (ich bliskim).

Zwolnione od podatku będą nadal także pozostałe renty otrzymane w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, m.in. renty wyrównawcze (art. 444 § 2 K.c.), które otrzymują od pracodawcy pracownicy poszkodowani na skutek wypadków przy pracy oraz renty dla bliskich, bez względu na okoliczności, które doprowadziły do śmierci poszkodowanego.

Wyrok lub ugoda sądowa

Bez zmian pozostaje art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o pdof. Stąd nadal wolne od pdof są także inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub w tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Przez określenie "inne" należy rozumieć te odszkodowania lub zadośćuczynienia, które nie zostały wprost wymienione na liście zwolnionych od podatku. Z tego zwolnienia mogą zatem korzystać m.in. osoby otrzymujące świadczenia odszkodowawcze, inne niż renty, których podstawą żądania był art. 444 § 1 K.c., przewidujący obowiązek naprawienia szkody w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, gdyż jednocześnie przepis ten nie normuje wysokości odszkodowania, ani zasad jego ustalania (odszkodowanie wypłacone na jego podstawie nie mieści się w dyspozycji art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o pdof). Zwolnienie nie może mieć natomiast zastosowania np. do odszkodowań z tytułu wadliwego rozstania z pracownikiem, które wynikają z art. 471, art. 50, art. 58, art. 59 oraz art. 60 Kodeksu pracy. Jeżeli w wyniku wyroku lub ugody sądowej pracownik otrzyma odszkodowanie przewyższające wysokość określoną w tych przepisach, to nadwyżka będzie opodatkowana.


Ujednolicone przepisy prawne dostępne są w serwisie www.przepisy.gofin.pl.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Podatek dochodowy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.