Czynności, które wykonywane są w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przez podatników VAT muszą zostać udokumentowane w sposób określony w przepisach dotyczących rozliczania podatku VAT, tj. w ustawie o VAT i rozporządzeniach wykonawczych.
Obowiązek dokumentowania obrotu fakturami, wystawianymi przez podatników tego podatku, określony został w art. 106 ust. 1 ustawy o VAT i zgodnie z nim podatnicy mają obowiązek wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.
Z kolei § 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie faktur określa jakie dane powinna zawierać prawidłowo wystawiona faktura. W rozporządzeniu tym odnajdujemy także unormowania dotyczące terminu, w jakim podatnik ma obowiązek wystawić fakturę.
Przepis § 9 ust. 1 ww. rozporządzenia w brzmieniu obowiązującym od 2013 r. utrzymuje dotychczasową zasadę obowiązku wystawienia faktur w terminie najpóźniej 7 dni od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
W przypadku natomiast sprzedaży o charakterze ciągłym, jeżeli podatnik określa w fakturze wyłącznie miesiąc i rok dokonania sprzedaży, fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia od zakończenia miesiąca, w którym dokonano sprzedaży (§ 9 ust. 2 rozporządzenia).
Od 1 stycznia 2013 r. obowiązuje § 9 ust. 3 rozporządzenia w sprawie faktur, w myśl którego faktura zbiorcza może dokumentować kilka odrębnych dostaw towarów lub usług dokonywanych w trakcie miesiąca, jeżeli zostanie ona wystawiona nie później niż ostatniego dnia miesiąca, w którym wydano towar lub wykonano usługę.
Uwaga
Fakturą zbiorczą można dokumentować kilka odrębnych dostaw towarów lub usług dokonanych w trakcie tego samego miesiąca.
Z § 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie faktur wynika, że wśród danych, jakie powinny znajdować się na fakturze wymieniono m.in. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi (o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury).
Zatem, na fakturze zbiorczej, która dokumentuje przykładowo sprzedaż kilku usług (towarów) w ciągu danego miesiąca, jako datę zakończenia usługi (dostawy towarów) należy podać datę wykonania ostatniej z tych transakcji.
| Przykład
Spółka Beta w dniach: 5, 15 i 25 lutego 2013 r. dokonała na rzecz firmy Alfa dostaw materiałów sanitarnych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami spółka Beta mogła:
|
Wskazać ponadto należy, że z przepisów w sprawie VAT nie wynika, aby podatnik musiał ujmować w wystawianej fakturze zbiorczej wszystkie dostawy towarów (lub wykonane usługi) zrealizowane w danym miesiącu na rzecz danego kontrahenta. Oznacza to, że może objąć taką fakturą zarówno wszystkie, jak i niektóre tylko dostawy (usługi). Pozostałe transakcje mogą zostać udokumentowane fakturami wystawionymi na zasadach ogólnych lub inną fakturą zbiorczą.
Jak się wydaje, zmiana ta jest bardzo korzystna dla przedsiębiorców, w szczególności, gdy dokonują oni częstych, powtarzających się dostaw, np. piekarze, firmy kateringowe dostarczające posiłki. Wpłynie to z pewnością na zmniejszenie obowiązków ewidencyjnych, a przez to może spowodować zmniejszenie kosztów np. zakupu papieru, archiwizacji itp.
Obowiązek podatkowy w podatku VAT, co do zasady powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Jeśli jednak dostawa towaru bądź wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej wystawienia, nie później niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 19 ust. 1 w związku z ust. 4 ustawy o VAT).
Mając powyższe na uwadze oraz przepis § 9 ust. 3 rozporządzenia sprawie faktur można wysunąć wniosek, że udokumentowanie kilku dostaw towarów (lub usług) jedną fakturą zbiorczą będzie kreować powstanie obowiązku podatkowego w miesiącu dokonania sprzedaży, o ile w stosunku do tych dostaw (wyszczególnionych na fakturze) obowiązek podatkowy nie powstanie na zasadach szczególnych.
W art. 19 ustawy o VAT wymienione bowiem są przypadki, dla których w sposób szczególny określa się moment powstania obowiązku podatkowego. Tak jest np. w odniesieniu do usług transportowych, czy też do robót budowlanych i budowlano-montażowych, dla których moment powstania obowiązku podatkowego określony jest na dzień otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia od dnia wykonania usług (art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a) i d) ustawy o VAT).
| Przykład
Spółka cywilna Omega odpowiednio w dniach: 1, 18 i 30 stycznia 2013 r. wykonała usługę transportu towarów dla firmy Beta, potwierdzoną fakturą zbiorczą wystawioną w dniu 31 stycznia. Dla tego typu usług obowiązek podatkowy wyznaczany jest w sposób szczególny, tj. powstaje on z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia od dnia wykonania usług. Przyjmijmy, że zapłatę za wykonane usługi podatnik otrzyma dopiero 6 maja br. W konsekwencji obowiązek podatkowy powstał w odniesieniu do usługi wykonanej:
Pomimo więc, że podatnik wystawił jedną fakturę zbiorczą, to podatek należny z tytułu tych usług powinien zasadniczo wykazać w trzech różnych okresach rozliczeniowych. |
Uwaga
Data wystawienia faktury przy usługach transportowych nie ma wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego. Jest on bowiem związany z chwilą otrzymania płatności, a jeżeli płatność ta nie nastąpi w okresie między dniem wykonania usługi a 30. dniem od jej wykonania, to obowiązek podatkowy powstanie tego 30. dnia.
Wprowadzenie możliwości wystawiania zbiorczych faktur dla kilku odrębnych towarów lub usług jest niewątpliwie zmianą korzystną dla przedsiębiorców. Jednak korzystanie z tej możliwości może okazać się ograniczone, ze względu na inne, szczególne regulacje zawarte w przepisach dotyczących VAT. Jak pokazano na powyższym przykładzie, w przypadku podatników, którzy muszą zastosować szczególny moment powstania obowiązku podatkowego stosowanie faktur zbiorczych nie będzie żadnym uproszczeniem dokumentacyjnym.
W przypadku natomiast sprzedaży o charakterze ciągłym, jeżeli podatnik określa w fakturze wyłącznie miesiąc i rok dokonania sprzedaży, fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia od zakończenia miesiąca, w którym dokonano sprzedaży. Przy czym za datę dokonania sprzedaży przyjmuje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
