Czy możemy w umowie o pracę przyznać pracownikowi dodatek rekompensujący koszty dojazdu do pracy? Czy jego kwota będzie podlegała oskładkowaniu i opodatkowaniu?
Nie ma przeszkód prawnych dla przyznania pracownikowi w umowie o pracę dodatku do wynagrodzenia na dojazdy do pracy. Kwota dodatku będzie oskładkowana i opodatkowana.
Strony zawierające umowy o pracę mogą jej treść określoną art. 29 K.p. uzupełnić o dodatkowe postanowienia. Rozszerzając zakres postanowień umowy o pracę o klauzule istotne dla stron, pracodawca powinien pamiętać o zasadzie ochrony uprawnień pracowniczych zawartej w art. 18 K.p. Według tej zasady postanowienia umów o pracę nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Postanowienia umów mniej korzystne oraz naruszające zasadę równego traktowania w zatrudnieniu są nieważne, a zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.
Ilość postanowień umownych zależy od woli stron. Najczęściej dodatkowe klauzule umowne rozszerzają zakres uprawnień pracowniczych. W praktyce stosuje się regulacje gwarantujące pracownikom wyższy wymiar urlopu, waloryzację wynagrodzenia za pracę, dodatkowe ubezpieczenie, prawo do bezpłatnego wyżywienia (np. w gastronomii), zakwaterowania, korzystania z samochodu służbowego albo rekompensujące koszty dojazdu do miejsca świadczenia pracy.
Należy podkreślić, iż dokładne ustalenie w umowie o pracę wzajemnych zobowiązań zabezpiecza interes obydwu stron umowy o pracę. Zamieszczone w umowach klauzule nie będą mogły bowiem zostać zmienione w trybie jednostronnej decyzji żadnego z podmiotów. Klauzule umowy o pracę można zmieniać wyłącznie na zasadzie porozumienia stron albo w trybie wypowiedzenia zmieniającego (pracodawca).
Dodatek rekompensujący pracownikowi zwrot kosztów dojazdu do pracy stanowi przychód ze stosunku pracy. Przepisy składkowe oraz podatkowe nie wyłączają takiego świadczenia odpowiednio ze składek ZUS i podatku dochodowego, a to oznacza, że podlega ono oskładkowaniu i opodatkowaniu. Zwolnieniem podatkowym, na mocy art. 21 ust. 1 pkt 112 ustawy o pdof, objęto jedynie zwrot kosztów dojazdu pracownika do zakładu pracy, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy wynika wprost z przepisów innych ustaw.
Wspomnijmy, że inaczej byłoby pod względem składkowym, gdyby pracodawca zakupił bilety i następnie przekazał je pracownikom, a prawo do takiego rodzaju świadczenia wynikałoby z przepisów wewnątrzzakładowych. W takim przypadku wartość biletów udostępnionych pracownikom na przejazdy do miejsca pracy i z powrotem korzystałaby z wyłączenia ze składek ZUS na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego. Zgodnie z ww. przepisem nie stanowią podstawy wymiaru składek ZUS korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające m.in. na korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.
Powołany przepis, zgodnie z wyjaśnieniem ZUS, nie obejmuje ekwiwalentów pieniężnych z tytułu ponoszonych kosztów przejazdów do pracy środkami lokomocji wypłacanych pracownikom przez pracodawcę. ZUS w piśmie z listopada 2008 r. skierowanym do naszej redakcji wyjaśnił, że: "(…) W myśl ww. przepisu (§ 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego - przypis redakcji) składki nie powinny być naliczane od przychodu jaki pracownik uzyskuje korzystając z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji przez co należy rozumieć korzystanie z transportu publicznego na podstawie przekazywanych przez pracodawcę biletów lub z transportu organizowanego przez pracodawcę. Na podstawie powołanego przepisu z podstawy wymiaru składek nie można wyłączyć (tj. za korzyść materialną nie może być uważany) ekwiwalent pieniężny jaki otrzymuje pracownik z przeznaczeniem na zakup biletu lub jako zwrot poniesionych kosztów związanych z kupnem biletu. (...)".
|