Z instytucji zawieszenia działalności przedsiębiorca będący osobą fizyczną może skorzystać tylko wtedy, gdy spełnia ku temu określone warunki. W okresie przestoju firmy z tego powodu zasadniczo nie podlega on ubezpieczeniom w ZUS. W konsekwencji nie opłaca też w tym czasie składek ubezpieczeniowych, nie składa również druków rozliczeniowych do ZUS. Ulga ta nie dotyczy jednak wszystkich przedsiębiorców zawieszających firmę.
Wykonywanie działalności gospodarczej może zawiesić przedsiębiorca, który m.in. nie zatrudnia pracowników. W przypadku działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej, zawieszenie jest skuteczne pod warunkiem, że dokonują tego wszyscy wspólnicy. Natomiast przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą jako wspólnik w więcej niż jednej spółce cywilnej, może zawiesić działalność w jednej lub kilku takich spółkach. Podobnie jest w przypadku przedsiębiorcy wykonującego działalność gospodarczą w różnych formach prawnych (np. prowadzącego działalność indywidualnie oraz jako wspólnik w spółce cywilnej). Taka osoba może zawiesić wykonywanie działalności tylko w jednej z tych form albo też w obu równocześnie.
Okres niewykonywania działalności z tytułu zawieszenia może wynosić od 30 dni do 24 miesięcy. Wyjątek stanowi miesiąc luty, w którym to za minimalny okres zawieszenia firmy przyjmuje się liczbę dni lutego przypadającą w danym roku kalendarzowym. Dotyczy to jednak sytuacji, gdy zawieszenie działalności gospodarczej obejmuje wyłącznie pełny miesiąc luty danego roku kalendarzowego. Tak wynika z art. 14a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Na dłuższy okres przestoju firmy, tj. do 3 albo 6 lat, może pozwolić sobie przedsiębiorca niezatrudniający pracowników, prowadzący działalność gospodarczą przez okres co najmniej 6 miesięcy, zawieszający działalność w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Przedsiębiorca podlega obowiązkowi ubezpieczeń w ZUS od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania. Nie wlicza się do tego czasu okresu, na który prowadzenie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Zatem wskutek zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca przestaje być objęty obowiązkiem ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego w ZUS. Następuje to od dnia, w którym rozpoczyna się to zawieszenie i trwa do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności. W efekcie tego za czas trwania zawieszenia firmy jest on zwolniony z opłaty za siebie składek ubezpieczeniowych do ZUS (w tym także dobrowolnej chorobowej, o ile przystąpił do tego ubezpieczenia). Co więcej, w czasie tym nie przekazuje też za siebie do organu rentowego żadnych druków rozliczeniowych. Ma to jednak miejsce tylko wtedy, gdy zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna od pierwszego dnia danego miesiąca kalendarzowego.
Zasadniczo każdy dzień zawieszenia firmy to okres przerwy w obowiązkowych ubezpieczeniach, zwalniający z opłaty składek ZUS.
Jeżeli jednak przedsiębiorca zawiesza działalność w trakcie miesiąca kalendarzowego, wtedy za okres jej prowadzenia w tym miesiącu ma obowiązek przekazać do ZUS odpowiednie druki rozliczeniowe. Rozliczy w nich składki ubezpieczeniowe za siebie za czas, w którym działalność gospodarcza była przez niego w tym miesiącu prowadzona. Co ważne, wtedy składki społeczne za siebie i ewentualnie współpracownika rozlicza proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności w tym miesiącu, natomiast składkę zdrowotną opłaca w pełnej obowiązującej go wysokości. Jest ona bowiem miesięczna i niepodzielna.
Nie dla wszystkich przedsiębiorców w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej ustają ubezpieczenia w ZUS. Niektórzy z nich, mimo że korzystają z instytucji zawieszenia firmy, to jednak (po spełnieniu określonych warunków i złożeniu odpowiednich dokumentów) podlegają w tym czasie obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno-rentowym oraz zdrowotnemu lub tylko ubezpieczeniu emerytalnemu. Osoby te nie podlegają ubezpieczeniom chorobowemu ani wypadkowemu. Tak jest w przypadku przedsiębiorcy zawieszającego wykonywanie działalności gospodarczej z tytułu osobistej opieki nad dzieckiem.
Ustawodawca przewidział minimalny i maksymalny okres, na jaki przedsiębiorca może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej. Każdy zatem krótszy niż wskazany wcześniej okres zawieszenia firmy ZUS uzna za nieskuteczny. Skutkiem tego będzie nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku zapłaty składek ubezpieczeniowych za okres bezskutecznego zawieszenia działalności. Przedsiębiorca zostanie wtedy zobowiązany do uregulowania za ten czas zaległości w składkach wraz z należnymi odsetkami za zwłokę z tytułu opóźnienia w ich zapłacie.
W następstwie zawieszenia wykonywania pozarolniczej działalności przedsiębiorca wprawdzie nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, to jednak może do nich w tym czasie przystąpić na zasadzie dobrowolności. Nie może wtedy opłacać składki chorobowej.
Oprócz tego w okresie przestoju firmy przedsiębiorca ma także prawo zgłoszenia siebie do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.
Często przedsiębiorcy opłacający składki społeczne od preferencyjnej podstawy wymiaru (tj. 30% kwoty minimalnej płacy) sądzą, że w okresie przestoju firmy z powodu zawieszenia działalności następuje jednocześnie zawieszenie biegu terminu ustalonego dla korzystania z tej ulgi. Nie jest tak. W czasie tym nie zostaje zatrzymany bieg terminu opłacania ulgowych składek społecznych.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
