Czy organ podatkowy może odroczyć termin instalacji kasy rejestrującej?

Zasadą jest że podatnicy, którzy dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych zobowiązani są prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Część podatników ze względu na osiągnięty obrót z tytułu sprzedaży na rzecz wymienionych osób zwolniona jest z tego obowiązku na mocy przepisów rozporządzenia w sprawie zwolnień. Zgodnie bowiem z zapisem § 3 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia podatnicy, których obroty na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym kwoty 40.000 zł, zwolnieni są z obowiązku ewidencjonowania do 31 grudnia 2012 r. Zwolnienie to jednak traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40.000 zł, z działalności, o której mowa.

Z kolei w stosunku do podmiotów rozpoczynających działalność w 2012 r. limit obrotów uzyskanych z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych określony został w § 3 ust. 7 ww. rozporządzenia. W myśl tego przepisu zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania przysługuje podatnikom do momentu przekroczenia w 2012 r. kwoty obrotów w wysokości 20.000 zł z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy.

W praktyce zdarzają się jednak sytuacje, że z powodu różnych zdarzeń losowych, podatnik nie jest w stanie w obowiązującym terminie rozpocząć ewidencjonowania obrotu przy pomocy kasy fiskalnej.

Wskazać należy, że w ustawie o VAT nie ma żadnych regulacji umożliwiających organom podatkowym indywidualne zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania ze względu na trudną sytuację finansową, czy też życiową podatnika. Wszystkie zwolnienia ze stosowania kas określone są wyłącznie w rozporządzeniu w sprawie zwolnień.

Prawo podatkowe dopuszcza jednak, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika odraczanie obowiązujących terminów podatkowych, a umożliwiają to zapisy zawarte w art. 48 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.).

Zatem podatnik, który z przyczyn obiektywnych nie może dotrzymać obowiązującego terminu rozpoczęcia ewidencji, powinien zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o odroczenie tego terminu (ale nie o zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania). Istotne jest, aby wniosek o odroczenie terminu instalacji kasy został złożony w urzędzie przed obowiązującym terminem rozpoczęcia ewidencjonowania. Jak wskazał WSA w Białymstoku w prawomocnym orzeczeniu z dnia 30 stycznia 2008 r., sygn. akt I SA/Bk 592/07 terminy do rozpoczęcia ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej, zaliczyć należy do terminów materialnoprawnych.

Jak wskazano termin taki podlega odroczeniu według zasad określonych w art. 48 § 1 Ordynacji podatkowej. Sąd podkreślił jednocześnie, że odroczenie terminu instalacji kasy fiskalnej może mieć miejsce w odniesieniu do terminu, który jeszcze nie upłynął.

W konsekwencji uznać należy, że wniosek złożony po tym terminie nie podlega rozpatrzeniu i nie ma również prawnych możliwości przywrócenia terminu do jego złożenia.

W przepisie art. 48 Ordynacji podatkowej ustawodawca określając warunki odroczenia terminu użył określenia "ważny interes podatnika", jednocześnie nie definiując co należy przez to rozumieć. Ocena danej sytuacji i przesłanek do odroczenia terminu, leży więc wyłącznie w gestii organu podatkowego. W przypadku terminu wprowadzenia kas rejestrujących muszą być to okoliczności obiektywne, na które podatnik nie miał bezpośredniego wpływu, a które nie pozwalają mu na wywiązanie się z obowiązującego terminu.

Poniżej prezentujemy przykładowy wzór wniosku o odroczenie terminu instalacji kas rejestrujących.

Pozytywne rozpatrzenie wniosku o odroczenie terminu instalacji kas rejestrujących przez organ podatkowy jest możliwe po spełnieniu następujących warunków:

• wniosek musi być złożony we właściwym urzędzie skarbowym przed obowiązującym terminem rozpoczęcia ewidencjonowania,
   
• we wniosku powinna być przywołana właściwa podstawa prawna, czyli art. 48 § 1 Ordynacji podatkowej,
   
• wniosek musi być przekonywająco umotywowany, wskazane jest więc ewentualne załączenie dokumentów potwierdzających zaistniałe okoliczności, które uniemożliwiają podatnikowi dotrzymanie obowiązującego terminu instalacji kas.