Objęcie ubezpieczeniami w ZUS
Każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym wszystkich ryzyk. Obowiązkowe są więc dla niej ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Osoba taka podlega też obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ta sama zasada dotyczy pracownika młodocianego zatrudnionego w celu przygotowania zawodowego, a także dziecka osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą zatrudnionego przez rodzica na podstawie takiej umowy.
Obowiązek wymienionych ubezpieczeń powstaje dla młodocianego z dniem nawiązania stosunku pracy w celu przygotowania zawodowego, a wygasa z dniem jego ustania.
Zgłoszenie do ubezpieczeń i opłacanie składek
Zgłoszenia pracownika młodocianego do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego (tak jak w przypadku innych osób ubezpieczonych) dokonuje płatnik składek. Dla młodocianego płatnikiem składek jest podmiot go zatrudniający. Zgłasza więc pracownika młodocianego do wymienionych ubezpieczeń na formularzu ZUS ZUA, w terminie 7 dni od nawiązania stosunku pracy, z kodem tytułu ubezpieczenia 01 20 X X.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników młodocianych przyjmuje się ogólne zasady dotyczące wszystkich osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Zatem podstawę wymiaru składek dla pracownika młodocianego stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o PDOF, osiągany u pracodawcy z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. W podstawie tej uwzględnia się pracownikowi młodocianemu wszelkie wypłaty uznane za przychód pracownika, tj. wypłaty pieniężne, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń.
Nie uwzględnia się w niej natomiast:
Przy czym, dla ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pracownika młodocianego (tak jak w przypadku wszystkich pracowników) stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Do ustalenia podstawy wymiaru tej składki nie stosuje się jedynie:
Podstawę wymiaru składki zdrowotnej pomniejsza się o kwoty składek: emerytalnej, rentowych i chorobowej, finansowanych przez pracownika młodocianego i potrąconych z jego środków przez pracodawcę.
Dla pracowników młodocianych określono jednak granicę wysokości ich wynagrodzenia. Jest ona uzależniona od roku nauki i stanowi odpowiednio dla:
I roku nauki - nie mniej niż 4% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale,
II roku nauki - nie mniej niż 5% ww. wynagrodzenia,
III roku nauki - nie mniej niż 6% ww. wynagrodzenia.
Natomiast pracownikom młodocianym odbywającym przyuczenie do wykonywania określonej pracy przysługuje nie mniej niż 4% wynagrodzenia obliczanego w przedstawiony wcześniej sposób.
Zmiana stawek wynagrodzeń pracowników młodocianych następuje od trzeciego miesiąca każdego kwartału, czyli od 1 marca, 1 czerwca, 1 września i 1 grudnia.
Podane wysokości wynagrodzenia określają najniższą granicę, jaka przysługuje pracownikowi młodocianemu. Jednakże w umowie o pracę zawartej z pracownikiem młodocianym możliwe jest określenie wyższej stawki tego wynagrodzenia.
Oprócz składek na ubezpieczenia społeczne i składki na ubezpieczenie zdrowotne pracodawca opłaca za pracowników młodocianych również składkę na FP oraz na FGŚP. Przy czym wynagrodzenie młodocianych pracowników najczęściej jest niższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Oznacza to więc, że pracodawca nie opłaca wtedy za takie osoby składki na FP.
|