Prowadzę działalność gospodarczą i z tego tytułu podlegam ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ze względu na niezdolność do pracy przypadającą na okres ciąży przebywam na zwolnieniu lekarskim. Ponieważ chciałabym aby działalność nadal była prowadzona, zamierzam udzielić mężowi pełnomocnictwa do załatwiania wszystkich czynności związanych z jej prowadzeniem i zatrudnić go na podstawie umowy zlecenia. Czy z tego tytułu będzie on podlegał ubezpieczeniom jako zleceniobiorca, czy jako osoba współpracująca? Nadmieniam, że mąż jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.
Mąż Czytelniczki będzie podlegał obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu jako zleceniobiorca. Ubezpieczenia społeczne ze zlecenia będą dobrowolne.
Za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. małżonka, jeżeli pozostaje z nią we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracuje przy prowadzeniu tej działalności (art. 8 ust. 11 ustawy o sus). Jednocześnie na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o sus, jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, to dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. W konsekwencji, gdy osoba prowadząca działalność gospodarczą zatrudni na podstawie umowy o pracę (lub współpraca będzie odbywała się bezumownie) swojego współmałżonka, z którym pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, to dla celów ubezpieczeń społecznych jest on traktowany jako osoba współpracująca. Powyższe nie ma zastosowania gdy osoba prowadząca działalność zawiera ze współmałżonkiem umowę zlecenia.
Obowiązujące przepisy prawa nie zawierają ograniczeń w zawieraniu umów pomiędzy małżonkami. Dopuszczalna jest więc zarówno sytuacja, gdy ze współmałżonkiem zostanie zawarta umowa o pracę, jak i gdy zostanie zawarta umowa zlecenia. W pierwszym przypadku współmałżonek podlega ubezpieczeniom jako osoba współpracująca (przyjmując, że małżonkowie prowadzą wspólne gospodarstwo domowe), natomiast w drugim jako zleceniobiorca.
W sytuacji przedstawionej w pytaniu, Czytelniczka zawrze z mężem umowę zlecenia. W związku z tym, że jest on równocześnie zatrudniony na podstawie umowy o pracę i z tego tytułu uzyskuje przychód podlegający oskładkowaniu w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia, ubezpieczenia emerytalne i rentowe z umowy zlecenia będą dobrowolne (w razie przystąpienia do tych ubezpieczeń obowiązkowe będzie ubezpieczenie wypadkowe). Obowiązkowa jest jednak składka na ubezpieczenie zdrowotne (art. 82 ust. 1 ustawy zdrowotnej).
Zwracamy uwagę! Tytułem do ubezpieczeń jest odpłatna umowa zlecenia. Jeżeli w umowie zlecenia nie zostałaby określona odpłatność, a zleceniobiorca wykonywałby umowę nieodpłatnie, to z takiej umowy nie podlegałby żadnym ubezpieczeniom. Wówczas ZUS mógłby uznać, że współmałżonek współpracuje przy prowadzonej działalności i w konsekwencji objąć go ubezpieczeniami jako osobę współpracującą.
|