Dokumentowanie dostawy wyrobów węglowych

Jesteśmy zarejestrowanym pośredniczącym podmiotem węglowym (PPW) i mamy zamiar od pośredniczącego podmiotu krajowego dokonywać zakupu węgla, który następnie będzie sprzedawany dla podmiotu zużywającego węgiel w procesie produkcji wyrobów energetycznych. Węgiel będzie kupowany w kopalni w Czechach i transportowany do Polski do naszego odbiorcy końcowego. W transakcji będzie uczestniczył jeszcze jeden PPW, który będzie kupował węgiel od podmiotu dokonującego zakupu węgla w Czechach i sprzedawał go dla nas (będziemy trzecim podmiotem pośredniczącym). Usługa transportu będzie fakturowana na dwa PPW - dla jednego PPW za przewóz z Czech do granicy Polski w Cieszynie i dla drugiego od granicy do miejsca ostatecznej dostawy. My nie uczestniczymy w kosztach transportu. Czy transakcje te zwolnione są z akcyzy? Jak należy je udokumentować?

Zgodnie z art. 31a ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2011 r. nr 108, poz. 626 ze zm.), zwolnieniu z tego podatku podlega m.in. sprzedaż na terytorium kraju wyrobów węglowych przez pośredniczący podmiot węglowy pośredniczącemu podmiotowi węglowemu lub podmiotowi korzystającemu ze zwolnienia, o którym mowa w art. 31a ust. 2. Zwolnienie dotyczy również nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów węglowych przez pośredniczący podmiot węglowy lub podmiot korzystający ze zwolnienia.

W myśl definicji określonej w art. 2 ust. 1 pkt 23a) ustawy o podatku akcyzowym, pośredniczący podmiot węglowy (PPW), to podmiot mający siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju, dokonujący m.in. sprzedaży, dostawy wewnątrzwspólnotowej, nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów węglowych, podlegających zwolnieniu od akcyzy. PPW musi widnieć na liście pośredniczących podmiotów węglowych opublikowanej w Biuletynie Informacji Publicznej (www.mf.gov.pl).

W sytuacji przedstawionej w pytaniu, transakcje dokonywane są pomiędzy pośredniczącymi podmiotami węglowymi oraz między PPW i ostatecznym odbiorcą (podmiotem zużywającym). Ostateczny odbiorca zużywa wyroby węglowe w procesie produkcji wyrobów energetycznych, dlatego też na mocy art. 31a ust. 2 pkt 2 wymienionej ustawy są one zwolnione z opodatkowania akcyzą.

Warunkiem zastosowania tego zwolnienia jest w myśl art. 31a ust. 3 ustawy m.in., dołączenie do przemieszczanych wyrobów węglowych dokumentu dostawy. Dokument dostawy wystawia się w sytuacji, gdy następuje jednoczesne fizyczne przemieszczenie wyrobów węglowych oraz sprzedaż, nabycie wewnątrzwspólnotowe, dostawa wewnątrzwspólnotowa, import, eksport - do pośredniczącego podmiotu węglowego lub bezpośrednio do podmiotu zużywającego korzystającego ze zwolnienia.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że skoro dokument dostawy potwierdza przemieszczanie wyrobów węglowych zwolnionych od akcyzy, to każdorazowo należy go wystawić przy dokumentowaniu czynności, w związku z którymi wyrób ten jest transportowany (tak aby dołączony był do transportowanego wyrobu), a także przy sprzedaży wyrobu węglowego bez jego przesunięcia (sprzedaży bezpośrednio do podmiotu zużywającego).

W pytaniu wskazano, że kilka zarejestrowanych pośredniczących podmiotów węglowych dokonuje transakcji łańcuchowej zakupu węgla. Są to cztery transakcje pomiędzy:

• kopalnią w Czechach i PPW1,
   
• PPW1 i PPW2,
   
• PPW2 i PPW3,
   
• PPW3 a odbiorcą węgla (podmiotem zużywającym).

Jednak węgiel fizycznie przemieszczany jest najpierw na granicę polsko-czeską (do Cieszyna), a następnie do podmiotu zużywającego. Za transport natomiast odpowiada PPW1 (do granicy w Cieszynie), a następnie PPW2 (od granicy do końcowego odbiorcy w Polsce).

Wątpliwości Czytelnika dotyczą dokumentowania transakcji pomiędzy pośredniczącymi podmiotami węglowymi oraz transakcji pomiędzy PPW i ostatecznym odbiorcą (podmiotem zużywającym).

Transakcja nr 1

Transakcja sprzedaży węgla przez podmiot czeski do PPW 1 (podmiotu krajowego), jest wewnątrzwspólnotowym nabyciem towaru (WNT), gdyż wyroby akcyzowe przemieszczane są z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju (Polski). Dlatego też dokument dostawy (DD) powinien być wystawiony przez PPW1 na podstawie § 2 ust. 1 pkt 5 lit. c) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 sierpnia 2010 r. w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy (Dz. U. nr 160, poz. 1075 ze zm.).

Dokument dostawy jest wystawiany w dwóch egzemplarzach, z których pierwszy jest dołączany do przemieszczanych wyrobów węglowych, a drugi jest przeznaczony dla podmiotu dokonującego nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów węglowych. Po przemieszczeniu wyrobów węglowych do miejsca ich odbioru albo dostawy, podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów węglowych potwierdza odbiór tych wyrobów na dokumencie dostawy dołączonym do przemieszczanych wyrobów węglowych i dołącza go do drugiego egzemplarza dokumentu dostawy.

Wzór dokumentu dostawy wyrobów węglowych określony jest w załączniku nr 1a do ww. rozporządzenia z dnia 30 sierpnia 2010 r.

Pośredniczący podmiot węglowy nr 1 (PPW1) wystawiając dokument dostawy wpisze w poz. 1 i 2 swoje dane, w poz. 3 i 4 dane podmiotu czeskiego, a w poz. 5 jako miejsce wydania wpisze Czechy (adres kopalni). Ponieważ transakcja dokonana jest z podmiotem czeskim na terenie państwa członkowskiego, więc PPW1 jako podmiot krajowy (polski) nie może w poz. 5 wpisać granicy Polski w Cieszynie. Natomiast granicę w Cieszynie wpisać powinien w poz. 11 (adres odbioru wyrobów węglowych), pamiętając, że w poz. 9 i 10 należy wpisać również dane PPW1 (jako podmiotu dokonującego - w przypadku WNT - również i odbioru wyrobów węglowych).

Transakcja nr 2

W kolejnej transakcji przy przekazaniu przez PPW1 wyrobów węglowych do PPW2, dokument dostawy również wystawi PPW1. Sprzedaż wystąpi pomiędzy podmiotami krajowymi, zatem w poz. 3 i 4 dokumentu dostawy wyrobów węglowych należy wpisać dane PPW1, a w poz. 5 miejscem wydania będzie granica Polski w Cieszynie. Natomiast w poz. 9 i 10 należy wpisać dane PPW2. Podstawą prawną wystawienia DD ponownie przez PPW1 jest § 2 ust. 1 pkt 5 lit. a) ww. rozporządzenia. DD jest wystawiany przez pośredniczący podmiot węglowy w przypadku przemieszczania sprzedanych przez niego wyrobów węglowych do pośredniczącego podmiotu węglowego.

Tak wystawiony dokument dostawy, zgodnie z § 2 ust. 6f pkt 1 rozporządzenia, należy wydać w trzech egzemplarzach:

• pierwszy jest przeznaczony dla pośredniczącego podmiotu węglowego, do którego są przemieszczane wyroby węglowe;
   
• drugi jest dołączany do przemieszczanych wyrobów węglowych i po potwierdzeniu ich odbioru przez pośredniczący podmiot węglowy jest niezwłocznie zwracany pośredniczącemu podmiotowi węglowemu, który wystawił dokument dostawy;
   
• trzeci jest przeznaczony dla pośredniczącego podmiotu węglowego, który wystawił dokument dostawy.

W dokumencie dostawy w poz. 11 (adres miejsca odbioru) również należy wpisać granicę w Cieszynie (tam bowiem następuje odbiór wyrobów węglowych przez PPW2 od PPW1 - gdyż to PPW2 jest od granicy odpowiedzialny za transport wyrobów do podmiotu zużywającego).

Transakcja nr 3

W transakcji pomiędzy PPW2, a PPW3, dokument dostawy wystawi PPW2 dla PPW3. Adresem miejsca wydania do przemieszczenia wyrobów węglowych (poz. 5 DD) jest granica w Cieszynie, natomiast adresem miejsca odbioru (poz. 11 DD) jest adres miejsca gdzie znajduje się skład węgla podmiotu zużywającego (tam, gdzie faktycznie ostatecznie trafi węgiel). DD zostanie wydany analogicznie jak w transakcji nr 2 w trzech egzemplarzach.

Transakcja nr 4

Ostatnią transakcją jest bezpośrednia sprzedaż węgla przez PPW3 odbiorcy końcowemu (podmiotowi zużywającemu), korzystającemu ze zwolnienia, o którym mowa w art. 31a ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym. Dowód dostawy podmiotowi zużywającemu wystawi PPW3 wpisując w poz. 5 - adres miejsca gdzie węgiel znajdzie się w momencie dokonywania dostawy pomiędzy PPW3, a podmiotem zużywającym. W poz. 11 - miejsce (adres) gdzie węgiel będzie odebrany przez odbiorcę końcowego.

Dokument dostawy jest wystawiany w czterech egzemplarzach (§ 2 ust. 6a ww. rozporządzenia), z których:

• pierwszy jest przeznaczony dla podmiotu korzystającego ze zwolnienia, o którym mowa w art. 31a ust. 2 ustawy, do którego są przemieszczane wyroby węglowe;
   
• drugi jest dołączany do przemieszczanych wyrobów węglowych i po potwierdzeniu ich odbioru przez podmiot korzystający ze zwolnienia, o którym mowa w art. 31a ust. 2 ustawy, jest niezwłocznie zwracany pośredniczącemu podmiotowi węglowemu, który wystawił dokument dostawy;
   
• trzeci jest przeznaczony dla pośredniczącego podmiotu węglowego, który wydaje wyroby węglowe;
   
• czwarty jest przeznaczony dla pośredniczącego podmiotu węglowego, który wystawił dokument dostawy.

Fizyczny odbiór węgla przez podmiot zużywający nastąpi od PPW2, jednak formalnie (prawnie) wystawcą dowodu dostawy będzie PPW3.

Należy dodać, iż w transakcji nr 4 dostawa ma miejsce tylko pomiędzy podmiotami krajowymi, dlatego też dla ostatecznego odbiorcy nie jest to wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Zgodnie z definicją ustawową nabycie wewnątrzwspólnotowe to przemieszczenie wyrobów akcyzowych z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju. W sytuacji przedstawionej w pytaniu, już od transakcji nr 2 (pomiędzy PPW1, a PPW2) dochodzi do sprzedaży tylko pomiędzy podmiotami krajowymi.