Prowadzimy działalność gospodarczą w formie spółki z o.o. W ramach tej działalności zawarliśmy umowę leasingu operacyjnego na korzystanie z samochodu osobowego. Przedmiotem umowy leasingu jest samochód AUDI o pojemności silnika 2,7 TDI. Zorientowaliśmy się, że samochód ten w dowodzie rejestracyjnym opisany jest jako AUDI o pojemności silnika 2,0 TDI. W związku z tym bierzemy pod uwagę możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy leasingu. W razie odstąpienia przez leasingodawcę od umowy z dostawcą przedmiotu leasingu umowa leasingu wygasa, a leasingodawca może żądać od leasingobiorcy natychmiastowej zapłaty wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłaconych rat leasingowych. Z chwilą złożenia wobec dostawcy oświadczenia o odstąpieniu od zawartej z nim umowy sprzedaży leasingodawca przelewa na rzecz leasingobiorcy prawo do dochodzenia od dostawcy zwrotu ceny sprzedaży uiszczonej przez leasingodawcę. Czy w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy leasingu zapłata pozostałych, wynikających z umowy rat leasingowych będzie w spółce stanowiła koszty uzyskania przychodu?
Naszym zdaniem, w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy leasingu zapłata pozostałych, wynikających z umowy rat leasingowych będzie w spółce stanowiła koszt uzyskania przychodu, jeżeli rozwiązanie umowy leasingu będzie następstwem rozwiązania przez leasingodawcę umowy zawartej przez ten podmiot z dostawcą samochodu. Jak bowiem wynika z pytania, w następstwie rozwiązania umowy zawartej przez leasingodawcę ze sprzedawcą samochodu to spółka uzyska roszczenie o zwrot na jej rzecz ceny zapłaconej za samochód dostawcy przez leasingodawcę (finansującego).
Jak wynika z art. 15 ust. 1 updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Na podstawie zatem art. 15 ust. 1 updop możliwe jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatku, który - racjonalnie oceniając - mógłby przyczynić się do powstania lub zwiększenia przychodu, o ile dany wydatek nie został wyłączony z takich kosztów treścią art. 16 ust. 1 updop.
Przypomnieć w tym miejscu należy, iż w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz organów podatkowych utrwalony jest pogląd, iż za koszty w rozumieniu art. 15 ust. 1 updop uznać można te wydatki, które pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z prowadzoną działalnością gospodarczą i uzyskiwanymi w jej następstwie przychodami. W orzecznictwie tym podkreśla się także konieczność indywidualnej oceny każdego przypadku, pod kątem istnienia związku kosztu z przychodem, racjonalności działania podatnika oraz fakt, iż w przypadkach wątpliwych wykazanie istnienia tego związku spoczywa na podatniku (por. wyrok WSA we Wrocławiu z 28 stycznia 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 229/10 - orzeczenie prawomocne).
Naszym zdaniem, związek, o którym mowa wcześniej wystąpi, w przypadku kiedy następstwem odstąpienia od umowy leasingowej zawartej z leasingodawcą (z czym wiązać się będą przedmiotowe koszty) spółka uzyska roszczenie o zwrot na jej rzecz ceny zapłaconej przez leasingodawcę (finansującego) za samochód będący przedmiotem umowy. Związek ten wynikać zatem będzie z postanowień umowy leasingowej oraz przepisów prawa cywilnego.
Zgodnie z treścią art. 7098 § 2 Kodeksu cywilnego, z chwilą zawarcia przez finansującego umowy ze zbywcą rzeczy będącej przedmiotem umowy leasingu, na leasingobiorcę (na korzystającego) z mocy ustawy przechodzą uprawnienia z tytułu wad rzeczy przysługujące leasingodawcy (finansującemu) względem zbywcy rzeczy, z wyjątkiem jednak uprawnienia do odstąpienia przez finansującego od umowy z tym zbywcą. Tym niemniej, z powodu wad rzeczy oddanej w leasing, leasingobiorca (korzystający) może zażądać, by leasingodawca (finansujący) od umowy ze zbywcą tej rzeczy odstąpił, o ile takie uprawnienie do odstąpienia od umowy sprzedaży rzeczy wynika z przepisów prawa lub z umowy finansującego ze zbywcą. Bez otrzymania od leasingobiorcy (korzystającego) takiego żądania leasingodawca (finansujący) rozwiązać umowy ze zbywcą rzeczy nie może. Podstawę dla leasingobiorcy do wniesienia takiego żądania skierowanego do leasingodawcy stanowić będzie treść art. 7098 § 4 w związku z art. 560 K.c.
Skutki odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą rzeczy z powodu jej wad reguluje z kolei art. 7098 § 5 K.c. Wynika z niego, iż w razie odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, umowa leasingu wygasa. Jednocześnie jednak leasingodawca (finansujący) może w takim przypadku żądać od leasingobiorcy (od korzystającego) natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie leasingodawca uzyskał wskutek:
Jeżeli zatem, na żądanie leasingobiorcy, leasingodawca odstępuje od umowy ze zbywcą leasingowanej rzeczy z powodu jej wad, to wówczas - jakkolwiek przysługuje mu z mocy prawa (i zazwyczaj z treści umowy leasingowej) roszczenie wobec leasingobiorcy o zapłatę pozostałych do końca okresu umowy rat leasingowych - to jednak wysokość swojego roszczenia wobec leasingobiorcy z tego tytułu leasingodawca powinien pomniejszyć o przysługujące leasingodawcy wobec zbywcy wadliwej rzeczy roszczenie o zwrot zapłaconej za tę rzecz ceny (por. wyrok Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 2006 r., sygn. akt III CKS 20/06, opubl. OSNC 2007, nr 2, poz. 27).
Jak jednak wynika z pytania, warunki umowy określające skutki rozwiązania tej umowy są korzystniejsze dla spółki, niż warunki określone przepisami ustawy. Mianowicie, zgodnie z tą umową, spółka wstąpi w prawa leasingodawcy do uzyskania od dostawcy samochodu zwrotu zapłaconej przez leasingodawcę ceny za ten samochód. Poniesione koszty z tytułu zapłaty pozostałych do końca okresu umowy rat leasingowych pozostawać zatem będą w związku z przychodami, jakie spółka uzyska na podstawie art. 560 § 2 K.c. z tytułu zwrotu ceny od dostawcy zapłaconej uprzednio przez leasingodawcę.
|