Pracownik osiąga miesięczny przychód w wysokości 26.000 zł (do końca 2023 r. otrzymywał 24.000 zł miesięcznie). W listopadzie 2024 r. przez 3 dni chorował. Jak należało obliczyć podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego, jeśli jego wynagrodzenie zarówno we wrześniu 2023 r., jak i w październiku 2024 r. przekroczyło roczny limit podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe?
Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone co do zasady za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 36 ust. 1 ustawy zasiłkowej w zw. z art. 92 § 2 K.p.). Za wynagrodzenie uważa się przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe (art. 3 pkt 3 ustawy zasiłkowej).
Zwracamy uwagę! Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób ubezpieczonych w 2024 r. nie może być wyższa od kwoty 234.720 zł. Do czasu jej osiągnięcia składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oblicza się i przekazuje do ZUS od podstawy wymiaru ustalonej zgodnie z art. 18 ustawy o sus. Od nadwyżki ponad tę kwotę nie pobiera się składek na przedmiotowe ubezpieczenia (także na FEP). Roczny limit nie dotyczy podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie wypadkowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Jeśli więc przychód pracownika za miesiąc, w którym nastąpiło przekroczenie rocznego limitu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w całości jest wliczany do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego, to wystarczy odjąć od niego kwotę faktycznie potrąconych ze środków pracownika składek na ubezpieczenia społeczne.
| Przykład |
Przyjmujemy założenia z pytania oraz że pracownik otrzymuje wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego przysługującego pracownikowi w listopadzie 2024 r. stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od listopada 2023 r. do października 2024 r. w wysokości:
| okres | miesięczne wynagrodzenie pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika | wynagrodzenie uwzględnione w podstawie wymiaru świadczenia |
| 11-12/2023 | 24.000 zł - 588 zł*) = 23.412 zł | 23.412 zł x 2 m-ce = 46.824 zł |
| 01-09/2024 | 26.000 zł - 3.564,60 zł = 22.435,40 zł | 22.435,40 zł x 9 m-cy = 201.918,60 zł |
| 10/2024 | 26.000 zł - 718,07 zł**) = 25.281,93 zł | 25.281,93 zł x 1 m-c = 25.281,93 zł |
| razem | 274.024,53 zł | |
| Uwagi: | |
| *) | we wrześniu 2023 r. nastąpiło przekroczenie rocznego limitu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, zatem za listopad i grudzień 2023 r. z wynagrodzenia pracownika została pobrana tylko składka na ubezpieczenie chorobowe, tj. 24.000 zł x 2,45% = 588 zł, |
| **) | w październiku 2024 r. nastąpiło przekroczenie rocznego limitu podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych o 25.280 zł (260.000 zł - 234.720 zł), zatem składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe obliczono od kwoty 720 zł (26.000 zł - 25.280 zł), a na ubezpieczenie chorobowe od kwoty 26.000 zł, tj. (720 zł x 9,76%) + (720 zł x 1,5%) + (26.000 zł x 2,45%) = 718,07 zł. |
Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego wyniosła 22.835,38 zł (274.024,53 zł : 12 m-cy). Za 3 dni choroby pracownik otrzyma świadczenie w wysokości 1.826,82 zł, tj. 22.835,38 zł : 30 = 761,18 zł; 761,18 zł x 80% = 608,94 zł (stawka dzienna); 608,94 zł x 3 dni = 1.826,82 zł.
W inny sposób ustala się kwotę wynagrodzenia podlegającą wliczeniu do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego po przekroczeniu rocznego limitu składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, jeśli pracownik otrzymuje także składniki wynagrodzenia, które podlegają oskładkowaniu, ale nie są uwzględniane w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych (np. premia miesięczna lub dodatek funkcyjny niezmniejszane za czas absencji zasiłkowych). Wówczas konieczne jest obliczenie kwoty składek, jaka została potrącona tylko od części wynagrodzenia, która jest przyjmowana do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego. W tym celu należy obliczyć średni wskaźnik składek odprowadzonych za miesiąc, w którym nastąpiło przekroczenie.
| Ważne: Średni wskaźnik składek stanowi iloraz kwoty potrąconych w danym miesiącu składek na ubezpieczenia społeczne pomnożonej przez 100 i przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek w tym miesiącu (por. komentarz ZUS do ustawy zasiłkowej). |
Przy zastosowaniu tego wskaźnika oblicza się kwotę składek, o którą następnie pomniejsza się wynagrodzenie podlegające wliczeniu do podstawy wymiaru świadczenia. Do obliczenia średniego wskaźnika składek przyjmuje się całą kwotę wypłaconą pracownikowi w danym miesiącu, tj. zarówno składniki wliczane, jak i niewliczane do podstawy wymiaru świadczeń (bez względu na termin płatności).
| Przykład |
Przyjmujemy założenia z pytania, z tym że od 1 stycznia 2024 r. na miesięczny przychód pracownika w wysokości 26.000 zł składa się wynagrodzenie zasadnicze - 24.000 zł oraz dodatek funkcyjny w kwocie 2.000 zł, który nie jest zmniejszany za czas absencji zasiłkowych.
Do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego przysługującego pracownikowi w listopadzie 2024 r. należało przyjąć m.in. wynagrodzenie za październik 2024 r. W miesiącu tym przychód pracownika przekroczył kwotę rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe o 25.280 zł. Pracodawca potrącił ze środków pracownika składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustalone od kwoty 720 zł [(24.000 zł + 2.000 zł) - 25.280 zł], a na ubezpieczenie chorobowe od kwoty 26.000 zł (24.000 zł + 2.000 zł). Łącznie kwota składek sfinansowanych przez pracownika wyniosła 718,07 zł, tj. (720 zł x 9,76% + 720 zł x 1,5% + 26.000 zł x 2,45%).
Średni wskaźnik składek odprowadzonych za październik 2024 r. wyniósł 2,76%, tj.: (718,07 zł x 100 zł) : 26.000 zł. Wynagrodzenie za październik 2024 r. zostało uwzględnione w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego w wysokości 23.337,60 zł, tj. 24.000 zł - (24.000 zł x 2,76%).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
