Dokumenty ZUS po zakończeniu ulgi na start

Osoba, która zakłada działalność gospodarczą i spełnia określone warunki, może przez pierwsze pół roku jej prowadzenia nie płacić za siebie do ZUS składek na ubezpieczenia społeczne, korzystając z tzw. ulgi na start. Po upływie tego okresu przedsiębiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, ale może skorzystać z następnej preferencji, tzw. małego ZUS, o ile oczywiście spełni ku temu wymagane warunki. Jednak niezależnie od tego, czy z niej skorzysta, czy nie, będzie musiał przekazać do ZUS odpowiednie dokumenty.

Okres ulgi na start

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną prowadzący działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, może skorzystać z tzw. ulgi na start. Preferencja ta polega na tym, że przez okres 6 miesięcy kalendarzowych liczonych od dnia podjęcia działalności gospodarczej przedsiębiorca nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu). Nie ma więc obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia. Warunkiem skorzystania z niej jest:

• podjęcie działalności gospodarczej po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia oraz
   
• niewykonywanie działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, u którego przed dniem rozpoczęcia tej działalności w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym przedsiębiorca wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej.

Począwszy od dnia dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, przedsiębiorca ma jednak obowiązek zgłosić się do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego (na druku ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia 05 40 X X) i opłacać za siebie składkę zdrowotną.

Przedsiębiorca spełniający określone warunki może korzystać z ulgi na start maksymalnie przez 6 miesięcy kalendarzowych. W przypadku gdy dzień faktycznego rozpoczęcia wykonywania działalności przypada pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, miesiąc ten wlicza się do 6 miesięcy trwania ulgi. Jeśli natomiast przedsiębiorca rozpocznie wykonywanie działalności w trakcie miesiąca kalendarzowego, wówczas tego miesiąca nie wlicza się do okresu trwania ulgi na start.

Co po zakończeniu ulgi na start?

Jeśli przedsiębiorca po upływie pierwszych 6 miesięcy prowadzenia firmy jej nie zlikwiduje i nadal będzie ją prowadził, to wtedy obowiązkowe będą już dla niego ubezpieczenia społeczne (tj. emerytalne, rentowe i wypadkowe). Dobrowolnie może przystąpić tylko do ubezpieczenia chorobowego.

Może jednak skorzystać z kolejnej preferencji, tzw. małego ZUS. Polega ona na tym, że przedsiębiorca opłaca za siebie składki na ubezpieczenia społeczne od obniżonej podstawy wymiaru, wynoszącej 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2018 r. - 630 zł, a w 2019 r. - 675 zł). Jest to możliwe, o ile spełni warunki określone w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.), tj.:

• nie prowadzi lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania obecnej działalności nie prowadził innej pozarolniczej działalności,
   
• nie wykonuje na rzecz byłego pracodawcy takich samych czynności wchodzących w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej, jakie przed dniem jej rozpoczęcia wykonywał w ramach stosunku pracy (lub spółdzielczego stosunku pracy) w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym.

Gdyby przedsiębiorca nie spełniał warunków, aby korzystać z tzw. małego ZUS-u, składki na ubezpieczenia społeczne musiałby opłacać od zadeklarowanej podstawy, nie niższej jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (w 2018 r. - 2.665,80 zł, a w 2019 r. - 2.859 zł).

Dokumenty zgłoszeniowe

O zakończeniu ulgi na start przedsiębiorca powinien poinformować ZUS poprzez złożenie:

• wyrejestrowania z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA, z kodem tytułu ubezpieczenia 05 40 X X,
   
• zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych i wypadkowego) oraz zdrowotnego na druku ZUS ZUA, z nowym kodem tytułu ubezpieczenia (patrz tabela). Na tym druku przedsiębiorca może też równocześnie dokonać zgłoszenia siebie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.