Facebook

Jak szukać?»

Do 30 kwietnia 2025 r. podatnicy PIT powinni przekazać sprawozdanie finansowe za 2024 r. do Szefa KAS (czytaj więcej) 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin złożenia do US zeznań za 2024 r.: PIT-28, PIT-28S, PIT-36, PIT-36S, PIT-36L, PIT-36LS, PIT-37, PIT-38, PIT-39 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin złożenia do US deklaracji DSF-1 za 2024 r. 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin złożenia do US informacji PIT-RB, PIT-RBS, PIT-CSR i PIT-CSRS za 2024 r. 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin złożenia do US informacji PIT-DZ za 2024 r. 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin przekazania Szefowi KAS sprawozdania finansowego za 2024 r. przez podatnika prowadzącego księgi rachunkowe
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Składki ZUS  »   Kto i jak powinien sporządzić informację ZUS IWA za ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Kto i jak powinien sporządzić informację ZUS IWA za 2023 r.?

Gazeta Podatkowa nr 5 (2088) z dnia 15.01.2024
Dorota Wyderska

Jeżeli w każdym miesiącu 2023 r. płatnik składek zgłaszał do ubezpieczenia wypadkowego określoną liczbę osób, to ma obowiązek sporządzić i przekazać do ZUS informację o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe. Taką informację płatnik powinien sporządzić na druku ZUS IWA i przekazać do ZUS do 31 stycznia 2024 r. Na podstawie danych, które płatnik wykaże w takiej informacji złożonej za trzy kolejne lata, ZUS ustali mu wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej go w nowym roku składkowym tego ubezpieczenia (rozpocznie się on 1 kwietnia br.).

Kto składa ZUS IWA za 2023 r.?

Obowiązek przekazania informacji o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe za 2023 r. spoczywa na płatnikach składek, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

  • byli zgłoszeni nieprzerwanie w ZUS jako płatnicy składek na ubezpieczenie wypadkowe od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. i co najmniej 1 dzień w styczniu 2024 r.,
  • w 2023 r. zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych (przykłady 1 i 2),
  • w dniu 31 grudnia 2023 r. byli wpisani do rejestru REGON.

Nieprzerwane zgłoszenie płatnika składek na ubezpieczenie wypadkowe oznacza, że w każdym miesiącu danego roku, za który jest składana informacja ZUS IWA, co najmniej jeden ubezpieczony był zgłoszony przez płatnika do ubezpieczenia wypadkowego.

Obowiązku przekazania do ZUS informacji ZUS IWA za 2023 r. nie ma natomiast płatnik, który nie zgłaszał ani jednej osoby do ubezpieczenia wypadkowego w którymkolwiek z miesięcy 2023 r. Informacji ZUS IWA za 2023 r. nie musi też składać płatnik, który, mimo że w 2023 r. zgłaszał do ubezpieczenia wypadkowego przynajmniej 10 osób, to:

  • chociaż w jednym miesiącu 2023 r. nie był płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe,
  • w każdym miesiącu 2023 r. był płatnikiem składek na ubezpieczenie wypadkowe, lecz nie był tym płatnikiem w styczniu 2024 r.

Nie sporządza i nie składa w ZUS informacji ZUS IWA za 2023 r. również firma, która powstała w trakcie ubiegłego roku, nawet jeśli już od samego początku swojej działalności zgłosiła do ubezpieczenia wypadkowego liczbę osób wskazującą na obowiązek złożenia przez nią informacji ZUS IWA. Jeśli przykładowo płatnik rozpoczął działalność od 1 marca 2023 r. i już od pierwszego dnia prowadzenia firmy zatrudnił co najmniej 10 pracowników (podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu), nie ma on obowiązku przekazania do ZUS informacji ZUS IWA za 2023 r. Nie musi jej składać, nawet jeśli taki stan zatrudnienia utrzymywał się w firmie do końca 2023 r. W takim przypadku płatnik spełnia bowiem tylko jeden z warunków wymaganych przy sporządzaniu informacji ZUS IWA - zgłosił do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 osób, natomiast nie był nieprzerwanie zarejestrowany w ZUS jako płatnik składek na ubezpieczenie wypadkowe w ciągu 2023 r. (tu: składki na to ubezpieczenie opłacał w 2023 r. tylko przez 10 miesięcy).

Jeżeli płatnik składek miał obowiązek składać informację ZUS IWA przez 3 kolejne lata kalendarzowe (tj. za 2021 r., 2022 r. i 2023 r.), to wykazane w niej dane będą stanowiły podstawę do ustalenia przez ZUS obowiązującej tego płatnika stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na najbliższy rok składkowy, który rozpocznie się 1 kwietnia 2024 r.

Jak wypełnić ZUS IWA?

Informację o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe za 2023 r. składa się na formularzu ZUS IWA, którego wzór stanowi załącznik nr 4 do rozporządzenia MPiPS w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków. Druk ten jest podzielony na 7 bloków, ale płatnik wypełnia tylko 6 z nich. Blok, w którym podaje się liczbę ubezpieczonych oraz zestawienie danych do ustalenia kategorii ryzyka dla danego płatnika składek, to z pewnością najbardziej kłopotliwe dla płatnika pola do wypełnienia.

• Liczba ubezpieczonych

Aby ustalić liczbę ubezpieczonych, należy podzielić sumę ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy roku, za który składana jest informacja ZUS IWA, przez liczbę miesięcy kalendarzowych roku, tj. 12. Otrzymany wynik zaokrągla się do jedności: w górę, jeżeli końcówka wynosi 0,5 lub więcej, albo w dół, jeśli wynosi mniej niż 0,5. Tak wynika z art. 28 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwanej ustawą wypadkową. Ustalając tę liczbę, należy uwzględnić wszystkie miesiące, w których płatnik zgłosił do ubezpieczenia wypadkowego przynajmniej jedną osobę.

Ustalając zatem liczbę ubezpieczonych w ciągu poszczególnych miesięcy kalendarzowych 2023 r., płatnik powinien uwzględnić wszystkie osoby, które w poszczególnych miesiącach 2023 r. podlegały ubezpieczeniu wypadkowemu co najmniej jeden dzień. Należy pamiętać, że:

  • jeżeli w ciągu danego miesiąca dana osoba podlegała ubezpieczeniu wypadkowemu z dwóch tytułów, wtedy w liczbie ubezpieczonych uwzględnia się ją jako jedną osobę (przykład 3),
  • w przypadku pracowników wymiar czasu pracy, w którym są zatrudnieni, nie ma żadnego znaczenia podczas ustalania liczby ubezpieczonych.

Płatnicy składek mają dość często wątpliwości, czy w liczbie ubezpieczonych powinno się uwzględnić pracownika przebywającego na długotrwałym zwolnieniu lekarskim (pobierającego za okres choroby np. wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy) czy korzystającego ze świadczenia rehabilitacyjnego. Osoba zatrudniona na etacie, która pobiera świadczenie chorobowe bądź rehabilitacyjne, nie ma wprawdzie naliczanych i opłacanych składek ubezpieczeniowych (jedynie od wynagrodzenia chorobowego jest naliczana składka zdrowotna), jednak nadal podlega pracowniczym ubezpieczeniom, w tym również ubezpieczeniu wypadkowemu. To oznacza, że do liczby ubezpieczonych ustalanej dla celów złożenia ZUS IWA płatnik powinien ją wliczyć (przykład 4).

Zdarza się też, że płatnicy mają wątpliwości czy w liczbie osób zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego należy uwzględniać pracowników, którzy przepracowali wprawdzie cały miesiąc, ale nie otrzymali wynagrodzenia, przez co też nie mieli w danym miesiącu naliczonych składek ubezpieczeniowych, m.in. wypadkowej. Tak jest np. w zakładzie pracy, w którym zgodnie z obowiązującym terminem wypłat wynagrodzenia za dany miesiąc wypłacane są do 10. dnia następnego miesiąca. W przypadku nowo zatrudnionego pracownika za pierwszy przepracowany miesiąc otrzyma on pensję dopiero w następnym miesiącu. Taką osobę należy wziąć pod uwagę przy ustalaniu liczby ubezpieczonych. Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę podlega bowiem z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym wszystkich ryzyk (m.in. wypadkowemu). Ubezpieczenia te powstają dla pracownika od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. Za każdy więc miesiąc kalendarzowy, w którym trwało zatrudnienie, pracodawca ma obowiązek sporządzać i przekazywać do ZUS imienne raporty miesięczne. Nalicza w nich składki ubezpieczeniowe od wszystkich wypłat (podlegających oskładkowaniu) dokonanych lub postawionych do dyspozycji pracownika od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca, którego raport dotyczy. Jeżeli pracownik w danym miesiącu nie otrzyma żadnego wynagrodzenia, pracodawca sporządza za niego tzw. zerowy raport, ponieważ nie nalicza mu wtedy żadnych składek. Nie oznacza to jednak, że pracownik nie jest objęty w tym miesiącu ubezpieczeniem wypadkowym. Również w takim przypadku podczas ustalania liczby ubezpieczonych dla celów sporządzenia informacji ZUS IWA należy wziąć pod uwagę takiego pracownika.

• Ustalenie kategorii ryzyka

Dane niezbędne do ustalenia kategorii ryzyka dla płatnika składek podaje się w bloku IV formularza ZUS IWA. Należy w nim wpisać rodzaj działalności oraz wskazać liczbę osób, które zostały poszkodowane w wypadkach przy pracy (ogółem oraz śmiertelnych i ciężkich) i liczbę osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia.

Rodzaj działalności według PKD to 5-znakowy kod z zaświadczenia o nadaniu numeru REGON. Płatnik podaje go w polu 01. bloku IV. Powinien tu wpisać rodzaj przeważającej działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. z 2007 r. nr 251, poz. 1885 ze zm.), ujęty w rejestrze REGON w dniu 31 grudnia roku, za który składana jest informacja ZUS IWA. W przypadku informacji ZUS IWA składanej za 2023 r. należy zatem podać numer PKD ujęty w rejestrze REGON na dzień 31 grudnia 2023 r.

W dalszych polach bloku IV. w formularzu ZUS IWA płatnik podaje dane liczbowe o poszkodowanych w wypadkach. I tak, w polu 02. w bloku IV. podaje się liczbę wszystkich osób, które uległy wypadkowi w pracy w roku, za który składana jest informacja ZUS IWA. W informacji sporządzonej za 2023 r. należy zatem podać liczbę poszkodowanych w wypadkach ogółem, które miały miejsce w 2023 r. Płatnik składek powinien pamiętać, że przy ustalaniu tej liczby inaczej uwzględnia się poszkodowanych będących pracownikami, a inaczej, gdy poszkodowanymi są np. zleceniobiorcy.

Podczas wypełniania bloku IV. formularza ZUS IWA, płatnik powinien pamiętać, że liczba poszkodowanych wykazana w polu 03. - "Liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich" nie może być wyższa od liczby poszkodowanych podanej w polu 02. tego bloku, w której płatnik wpisuje liczbę poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem. Przy ustalaniu liczby osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem należy uwzględnić tylko te wypadki, które są wypadkami przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1-5 ustawy wypadkowej (por. interpretację indywidualną Oddziału ZUS w Gdańsku z dnia 6 kwietnia 2017 r., znak DI/100000/451/1013/2015).

Jeżeli w 2023 r. ani jeden ubezpieczony podlegający ubezpieczeniu wypadkowemu nie został poszkodowany w wypadku przy pracy, wówczas w informacji ZUS IWA za 2023 r. w polach 02. i 03. należy wpisać cyfrę "0". Z kolei w przypadku gdy u płatnika składek miały miejsce np. 2 wypadki, w wyniku których został poszkodowany ten sam pracownik, to w polu 02. w bloku IV. formularza ZUS IWA należy wykazać 2 poszkodowanych, ponieważ nie ma tutaj znaczenia, że w obu tych wypadkach poszkodowana została ta sama osoba. W polu 04. płatnik podaje liczbę zatrudnionych w warunkach, w których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. W liczbie tej płatnik składek powinien uwzględniać tylko osoby zatrudnione w warunkach zagrożenia spowodowanego czynnikami związanymi ze środowiskiem pracy. Także w tym przypadku przyjmuje się stan na dzień 31 grudnia roku, za który jest składana informacja ZUS IWA (czyli w ZUS IWA za 2023 r. należy podać dane z 31 grudnia 2023 r.).

Podając w informacji ZUS IWA liczbę osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia, należy uwzględniać wszystkich pracowników zatrudnianych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia (NDS, NDN) w środowisku pracy - bez względu na to, czy stosowali oni środki ochrony indywidualnej (np. odzież ochronną, środki ochrony oczu, sprzęt ochrony słuchu).

Trzeba też wskazać, że przy ustalaniu liczby osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia, danego pracownika uwzględnia się tylko jeden raz. Ponadto bierze się tutaj pod uwagę wyłącznie pracowników, tj. osoby pozostające w stosunku pracy w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.

W liczbie ubezpieczonych dla celów sporządzenia informacji ZUS IWA płatnik składek nie powinien uwzględniać osób:

- podlegających ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ale niepodlegających ubezpieczeniu wypadkowemu (np. pracownika przebywającego na urlopie wychowawczym i podlegającego obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z racji korzystania z tego urlopu),
- pobierających przez cały miesiąc zasiłek macierzyński (przykład 5),
- przebywających przez cały miesiąc na urlopie bezpłatnym,
- za które płatnik rozliczył składki ubezpieczeniowe (m.in. składkę wypadkową) lub wykazał świadczenia po ustaniu tytułu do ubezpieczeń społecznych, tj. w miesiącu, w którym rozliczył składki w dokumentach ZUS i w którym osoby te nie podlegały ubezpieczeniu wypadkowemu ani jednego dnia (przykład 6).

Kwalifikacja wypadku przy pracy

Kwalifikacji prawnej wypadku przy pracy dokonuje zespół powypadkowy powołany przez płatnika składek. Zespół ten sporządza protokół powypadkowy. W momencie gdy protokół zostanie zatwierdzony, wówczas zawarte w nim ustalenia dotyczące wypadku stają się wiążące. Sprostowanie ustaleń protokołu powypadkowego możliwe jest jedynie przed sądem - w drodze powództwa o ustalenie - na żądanie pracownika, który został poszkodowany w wypadku przy pracy. Nie jest zatem dopuszczalne dokonywanie ponownej kwalifikacji wypadku przy pracy po zatwierdzeniu protokołu powypadkowego. Zmiany kwalifikacji wypadku przy pracy z ciężkiego na lekki nie może zatem uzasadniać np. fakt:

  • późniejszej poprawy stanu zdrowia poszkodowanego na skutek leczenia i rehabilitacji,
  • zawarcia ugody sądowej z poszkodowanym pracownikiem, której treść będzie zawierała zgodne oświadczenie stron, że dany wypadek przy pracy nie jest wypadkiem ciężkim, a jedynie wypadkiem indywidualnym/lekkim.
Kto i jak powinien sporządzić informację ZUS IWA za 2023 r.?

Korekta ZUS IWA

W razie gdy płatnik przekaże do ZUS nieprawidłowo wypełnione dokumenty ubezpieczeniowe, wówczas konieczna jest ich korekta. Ta zasada dotyczy również przekazanej do organu rentowego błędnie sporządzonej informacji ZUS IWA. Termin na przekazanie do ZUS korekty informacji ZUS IWA jest uzależniony od tego, kto i w jakich okolicznościach zauważył w niej błąd - ZUS czy płatnik składek. Terminy te zostały określone w art. 31 ust. 10-11 ustawy wypadkowej. Generalnie jednak korektę informacji ZUS IWA należy przekazać do ZUS w ciągu 7 dni od:

  • stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie - jeśli płatnik sam zauważył błędy,
  • otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez ZUS - jeśli błędy spostrzegł ZUS i zawiadomił o tym płatnika.

Jeżeli natomiast konieczność korekty danych podanych w informacji ZUS IWA wynika ze stwierdzenia nieprawidłowości przez ZUS:

1) w decyzji - wtedy płatnik powinien złożyć korektę informacji nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się decyzji,

2) podczas kontroli - wówczas płatnik powinien złożyć korektę informacji nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli.

ZUS może też sam sporządzać, z urzędu, informację ZUS IWA lub korygować z urzędu błędy w niej stwierdzone.

Kopię informacji ZUS IWA płatnik ma obowiązek przechowywać przez okres 10 lat od dnia przekazania jej do ZUS, w formie dokumentu pisemnego lub elektronicznego.

Konsekwencje błędnej ZUS IWA

Podane w informacji ZUS IWA dane mają wpływ na ustalenie dla płatnika przez ZUS wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe.

W razie gdy płatnik składek nieprawidłowo sporządzi informację ZUS IWA i jako błędną przekaże do ZUS, nastąpi zawyżenie bądź zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. W sytuacji zawyżenia stopy procentowej tej składki, ZUS ustali płatnikowi stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe na cały rok składkowy w wysokości stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych. W takim przypadku płatnik zobowiązany będzie jedynie do skorygowania dokumentów rozliczeniowych, w których naliczył tę składkę według zawyżonej stopy procentowej.

]
Druk ZUS IWA dostępny w dziale Składki ZUS w Programie DRUKI Gofin

Z kolei w przypadku, gdy w przekazanej informacji ZUS IWA płatnik wykaże nieprawdziwe dane, które w rezultacie spowodują zaniżenie stopy procentowej składki wypadkowej, to organ rentowy podwyższy mu wtedy stopę procentową składki wypadkowej. Wówczas na cały rok składkowy (obejmujący okres od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku) organ rentowy ustali mu ją w wysokości 150% stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych, o czym poinformuje płatnika w drodze decyzji (chyba że płatnik przekaże korektę informacji ZUS IWA w ciągu 14 dni od otrzymania wezwania z ZUS). W razie podwyższenia stopy procentowej składki wypadkowej płatnik ma obowiązek sporządzenia korekty tych dokumentów ZUS, w których rozliczył składkę na ubezpieczenie wypadkowe w niższej wysokości. Ponadto zobowiązany jest opłacić powstałą w wyniku korekty różnicę składek wraz z odsetkami za zwłokę. Jeśli płatnik skoryguje dokumenty niezwłocznie, tj. przed ewentualnym wezwaniem ZUS, uniknie sankcji w postaci podwyższenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe do wysokości 150% prawidłowej stawki. Organ rentowy podwyższa ją tylko wtedy, gdy płatnik nie złoży informacji/korekty ZUS IWA lub korygujących dokumentów rozliczeniowych z wykazaną prawidłową wysokością tej stopy w terminie 14 dni od otrzymania wezwania z ZUS.

Przykład 1

Osoba fizyczna od kilku lat prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG i z tego tytułu podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu wypadkowemu. Przez cały 2023 r. zatrudniała w firmie 9 pracowników. W liczbie ubezpieczonych przedsiębiorca powinien uwzględnić również siebie, ponieważ w liczbie ubezpieczonych dla celów ZUS IWA należy wziąć pod uwagę wszystkie osoby, które w poszczególnych miesiącach płatnik składek zgłosił do ubezpieczenia wypadkowego (tu: zarówno osoby zatrudnione na etacie, jak i przedsiębiorcę). Przedsiębiorca (jako płatnik składek) w każdym z miesięcy 2023 r. zgłaszał do ubezpieczenia wypadkowego 9 pracowników oraz siebie, czyli w sumie zgłaszał do niego 10 ubezpieczonych.


Przykład 2

Spółkę cywilną prowadzi dwóch wspólników. Każdy z nich jest zgłoszony w ZUS jako płatnik składek na własne ubezpieczenia. Obaj wspólnicy podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (czyli m.in. również ubezpieczeniu wypadkowemu). Spółka zatrudnia 9 pracowników. W liczbie ubezpieczonych spółka nie powinna jednak uwzględniać wspólników, ponieważ to nie ona - jako płatnik składek - zgłosiła ich do ubezpieczenia wypadkowego. Osoby te zgłosiły się same w ZUS jako płatnicy składek na własne ubezpieczenia, w tym ubezpieczenie wypadkowe.


Przykład 3

Spółka z o.o. miała zawartą umowę zlecenia ze zleceniobiorcą od 7 sierpnia do 15 listopada 2023 r. Od 16 listopada 2023 r. zatrudniła tę osobę na podstawie umowy o pracę. Ze zlecenia zleceniobiorca podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (czyli również ubezpieczeniu wypadkowemu). Ustalając liczbę ubezpieczonych w listopadzie 2023 r., spółka powinna uwzględnić tę osobę jako jednego ubezpieczonego.


Przykład 4

Pracownik w wieku 57 lat pobierał od 3 do 14 lutego 2023 r. wynagrodzenie chorobowe, od 15 lutego do 15 sierpnia 2023 - zasiłek chorobowy, natomiast od 16 sierpnia do 31 grudnia 2023 r. pobierał świadczenie rehabilitacyjne. Ustalając liczbę ubezpieczonych, pracodawca powinien go uwzględnić w każdym miesiącu 2023 r.


Przykład 5

W 2023 r. pracownica pobierała zasiłek chorobowy w okresie od 9 marca do 8 sierpnia, a od 9 sierpnia do 31 grudnia - zasiłek macierzyński. Przy ustalaniu liczby ubezpieczonych pracodawca nie powinien jej uwzględniać we wrześniu, październiku, listopadzie i grudniu 2023 r. Uwzględni ją w tej liczbie we wszystkich pozostałych miesiącach 2023 r., czyli od stycznia do sierpnia.


Przykład 6

Przedsiębiorstwo rozwiązało z pracownikiem umowę o pracę z dniem 31 grudnia 2022 r. Zgodnie z obowiązującym w przedsiębiorstwie regulaminem pracy wynagrodzenia za dany miesiąc są wypłacane 10. dnia następnego miesiąca. Wobec tego wynagrodzenie za grudzień 2022 r. przedsiębiorstwo wypłaciło byłemu już pracownikowi w styczniu 2023 r., naliczając od tej wypłaty składki ubezpieczeniowe do ZUS (m.in. składkę wypadkową) w dokumentach rozliczeniowych sporządzonych za styczeń 2023 r. W tym przypadku nie należy uwzględniać tej osoby w liczbie osób ubezpieczonych w styczniu 2023 r., ponieważ osoba ta w styczniu nie podlegała już ubezpieczeniu wypadkowemu ani przez jeden dzień - miała jedynie naliczone w tym miesiącu składki ubezpieczeniowe po ustaniu ubezpieczenia.


Przykład 7

Pracownik uległ wypadkowi 30 grudnia 2023 r. Wypadek ten został jednak wpisany do rejestru wypadków dopiero w pierwszym tygodniu stycznia 2024 r. W takiej sytuacji pracownika, który uległ temu wypadkowi, nie należy ujmować w liczbie poszkodowanych w informacji ZUS IWA sporządzonej za 2023 r. W przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w liczbie poszkodowanych w wypadkach przy pracy w informacji ZUS IWA sporządzanej za 2023 r. należy bowiem uwzględnić pracowników poszkodowanych w wypadkach przy pracy, które zostały zarejestrowane w rejestrze wypadków nie wcześniej niż 1 stycznia 2023 r. i nie później niż 31 grudnia 2023 r.


Przykład 8

W zakładzie miał miejsce wypadek przy pracy w dniu 29 grudnia 2023 r. W wyniku tego wypadku została poszkodowana osoba zatrudniona w zakładzie na podstawie umowy zlecenia. Sporządzenie karty wypadku nastąpiło w dniu 3 stycznia 2024 r. Poszkodowana osoba nie powinna być uwzględniona w informacji ZUS IWA składanej za 2023 r. (zostanie uwzględniona dopiero w informacji ZUS IWA składanej za 2024 r.).

Data rozpoczęcia zlecenia a uwzględnienie zleceniobiorcy w liczbie ubezpieczonych

Zawarliśmy ze zleceniobiorcą roczną umowę zlecenia 30 czerwca 2023 r. Zgodnie z zapisem w umowie zleceniobiorca rozpoczął wykonywanie pracy od 3 lipca 2023 r. Zgłosiliśmy go z tego tytułu do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego od 30 czerwca 2023 r. Za czerwiec 2023 r. przekazaliśmy za niego zerowy raport ZUS RCA. Czy w takim przypadku w czerwcu 2023 r. powinniśmy uwzględnić tę osobę w liczbie ubezpieczonych dla celów sporządzenia informacji ZUS IWA za 2023 r.?

NIE. Zleceniobiorcę, o którym mowa w pytaniu, trzeba uwzględnić w liczbie ubezpieczonych w miesiącach od lipca do grudnia 2023 r. Nie należy go ujmować w tej liczbie w czerwcu 2023 r.

Osoba wykonująca umowę zlecenia podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu wypadkowemu, od dnia oznaczonego w umowie zlecenia jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Tak wynika z art. 13 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W tym samym czasie zleceniobiorca jest też objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym.

W omawianej sytuacji zleceniodawca powinien był zgłosić zleceniobiorcę do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego (na druku ZUS ZUA) od dnia, który został wskazany w umowie zlecenia jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania, czyli od 3 lipca 2023 r., a nie od daty jej zawarcia.

O zmianie danych wykazanych w zgłoszeniu do ubezpieczeń dotyczących m.in. terminów powstania ubezpieczenia zawiadamia się ZUS poprzez wyrejestrowanie danej osoby i ponowne jej zgłoszenie do ubezpieczeń zawierające prawidłowe dane (art. 36 ust. 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Dlatego błędnej daty zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń nie można skorygować poprzez złożenie druku zgłoszeniowego ZUS ZUA w trybie korekty.

Zleceniodawca w pierwszej kolejności powinien więc wyrejestrować zleceniobiorcę z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA, z datą, z którą został zgłoszony do ubezpieczeń (tj. 30 czerwca 2023 r.), a następnie ponownie zgłosić na druku ZUS ZUA z prawidłową datą (tj. 3 lipca 2023 r.). Dokumenty te trzeba przekazać do ZUS w ciągu 7 dni od momentu stwierdzenia nieprawidłowości.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2189)

Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 ze zm.)

Rozporządzenie MPiPS z dnia 29.11.2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. z 2022 r. poz. 740)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Składki ZUS - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.