Co do zasady, opodatkowaniu VAT podlegają czynności odpłatne. Niektóre czynności nieodpłatne zrównane zostały jednak z odpłatnymi i też podlegają opodatkowaniu. Szczegółowe regulacje w tym zakresie zawiera art. 7 ust. 2-7 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.
Od 1 stycznia 2013 r. przepisy w zakresie świadczeń nieodpłatnych nie uległy zmianie. Pewne zmiany w tym zakresie nastąpią jednak od 1 kwietnia 2013 r. Zmiany te opisujemy w tym artykule.
Nieodpłatne przekazanie towaru jako czynność opodatkowana
Obecnie nieodpłatne przekazanie towaru (np. na cele osobiste podatnika lub jego pracowników) podlega opodatkowaniu, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Zauważmy, że w tym przepisie jest mowa tylko o prawie do odliczenia VAT od "nabycia", nie ma natomiast odwołania do "wytworzenia" towaru. Pomimo to zasadne jest przyjęcie, że przepis ten dotyczy również towarów wytworzonych przez podatnika we własnym zakresie. Wynika to z faktu, że art. 29 ust. 10 ustawy o VAT, określający podstawę opodatkowania nieodpłatnego przekazania towaru, odnosi się również do kosztów wytworzenia.
Od 1 kwietnia 2013 r. z art. 7 ust. 2 ustawy będzie wprost wynikało, że nieodpłatne przekazanie towaru podlega opodatkowaniu, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Z przepisu powyższego wynika też, że będzie miał on zastosowanie również w przypadku, gdy podatnik odliczył VAT od nabycia (importu, wytworzenia) części składowych towarów. W uzasadnieniu do nowelizacji ustawy o VAT wskazano, że w takim przypadku przy przekazaniu towaru podstawą opodatkowania będzie cena nabycia części składowych towaru przekazywanego bezpłatnie, określona w momencie tego przekazania.
Drukowane materiały reklamowe i informacyjne
Obecnie nie trzeba wykazywać VAT należnego od nieodpłatnego przekazywania drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek (nawet gdy przy ich zakupie przysługiwało prawo do odliczenia VAT). Wynika to z art. 7 ust. 3 ustawy o VAT. Od 1 kwietnia 2013 r. przepis ten jednak nie będzie się już odnosił do drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych.
Tu może pojawić się wątpliwość, czy ww. materiały będą mogły być uznane za "prezenty o małej wartości". Choć w potocznym znaczeniu trudno materiały reklamowe czy informacyjne uznać za "prezent" (nie mają one dla nabywcy wartości innej niż informacyjna), lecz Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do nowelizacji ustawy o VAT wyjaśniło:
"(…) Przekazywanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych nadal nie będzie podlegało opodatkowaniu, jeśli towary te będą mieściły się w definicji prezentów o małej wartości. (…)"
Prezenty o małej wartości
Początkowo planowano podwyższenie limitów prezentów o małej wartości. Ostatecznie jednak z tego się wycofano, a to oznacza, że limity te pozostaną na niezmienionym poziomie. Tak jak obecnie, przez prezenty o małej wartości będzie się rozumiało przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:
1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
2) których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.
Przekazanie prezentów o małej wartości nie będzie opodatkowane, jeżeli nastąpi na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika (obecnie takiego zastrzeżenia nie ma).
Zmiana definicji próbki
Opodatkowaniu VAT nie podlega również nieodpłatne przekazywanie próbek (nawet gdy przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia VAT). Definicję próbki zawiera natomiast art. 7 ust. 7 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, przez próbkę rozumie się niewielką ilość towaru reprezentującą określony rodzaj lub kategorię towarów, która zachowuje skład oraz wszystkie właściwości fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne lub biologiczne towaru, przy czym ilość lub wartość przekazywanych (wręczanych) przez podatnika próbek nie wskazuje na działanie mające charakter handlowy.
Od 1 kwietnia 2013 r. definicja próbki ulegnie zmianie. Przez próbkę będzie się rozumiało identyfikowalne jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika:
1) ma na celu promocję tego towaru oraz
2) nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.
Podobnie jak przy przekazaniu prezentów o małej wartości, przekazanie próbek nie będzie opodatkowane, jeżeli nastąpi na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.
Opodatkowanie usług nieodpłatnych
Opodatkowaniu VAT podlegają również niektóre usługi nieodpłatne, które zostały zrównane z usługami odpłatnymi. Przykładowo - na mocy art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników (wspólników, itp.), jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.
Podobnie jak przy nieodpłatnym przekazaniu towaru, od 1 kwietnia 2013 r. przepis ten będzie odnosił się nie tylko do towarów "nabytych" przez podatnika, ale także do importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
