Udostępniliśmy pracownikowi bezpłatnie samochód służbowy do celów prywatnych. W jaki sposób ustalić wartość pieniężną tego świadczenia podlegającą oskładkowaniu i opodatkowaniu, gdy koszty eksploatacji samochodu, w tym paliwa, ponosi pracodawca?
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy (art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy o sus oraz art. 81 ust. 1 ustawy zdrowotnej), z zastrzeżeniem niemającym znaczenia dla omawianego tematu.
Do przychodów ze stosunku pracy zaliczeniu podlega m.in. wartość nieodpłatnego świadczenia z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych. Taki rodzaj przychodu nie został wyłączony z podstawy wymiaru składek ZUS, a także opodatkowania.
Dla celów składkowych, tak jak i podatkowych, wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się zgodnie z art. 12 ust. 2a ustawy o pdof, tj. w wysokości:
Jeżeli pracownik przez część miesiąca wykorzystuje samochód służbowy do celów prywatnych, wartość pieniężną tego świadczenia ustala się za każdy dzień wykorzystywania samochodu do celów prywatnych w wysokości 1/30 kwot określonych wyżej.
Zwracamy uwagę! Dotychczas organy podatkowe (por. m.in. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 lutego 2017 r., sygn. 1462-IPPB2.4511.779.2016.2.AK) zajmowały stanowisko, że określona w sposób omówiony wcześniej wartość świadczenia z tytułu używania samochodu służbowego do celów prywatnych nie obejmuje kosztów paliwa zakupionego przez pracodawcę, a zużytego przez pracownika dla celów prywatnych, którego wartość jest odrębnym świadczeniem. Inne stanowisko w tej sprawie zajmowały Wojewódzkie Sądy Administracyjne (por. m.in. wyroki WSA w Gliwicach z 8 marca 2017 r., sygn. akt I SA/GI 1550/16, WSA w Kielcach z 16 lutego 2017 r., sygn. akt I SA/Ke 1/17).
Obecnie nie ma już wątpliwości. W Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów z 2020 r. pod poz. 108 została opublikowana interpretacja ogólna nr DD3.8201.1.2020 z 11 września 2020 r. w sprawie zryczałtowanego przychodu pracownika związanego z wykorzystywaniem samochodu służbowego do celów prywatnych.
Jak w niej czytamy: "(...) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydawanych interpretacjach indywidualnych zajmował stanowisko, że kwoty ryczałtu, o których mowa w art. 12 ust. 2a ustawy PIT, obejmują koszty użytkowania samochodu takie jak: ubezpieczenie, bieżące naprawy i przeglądy, z wyłączeniem jednak paliwa, do którego powinno się stosować zasady ustalania przychodu przewidziane w art. 11 ust. 2 i ust. 2a pkt 4 ustawy PIT. Stanowisko to podzielane było również przez Ministerstwo Finansów.
Pogląd ten budził jednakże wątpliwości podatników i płatników i był przedmiotem skarg wnoszonych do sądów administracyjnych, w wyniku czego ukształtowana została linia orzecznicza Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Linia ta jednolicie opowiada się za stanowiskiem prezentowanym przez płatników i podatników, uznając, że w ramach zryczałtowanego przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 2a ustawy PIT, mieszczą się również koszty paliwa zakupionego przez pracodawcę.
Zaistniała zatem rozbieżność pomiędzy praktyką interpretacyjną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej a orzecznictwem sądów administracyjnych. Skłoniło to Ministra Finansów do wydania interpretacji ogólnej.
(...) Przyjmując zatem argumentację zawartą w jednolitej linii orzeczniczej sądów administracyjnych w zakresie interpretacji art. 12 ust. 2a ustawy PIT, należy stwierdzić, że ryczałtowo określona w tym przepisie wartość nieodpłatnego świadczenia obejmuje ponoszone przez pracodawcę koszty związane z utrzymaniem i ogólnym użytkowaniem samochodu, przykładowo takie jak: paliwo, ubezpieczenie, wymiana opon, bieżące naprawy, okresowe przeglądy, które zakład pracy - jako właściciel samochodu - musi ponieść, aby samochód był sprawny i mógł uczestniczyć w ruchu drogowym.
Używanie tak udostępnionego samochodu czasami wiąże się z dodatkowymi kosztami, takimi jak opłaty parkingowe, czy opłaty za przejazdy autostradą, które nie mogą być uznawane za świadczenia objęte kwotą określoną w art. 12 ust. 2a ustawy PIT.
Ustawodawca wskazał bowiem wyraźnie, że chodzi o świadczenie związane z wykorzystaniem samochodu służbowego (czy z oddaniem do używania - bezpłatnie - dla celów prywatnych), a nie wszelkimi pochodnymi kosztami związanymi z podróżą samochodem udostępnionym do wykorzystywania w celach prywatnych.".
| Przykład |
Pracownik nieodpłatnie użytkuje do celów prywatnych samochód służbowy o pojemności silnika 1.798 cm3; koszty paliwa pokrywa pracodawca, w tym zużytego przez pracownika do celów prywatnych.
Załóżmy, że w październiku br. pracownik będzie użytkował pojazd służbowy do celów prywatnych tylko przez 10 dni. W podstawie oskładkowania i opodatkowania należy uwzględnić kwotę 133,33 zł (400 zł : 30 x 10 dni).
Pracownik jest wynagradzany w stałej miesięcznej wysokości 4.500 zł, przysługują mu podstawowe koszty uzyskania przychodów i złożył pracodawcy PIT-2. W październiku br. pracownik otrzyma wynagrodzenie za pracę w wysokości 4.500 zł.
Rozliczenie składkowo-podatkowe przychodu uzyskanego przez pracownika w październiku br. będzie przedstawiało się następująco:
| wyszczególnienie | wiersz | obciążenia składkowo-podatkowe |
| wynagrodzenie za pracę | - 1 - | 4.500,00 zł |
| ryczałt z tytułu używania nieodpłatnie samochodu służbowego do celów prywatnych | - 2 - | 133,33 zł |
| podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: wiersze 1 + 2 | - 3 - | 4.633,33 zł |
| składki na ubezpieczenia społeczne do pobrania ze środków pracownika: wiersz 3 x 9,76% + wiersz 3 x 1,5% + wiersz 3 x 2,45% | - 4 - | 635,23 zł |
| podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: wiersze 1 + 2 - 4 | - 5 - | 3.998,10 zł |
| składka na ubezpieczenie zdrowotne: wiersz 5 x 9% | - 6 - | 359,83 zł |
| składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku: wiersz 5 x 7,75% | - 7 - | 309,85 zł |
| podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy: wiersze 1 + 2 - 250 zł - wiersz 4, po zaokrągleniu | - 8 - | 3.748,00 zł |
| zaliczka na podatek dochodowy przed odliczeniem składki zdrowotnej: wiersz 8 x 17% - 43,76 zł | - 9 - | 593,40 zł |
| zaliczka na podatek dochodowy do pobrania: wiersze 9 - 7, po zaokrągleniu | - 10 - | 284,00 zł |
| kwota wypłaty: wiersze 1 - 4 - 6 - 10 | - 11 - | 3.220,94 zł |
Pracodawca z własnych środków opłaci część składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, całą składkę na ubezpieczenie wypadkowe oraz zakładając, że pracownik nie osiągnął wieku wynoszącego co najmniej 55 lat - kobieta, co najmniej 60 lat - mężczyzna, opłaci także składki na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i FGŚP.
Gdyby świadczenie przysługujące pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych było częściowo odpłatne, to przychodem pracownika byłaby różnica pomiędzy wartością określoną na wstępie i odpłatnością ponoszoną przez pracownika (art. 12 ust. 2c ustawy o pdof).
Zwracamy uwagę! Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem ZUS, do tego rodzaju świadczenia nie ma zastosowania § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1949), dalej rozporządzenia składkowego. Na mocy powołanego przepisu, wyłączono z oskładkowania korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz na korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji (por. m.in. interpretacje indywidualne z 6 grudnia 2019 r., znak DI/100000/43/991/2019, z 9 lipca 2019 r., znak DI/100000/43/561/2019).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
