Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Wskazówki dla przedsiębiorcy  »   Majątek małżonków w działalności gospodarczej
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Majątek małżonków w działalności gospodarczej

Gazeta Podatkowa nr 82 (1539) z dnia 11.10.2018
Łukasz Wilmiński

Prowadzenie działalności gospodarczej może odbywać się w oparciu o majątek wspólny małżonków, jak i o majątek osobisty jednego z nich. Zasadniczo brak ustanowienia rozdzielności majątkowej nie jest przeszkodą do prowadzenia działalności gospodarczej.

Zawarcie małżeństwa wywołuje również skutki majątkowe. Jeżeli małżonkowie nie zdecydują się na ustanowienie w ich małżeństwie rozdzielności majątkowej, to przedmioty majątkowe nabyte przez nich po ślubie stanowią generalnie majątek wspólny małżonków. Umowa majątkowa małżeńska może bowiem zostać zawarta zarówno przed, jak i w trakcie trwania małżeństwa. Małżonkowie mogą, przez zawarcie umowy w formie aktu notarialnego, wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową. Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na większą skalę stosunkowo często decydują się na ustanowienie rozdzielności majątkowej, rozwiązanie takie w wielu przypadkach nie ma jednak uzasadnienia.

Wspólność majątkowa

Zarówno małżeńskie ustroje majątkowe, jak i zasady zaliczania przedmiotów majątkowych do majątku wspólnego lub odrębnego uregulowane zostały w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Jego przepisy szczegółowo regulują, jakie kategorie przedmiotów majątkowych stanowią majątek wspólny, a co należy do majątku odrębnego stron. Do tej drugiej grupy należą przede wszystkim przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, a także przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Podstawowy błąd leżący u podstaw zawierania wielu umów o ustanowienie rozdzielności majątkowej wynika z mylnego przekonania, że istnienie majątku wspólnego utrudnia prowadzenie działalności i wymaga dla poszczególnych czynności zgody drugiego małżonka co spowalnia proces decyzyjny i zawieranie umów. O ile oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w tym w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, to w przypadku prowadzenia działalności obowiązuje szczególna regulacja.

art. 36 § 3 K.r.o. wynika, że przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W praktyce oznacza to, że w toku normalnego prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o majątek wspólny nie trzeba uzyskiwać zgody drugiego małżonka na poszczególne czynności dotyczące tego majątku, np. na wynajęcie pojazdu, czy użycie maszyny do wykonania usługi. Okoliczność tę potwierdził Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 8.04.2014 r., sygn. akt I ACa 1212/13, wskazując, że: "Czynności podejmowane przez jednego z małżonków w celu prawidłowego funkcjonowania prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa, obejmującego składniki stanowiące przedmiot majątku wspólnego obojga małżonków w zasadzie mieszczą się w granicach zwykłego zarządu majątkiem wspólnym".

Działalność indywidualna

Problem rozdzielności majątkowej spowodowanej prowadzeniem działalności gospodarczej przejawia się przede wszystkim w przypadku indywidualnej działalności. Na rozwiązanie to decydują się często małżonkowie, którzy prowadzą odrębne przedsiębiorstwa w oparciu o dwa różne wpisy w CEIDG. Należy jednak wskazać, że w przypadku ustroju wspólności ustawowej małżeńskiej nie ma przeszkód prawnych, ani faktycznych, aby małżonkowie wykorzystywali majątek wspólny w ramach jednego lub obu przedsiębiorstw. W szczególności majątek wspólny małżonków może być wykorzystywany w ramach obu działalności gospodarczych małżonków. Małżonkowie mogą zatem wykorzystywać do prowadzenia przedsiębiorstwa swój prywatny majątek wspólny. Ewentualne ograniczenia mogą wynikać jedynie z podatkowego punktu widzenia, gdyż w takim przypadku małżonkowie mają ograniczone możliwości zaliczenia składników wykorzystywanych wspólnie w działalności gospodarczej (np. samochodu) do środków trwałych.


Umowa majątkowa małżeńska może być zmieniana w trakcie jego trwania.

Ustanowienie rozdzielności

Ustanowienie rozdzielności majątkowej w trakcie trwania małżeństwa ma ten skutek, że przedmioty majątkowe nabyte przez małżonków po jej ustanowieniu stanowią ich majątek odrębny, a nabywając je wspólnie, nabywają je w udziałach. Jednocześnie dotychczasowy majątek wspólny nie zmienia swojego charakteru, do czasu jego ewentualnego podziału. Ponadto po ustanowieniu rozdzielności każdy z małżonków samodzielnie zarządza swoim majątkiem. Warto mieć także świadomość, że rozdzielność majątkowa ułatwia dokonywanie przez jednego z małżonków czynności, które obejmują np. zbycie czy obciążanie nieruchomości.

W przypadku majątku wspólnego do czynności wymagających zgody drugiego małżonka należą:

  • czynności prawne prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości, prawa rzeczowego (np. użytkowania), którego przedmiotem jest budynek lub lokal,
     
  • czynności prawne prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa,
     
  • darowizny z majątku wspólnego, poza drobnymi darowiznami.

Jeśli chodzi o odpowiedzialność za zobowiązania wobec wierzycieli, to ustanowienie rozdzielności stanowi pewne zabezpieczenie. Powoduje, że wierzyciele mogą prowadzić egzekucję z majątku odrębnego przedsiębiorcy, ewentualnie z jego udziału w majątku wspólnym, jednak takie działanie jest mniej skuteczne. W praktyce oznacza to, że w przypadku problemów finansowych przedsiębiorcy wierzyciel będzie dochodził zapłaty z majątku przedsiębiorstwa, jego rachunków, bankowych, maszyn i nieruchomości, zamiast np. z udziałów w domu, w którym mieszka przedsiębiorca z rodziną.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.02.1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Wskazówki dla przedsiębiorcy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.