Wynagrodzenie z umowy zlecenia zawartej z własnym pracodawcą w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego

Pracownica jest zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem określonym w stałej miesięcznej wysokości 6.500 zł. Dodatkowo od 1 października 2023 r. wykonuje umowę zlecenia zawartą z własnym pracodawcą. W lutym i marcu 2024 r. przebywała na urlopie bezpłatnym, przy czym w tym czasie wykonywała umowę zlecenia. W listopadzie 2024 r. na PUE/eZUS wpłynęło jej zwolnienie lekarskie zawierające kod literowy B. W jaki sposób należało ustalić podstawę wymiaru świadczenia chorobowego?

Umowa zlecenia zawarta z pracodawcą, z którym pracownik pozostaje w stosunku pracy dla celów ubezpieczeń w ZUS jest traktowana tak jak umowa o pracę. Z tytułu jej wykonywania obowiązkowe są więc ubezpieczenia społeczne wszystkich ryzyk (tj. emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) oraz ubezpieczenie zdrowotne. Pracodawca nie zgłasza takiej osoby odrębnie do ubezpieczeń w ZUS.

Jeśli jednak umowę zlecenia zawartą z własnym pracodawcą wykonuje pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym, to dla celów ubezpieczeń w ZUS jest on traktowany jako zleceniobiorca, a nie jako pracownik. Wówczas z tytułu wykonywania umowy zlecenia podlega on:

• obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu,
• obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu,
• dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.

Pracodawca powinien zgłosić takiego pracownika z tytułu umowy zlecenia wykonywanej w czasie urlopu bezpłatnego do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA jako zleceniobiorcę z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 X X, a następnie wyrejestrować z tych ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA z datą przypadającą od dnia następującego po zakończeniu urlopu bezpłatnego.

Pracownik, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby jest uprawniony do świadczeń chorobowych, tj. wynagrodzenia lub zasiłku chorobowego. W razie gdy niezdolność do pracy przypada na okres ciąży, co potwierdza kod literowy B wpisany w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności do pracy, świadczenia te przysługują w wysokości 100% podstawy wymiaru maksymalnie przez 270 dni okresu zasiłkowego. Podstawę ich wymiaru stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone co do zasady za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie, o którym mowa wyżej, ustala się przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego przez pracownika za ww. okres przez liczbę miesięcy, w których zostało ono osiągnięte. Przy czym, jeśli w którymś z tych miesięcy pracownik z przyczyn usprawiedliwionych przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy, to wynagrodzenie za ten miesiąc wyłącza się z tej podstawy, a gdy przepracował co najmniej połowę tego czasu - wynagrodzenie za ten miesiąc wlicza się do podstawy wymiaru po uprzednim uzupełnieniu.

W podstawie wymiaru świadczenia chorobowego pracownika uwzględnieniu podlega także przychód z umowy zlecenia zawartej z własnym pracodawcą osiągnięty za miesiące, z których wynagrodzenie przyjmuje się do podstawy wymiaru. Nie ma przy tym znaczenia, czy taka umowa trwa nadal, czy też została już zakończona (por. pismo ZUS z 4 września 2023 r., cyt. w UiPP nr 19/2023, str. 7 oraz komentarz ZUS do ustawy zasiłkowej).

W okolicznościach z pytania pracownica w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy z powodu choroby przypadającej na okres ciąży (listopad 2024 r.), przez dwa miesiące korzystała z urlopu bezpłatnego (w lutym i marcu 2024 r.). Zatem przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru świadczenia chorobowego należało ustalić z wyłączeniem tych dwóch miesięcy, czyli z uwzględnieniem wynagrodzenia za pozostałe 10 miesięcy kalendarzowych. Wyłączenie dotyczy także wynagrodzenia osiągniętego przez pracownika z tytułu umowy zlecenia wykonywanej w trakcie tego urlopu.

Zwracamy uwagę! Jeżeli niezdolność do pracy będzie trwała nieprzerwanie do dnia porodu, to podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego przysługującego pracownicy od dnia urodzenia dziecka, na mocy art. 43 ustawy zasiłkowej, będzie stanowiła ta sama podstawa wymiaru jaką przyjęto do wypłaty wynagrodzenia/zasiłku chorobowego (bez względu na to, czy umowa zlecenia będzie jeszcze trwała, czy też zostanie w międzyczasie zakończona).

Przyjmujemy założenia z pytania oraz że pracownica choruje nieprzerwanie od 19 listopada 2024 r. do nadal. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego, a następnie zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od listopada 2023 r. do października 2024 r., z uwzględnieniem wynagrodzenie uzyskanego w ramach umowy zlecenia. W tym okresie pracownica uzyskała:

Podstawa wymiaru wyniosła 8.931,02 zł (89.310,15 zł : 10 m-cy). Za każdy dzień niezdolności do pracy przypadającej na okres ciąży pracownicy przysługuje świadczenie chorobowego w wysokości 297,70 zł, tj. 8.931,02 zł : 30 = 297,70 zł; 297,70 zł x 100% = 297,70 zł.

Zakładamy, że poród nastąpi 16 lipca 2025 r., do tego czasu pracownica będzie nieprzerwanie niezdolna do pracy z powodu choroby, a umowa zlecenia będzie wykonywana tylko do końca marca 2025 r. Podstawę wymiaru świadczenia chorobowego przysługującego do 15 lipca 2025 r., a następnie zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego przysługującego od 16 lipca 2025 r. będzie stanowiła nadal kwota 8.931,02 zł (pomimo, że umowa zlecenia zostanie już zakończona).