Przedsiębiorcy prowadzący samodzielnie działalność gospodarczą generalnie nie muszą co miesiąc sporządzać skomplikowanych rozliczeń. Wystarczy, że w odpowiednim czasie opłacą składki we właściwej wysokości. Jednak po zatrudnieniu pierwszego pracownika dochodzi im sporo obowiązków. W ciągu 7 dni należy go odpowiednio zgłosić do ubezpieczeń. Co miesiąc trzeba też od wypłacanego mu wynagrodzenia rozliczać składki w imiennym raporcie.
Obowiązki zgłoszeniowe
Zatrudniając pracownika, trzeba go zgłosić w ZUS do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeniowego. Dokonuje się tego na druku ZUS ZUA. Jako kod tytułu ubezpieczenia pracownika należy w nim podać 01 10, a w przypadku pracownika młodocianego 01 20. Jeśli pracownik posiada członków rodziny, których chce zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego, formalności związanych z takim zgłoszeniem również dokonuje pracodawca. Wykorzystuje do tego druk ZUS ZCNA.
(Nie)trudne rozliczenia
Zatrudnioną osobę pracodawca musi co miesiąc wykazywać w imiennych raportach. Nalicza w nich składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od wszystkich wypłat w gotówce i wartości świadczeń w naturze dokonanych lub postawionych do dyspozycji pracownika w danym miesiącu kalendarzowym. Składki na przedmiotowe ubezpieczenia nalicza się w imiennym raporcie ZUS RCA. Raport ten sporządza się za każdy miesiąc, w którym faktycznie dokonano pracownikowi wypłaty wynagrodzenia lub postawiono je do jego dyspozycji.
Z kolei ewentualne przerwy w opłacaniu składek ubezpieczeniowych, spowodowane np. urlopem bezpłatnym czy chorobą pracownika, pracodawca wykazuje w raporcie ZUS RSA. W raporcie tym wykazuje się też świadczenia "chorobowe" wypłacone pracownikom (dotyczy to tylko płatników uprawnionych do takich wypłat).
Raporty miesięczne sporządzone za siebie i za pracownika przedsiębiorca dołącza do deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA. Dokumenty za dany miesiąc przekazuje się do ZUS w terminie nie później niż do 15. dnia następnego miesiąca. W tym samym terminie przedsiębiorca opłaca też składki ubezpieczeniowe (łącznie - za siebie i zatrudnioną osobę).
Składki ubezpieczeniowe
Za zatrudnionego pracownika należy opłacać składki społeczne, tj. emerytalną, rentowe, chorobową i wypadkową oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Składkę na ubezpieczenie emerytalne finansują, z własnych środków, w równych częściach pracownik i pracodawca (czyli po 9,76%). Natomiast składkę na ubezpieczenia rentowe z własnych środków finansują pracownicy w wysokości 1,5% podstawy wymiaru, a pracodawca w wysokości 4,5% podstawy wymiaru (od 1 lutego 2012 r. w wysokości 6,5%). Składkę na ubezpieczenie chorobowe (2,45%) finansuje pracownik w całości z własnych środków. Z kolei wysokość składki wypadkowej jest ustalana indywidualnie dla każdego płatnika. Finansuje ją w całości pracodawca. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru. Składkę tę za pracownika oblicza, pobiera z jego dochodu i odprowadza do ZUS - pracodawca.
Nie opłaca się składek na FP i FGŚP za osoby, które osiągnęły wiek wynoszący odpowiednio co najmniej 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.
Za pracownika opłaca się też składkę na Fundusz Pracy (2,45%). Nalicza się ją od kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania jej rocznego limitu), wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Ponadto pracodawca opłaca też za zatrudnioną osobę składkę na FGŚP (0,10%). Również tę składkę ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek emerytalno‑rentowych (bez stosowania jej rocznego limitu).
|
Przykład Od 2 stycznia 2012 r. przedsiębiorca zatrudnił na podstawie umowy o pracę na pełny etat mężczyznę w wieku 21 lat. Na koniec stycznia br. wypłaci mu wynagrodzenie za pracę w wysokości 1.500 zł. Od tej wypłaty dokona następujących obliczeń:
Od dokonanej wypłaty pracodawca naliczy też składki na ubezpieczenia społeczne finansowane z jego środków, tj.:
Wyliczone składki pracodawca wykaże w raporcie ZUS RCA sporządzonym za pracownika za styczeń 2012 r. w następujący sposób:  W kolejnym bloku raportu przedsiębiorca naliczy za siebie składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Od wypłaconego pracownikowi wynagrodzenia pracodawca będzie też musiał naliczyć składki na FP i FGŚP w wysokości odpowiednio: 36,75 zł i 1,50 zł. Wszystkie składki naliczone za pracownika, łącznie ze składkami ubezpieczeniowymi naliczonymi za siebie, wykaże w deklaracji rozliczeniowej sporządzonej za styczeń 2012 r. |
|||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||
|
||||||||||||
