Pracownik zatrudniony na część etatu, w marcu br. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Z działalności podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu (wynagrodzenie z umowy o pracę jest niższe od minimalnego). Składki na ubezpieczenia społeczne opłaca na preferencyjnych warunkach. Czy podejmując w ramach działalności pracę na rzecz pracodawcy utraci prawo do opłacania niższych składek na przedmiotowe ubezpieczenia?
Zgodnie ze stanowiskiem ZUS, jeżeli w zakres działalności gospodarczej wykonywanej na rzecz obecnego pracodawcy będą wchodziły czynności wykonywane na podstawie stosunku pracy, to tak.
Osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646 z późn. zm.) lub innych przepisów szczególnych może opłacać składki na ubezpieczenia społeczne na preferencyjnych warunkach, jeżeli:
Uprawnienie do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (obecnie 630 zł) przysługuje przedsiębiorcy w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności.
Z pytania wynika, że przedsiębiorca spełnia warunki wymienione wcześniej, a tym samym składki na ubezpieczenia społeczne opłaca od niższej podstawy. Jednakże podejmując w ramach działalności pracę na rzecz obecnego pracodawcy, może utracić prawo do opłacania niższych składek na przedmiotowe ubezpieczenia. Będzie tak wówczas, gdy czynności wykonywane na podstawie stosunku pracy będą wchodziły w zakres prowadzonej działalności.
Jak wyjaśnił ZUS w interpretacji indywidualnej z 19 kwietnia 2018 r. (znak WPI/200000/43/344/2018): "(...) pod pojęciem »byłego pracodawcy« (...) należy rozumieć każdego pracodawcę na rzecz, którego praca była wykonywana dotychczas tj. przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności, w tym pracodawcę, z którym prowadzący działalność nie rozwiązał umowy o pracę. (...)". Z cytowanej interpretacji ZUS wynika, iż warunek niewykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy odnosi się też do pracodawcy, z którym przedsiębiorca nadal pozostaje w stosunku pracy.
Ważne: Warunek niewykonywania w ramach działalności na rzecz pracodawcy pracy pokrywającej się z tą wykonywaną w ramach stosunku pracy dotyczy nie tylko pierwszego dnia prowadzenia działalności, ale całego 24-miesięcznego okresu, w czasie którego przysługuje uprawnienie do opłacania niższych składek. |
Powyższe oznacza, że z chwilą rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, gdy czynności wykonywane w ramach stosunku pracy pokrywają się z zakresem wykonywanej działalności, następuje utrata prawa do ulgi. Wówczas przedsiębiorca ma obowiązek opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (obecnie 2.665,80 zł). Osoba prowadząca działalność gospodarczą, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia zgłasza się do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 70 (a jeżeli na ustalane prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy - 05 72), natomiast gdy składki te opłaca na zasadach ogólnych - z kodem 05 10 (odpowiednio 05 12). O zmianach danych wykazanych w zgłoszeniu do ubezpieczeń dotyczących tytułu ubezpieczenia płatnik składek zawiadamia ZUS poprzez złożenie zgłoszenia wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń zawierającego prawidłowe dane (art. 36 ust. 14 ustawy o sus). Przedsiębiorca obowiązany więc będzie powiadomić ZUS o zmianie kodu tytułu ubezpieczenia poprzez wyrejestrowanie się z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia 05 70 (lub odpowiednio 05 72), wpisując jako datę wyrejestrowania dzień, od którego rozpoczął wykonywanie pracy w ramach działalności na rzecz byłego (obecnego) pracodawcy, a następnie z tą samą datą zgłoszenie do ubezpieczeń na druku ZUS ZUA z kodem 05 10 (lub odpowiednio 05 12).
Składki ZUS przedsiębiorców podajemy w serwisie www.wskazniki.gofin.pl |
Zwracamy uwagę! Przedsiębiorca, o którym mowa w pytaniu, będzie miał prawo do omawianej preferencji, jeżeli zakończy kontrakt z własnym pracodawcą (ewentualnie będzie dla niego świadczył usługi inne niż te, które wykonuje w ramach umowy o pracę) i nie upłynie jeszcze limit 24 miesięcy, liczony od dnia rozpoczęcia działalności, przy czym uwzględnia się w nim pełne miesiące kalendarzowe. Przykładowo, gdy działalność została rozpoczęta 1 marca br., to wskazany limit upłynie 29 lutego 2020 r., a w przypadku gdyby nastąpiło to w innym dniu tego miesiąca - 31 marca 2020 r. Wówczas też obowiązany będzie powiadomić ZUS o zmianie kodu tytułu ubezpieczenia.
|