Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 kwietnia br., sygn. akt I FSK 2136/13, powołując się na orzeczenia TSUE, odmówił podatnikowi prawa do odliczenia VAT z faktur za zakup oleju napędowego z tego względu, że jego kontrahent (sprzedawca) okazał się nieuczciwy. NSA uznał bowiem, że odliczenia VAT może dokonać tylko ten podatnik, który podjął wszystkie działania, jakich można od niego w sposób uzasadniony oczekiwać, by upewnić się, że transakcje, w których uczestniczy, nie wiążą się z przestępstwem.
Ten wyrok zaniepokoił podatników, co znalazło też wyraz w interpelacji poselskiej nr 32801 skierowanej do Ministra Finansów. Wskazano w niej, że wielu przedsiębiorców i rolników nie jest w stanie kontrolować wszystkich swoich kontrahentów. Zapytano więc Ministra Finansów m.in. o to, czy za to, że w Polsce działają grupy przestępcze ma odpowiadać podatnik (w sensie finansowym), skoro działają odpowiednie służby, które powinny kontrolować, czy powstające spółki działają legalnie.
W odpowiedzi z 12 czerwca br. na tę interpelację podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów wyjaśnił, że zgodnie z orzecznictwem TSUE krajowe organy administracyjne i sądowe powinny odmówić prawa do odliczenia, jeżeli zostanie udowodnione na podstawie obiektywnych przesłanek, że skorzystanie z tego prawa wiązałoby się z przestępstwem lub nadużyciem. Wskazano też, że jeżeli istnieją przesłanki, by podejrzewać istnienie nieprawidłowości lub przestępstwa, przezorny przedsiębiorca powinien, zależnie od okoliczności faktycznych, zasięgnąć informacji na temat podmiotu, u którego zamierza nabyć towary lub usługi, w celu upewnienia się co do jego wiarygodności. Każda sprawa co do prawa do odliczenia VAT wymaga jednak indywidualnej oceny, a wyroki zapadają w konkretnej sprawie i wiążą jedynie strony postępowania.
Ministerstwo Finansów poinformowało jednocześnie, że problematyka oszustw i nadużyć podatkowych jest przedmiotem szczególnej uwagi resortu finansów. Wszelkie sygnały o nieprawidłowościach w różnych branżach są traktowane priorytetowo, a w branżach, gdzie skala nadużyć osiągnęła znaczący poziom (obrót wyrobami stalowymi, paliwami, niektórymi metalami szlachetnymi) działania kontrolne zostały uzupełnione wprowadzeniem rozwiązań o charakterze legislacyjnym i pozalegislacyjnym. Przykładowo, w celu walki z nadużyciami w sektorze paliwowym z dniem 1 października 2013 r. wprowadzono instytucję odpowiedzialności podatkowej nabywcy za zobowiązania podatkowe w VAT sprzedawcy oraz zlikwidowano możliwość kwartalnego rozliczania podatku VAT przez podatników dokonujących sprzedaży paliw.
|