Sprzedaż na rzecz konsumentów z innych krajów UE

Przedsiębiorca z siedzibą działalności gospodarczej w Polsce, sprzedaje towary (obuwie) konsumentom w Niemczech i Francji (za pośrednictwem własnego sklepu internetowego). Towary są wysyłane do konsumentów z jego magazynu w Polsce. Całkowita wartość ww. sprzedaży (bez podatku) przekracza 42.000 zł. W jakim kraju towary te podlegają opodatkowaniu VAT i w oparciu o jakie przepisy powinienem wystawiać faktury dokumentujące te transakcje?

Jeżeli w wyniku dokonanej dostawy na rzecz konsumenta, towary są wysyłane lub transportowane przez dostawcę, lub w jego imieniu (w tym wtedy, gdy dostawca uczestniczy pośrednio w wysyłce lub transporcie towarów) z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego, to mamy do czynienia z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów na odległość (WSTO). Dostarczone towary nie mogą być jednak nowymi środkami transportu ani towarami, które są instalowane lub montowane z próbnym uruchomieniem, lub bez niego.

Generalnie miejscem opodatkowania WSTO jest państwo członkowskie, w którym kończy się wysyłka lub transport towarów do nabywcy. Zasada ta nie ma jednak zastosowania:

1) do dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich, antyków i towarów używanych - gdy podstawę opodatkowania ustala się zgodnie z procedurami szczególnymi określonymi w art. 120 ust. 4 lub 5 ustawy o VAT (marża), a także do towarów będących przedmiotem aukcji/licytacji (opodatkowanych na zasadach szczególnych),

2) w przypadku, gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

a) dostawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce zamieszkania, zwykłe miejsce pobytu tylko na terytorium jednego państwa członkowskiego,

b) towary są wysyłane lub transportowane do państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie dostawcy (o którym mowa w pkt a),

c) całkowita wartość dostaw towarów dokonywanych w ramach WSTO, jak i usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych (dalej: usług TBE) świadczonych transgranicznie na rzecz konsumentów (pomniejszona o kwotę podatku lub podatku od wartości dodanej) nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego ani w poprzednim roku podatkowym kwoty 10.000 euro lub jej równowartości (w Polsce - 42.000 zł).

Zatem poniżej ww. progu 42.000 zł transakcje są - co do zasady - opodatkowane w państwie członkowskim, w którym znajdują się towary w momencie rozpoczęcia ich wysyłki lub transportu. Natomiast w przypadku przekroczenia wskazanego progu, transakcje zawsze będą opodatkowane w państwie konsumpcji (jeżeli będą spełnione ww. warunki).

Skoro w sytuacji opisanej w pytaniu całkowita wartość sprzedaży (bez podatku) na rzecz konsumentów przekracza 42.000 zł, to miejscem dostawy towarów są odpowiednio Niemcy i Francja (kraj, w którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu do nabywcy). Czytelnik może zdecydować się na:

• rejestrację do celów podatku VAT we wszystkich tych państwach członkowskich oraz składać deklaracje VAT i płacić podatek VAT bezpośrednio w każdym z tych państw (w takim przypadku będzie on zobowiązany wystawiać faktury zgodnie z przepisami dotyczącymi fakturowania obowiązującymi w Niemczech i we Francji) lub
• uproszczenie i korzystanie z procedury OSS (wówczas nie będzie miał obowiązku wystawiania faktur; natomiast, jeżeli dobrowolnie zdecyduje się na wystawienie faktur, wówczas wszystkie te transakcje musi fakturować zgodnie z zasadami obowiązującymi w Polsce, tj. państwie członkowskim identyfikacji - nie będzie więc wystawiał faktur w oparciu o regulacje niemieckie i francuskie, ale na fakturach będzie musiał wskazać stawkę VAT właściwą dla państwa, w którym ma miejsce opodatkowanie transakcji).