W firmie zatrudniamy obywatela z Ukrainy na podstawie umowy zlecenia (nie prowadzi on działalności gospodarczej). Jest to osoba, do której stosuje się przepisy o ograniczonym obowiązku podatkowym (obcokrajowiec, nierezydent). Czy z tytułu umowy zlecenia wykonywanej w naszym kraju powinniśmy opłacać za niego składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne?
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie podlegania ubezpieczeniom nie posługuje się kryterium obywatelstwa, co oznacza, że obowiązkiem ubezpieczeń społecznych są objęci także cudzoziemcy, o ile spełniają warunki do podlegania ubezpieczeniom, a tak jest gdy z cudzoziemcem zostanie zawarta umowa zlecenia.
Osoba, która wykonuje umowę zlecenia obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, natomiast dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Składki na ubezpieczenia społeczne są opłacane od przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych jaki otrzymuje zleceniobiorca, jeżeli odpłatność w umowie została ustalona kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie (z wyłączeniem rodzajów przychodu wymienionych w rozporządzeniu składkowym). Gdy odpłatność została ustalona w inny sposób niż ww., podstawą do naliczania składek jest zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia.
Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlega osoba wykonująca umowę zlecenia, co wynika z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e) ustawy zdrowotnej. Należy mieć jednak na uwadze, że dana osoba podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu nie tylko gdy posiada jeden z tytułów do ubezpieczenia zdrowotnego wymieniony w art. 66 ustawy zdrowotnej, ale dodatkowo musi spełniać warunki określone w art. 3 tej ustawy. Zgodnie zaś z art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy zdrowotnej ubezpieczonymi są m.in. osoby nieposiadające obywatelstwa państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, przebywające na terytorium Polski na podstawie wizy w celu wykonywania pracy, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony z wyłączeniem zezwolenia udzielonego na podstawie art. 53a ust. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2011 r. nr 264, poz. 1573 z późn. zm.), zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zgody na pobyt tolerowany lub osoby, które uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo korzystające z ochrony czasowej na jej terytorium. Warunki uzyskania dokumentów wskazanych w tym przepisie zostały szczegółowo określone w ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach oraz w ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2012 r. poz. 680). Jeżeli więc obywatel Ukrainy przebywa w Polsce na podstawie któregoś z wymienionych wyżej dokumentów (np. wizy w celu wykonywania pracy) i wykonuje umowę zlecenia, z umowy tej podlega również obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż obywatel Ukrainy uzyskuje od zleceniodawcy wynagrodzenie z tytułu wykonywanej umowy zlecenia i przebywa na terytorium Polski krócej niż 183 dni w roku podatkowym. W takiej sytuacji zleceniodawca zobowiązany jest pobrać podatek dochodowy w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu, co wynika z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o pdof.
Stosownie do art. 83 ust. 3 pkt 6 ustawy zdrowotnej, jeżeli podstawę obliczenia składki zdrowotnej stanowi przychód, od którego na mocy przepisów ustawy o pdof pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest naliczana na zasadach ogólnych. Z uwagi na to, że w takiej sytuacji nie jest pobierana zaliczka na podatek dochodowy, składka na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy wymiaru nie podlega odliczeniu od podatku.
Płatnik musi także pamiętać o obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP (składki te należy opłacić gdy spełnione są warunki określone w przepisach ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy). Pisaliśmy na ten temat w UiPP nr 5/2013, str. 12-13.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
