Przepisy ustawy o VAT wskazują, którzy podatnicy mogą skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Od 1 stycznia 2025 r. wejdą w życie zmiany w zakresie korzystania z tego zwolnienia wprowadzone ustawą z dnia 8 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o VAT (...). W artykule tym zostały omówione zasady korzystania ze zwolnienia podmiotowego przez polskich podatników wykonujących czynności podlegające opodatkowaniu VAT na terenie Polski.
Zgodnie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym do końca 2024 r. podatnik prowadzący działalność gospodarczą, u którego wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł, podlega zwolnieniu z VAT. Do wartości sprzedaży nie wlicza się VAT. Natomiast z brzmienia tego przepisu obowiązującego od 1 stycznia 2025 r. będzie wynikało, że zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, u którego wartość sprzedaży, z wyłączeniem podatku, nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Zmiana tego przepisu m.in. polega na wskazaniu, że ze zwolnienia podmiotowego będzie mógł korzystać tylko podatnik posiadający siedzibę firmy na terenie Polski.
Ze zwolnienia podmiotowego, na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do końca 2024 r.), korzysta także sprzedaż dokonywana przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 200.000 zł.
Od 1 stycznia 2025 r. w ust. 9 po wyrazach "przez podatnika" będą dodane wyrazy "posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju".
Należy pamiętać, że limit uprawniający do korzystania ze zwolnienia z VAT w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku działalność liczy się od dnia rozpoczęcia tej działalności, a nie dopiero od dnia, w którym podatnik dokona pierwszej sprzedaży. Oznacza to, że podatnik rozpoczynający działalność w trakcie roku ma limit niższy niż 200.000 zł, a jego wysokość zależy od tego, w którym dniu rozpoczął on działalność.
Ponadto obecnie z art. 113 ust. 2 ustawy o VAT wynika, że do wartości sprzedaży uprawniającej do korzystania ze zwolnienia nie wlicza się czynności wymienionych w tym przepisie, a mianowicie:
1) WDT oraz WSTO, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju,
1a) SOTI, która nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce,
2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c) usług ubezpieczeniowych,
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych,
3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Od 1 stycznia 2025 r. z ustępu 2 w pkt 1 zostaną skreślone wyrazy "wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów", a pkt 2 lit. c) otrzyma brzmienie: "usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych".
W związku z tymi zmianami do wartości sprzedaży 200.000 zł nie będzie się wliczać:
W związku z wprowadzonymi zmianami w limicie 200.000 zł będą uwzględniane również WDT oraz usługi reasekuracyjne, jeżeli nie mają one charakteru transakcji pomocniczych.
Należy podkreślić, że przy określaniu wartości sprzedaży za 2024 r. należy stosować przepis art. 113 ust. 1 w brzmieniu obowiązującym do końca 2024 r.
W art. 113 ust. 13 ustawy o VAT zawarto katalog czynności wyłączonych z możliwości stosowania zwolnienia podmiotowego. Jak wynika z obecnego brzmienia tego przepisu, ze zwolnienia tego nie mogą korzystać podatnicy, którzy:
1) dokonują dostaw:
a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a) i lit. b),
d) terenów budowlanych,
e) nowych środków transportu,
f) towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie takich jak:
g) hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:
2) świadczą usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) jubilerskie,
d) ściągania długów, w tym faktoringu,
3) nie posiadają siedziby działalności gospodarczej w Polsce.
Od 1 stycznia 2025 r. uchylony zostanie w art. 113 ust. 13 pkt 3 ustawy o VAT, który w obecnym brzmieniu dotyczy podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium Polski, tj. zarówno podatników posiadających siedzibę działalności w innych państwach UE, jak i w państwach trzecich.
Natomiast z uwagi na konieczność implementacji dyrektywy 2020/285 w taki sposób, aby umożliwić stosowanie zwolnienia podmiotowego w Polsce również podatnikom posiadającym siedzibę działalności w innym państwie UE, dodano art. 113a regulujący kwestię zasad i warunków stosowania tego zwolnienia w Polsce.
Od dnia 1 stycznia 2025 r. zwolnienie podmiotowe z VAT będzie przysługiwać:
Zwolnienie to nie będzie natomiast przysługiwać podatnikom posiadającym siedzibę działalności w państwach trzecich, co wynika z nieujęcia ich w art. 113 ani art. 113a ustawy o VAT. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.)
Ustawa z dnia 8 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r. poz. 1721)
|