1) W którym momencie powstaje obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu przez komandytariusza przystępującego do spółki?
Spółka komandytowa powstaje w momencie wpisu do rejestru zgodnie z regulacją art. 109 K.s.h., co oznacza, że zarówno komandytariusze, jak i komplementariusze uzyskują status wspólników z chwilą wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego. Jeżeli zaś chodzi o wskazanie momentu, w którym status wspólnika uzyskuje komandytariusz przystępujący do istniejącej spółki mocą aktu notarialnego, to dotychczas w obrocie prawnym funkcjonowały dwa odmienne poglądy na charakter wpisu do rejestru nowo przystępującego do spółki komandytariusza. Część z ekspertów opowiadała się za uznaniem, że wpis do KRS w przypadku przystąpienia do spółki ma charakter wyłącznie deklaratoryjny. Inni natomiast uznawali, że jego charakter jest konstytutywny. Za takim poglądem przemawia również treść art. 114 K.s.h., zgodnie z którym osoba przystępująca do spółki w charakterze komandytariusza odpowiada za jej zobowiązania istniejące w chwili wpisania do rejestru. Konstytutywność tego wpisu przejawia się więc tym, że od tego momentu wspólnik ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki wobec osób trzecich. Warto jednak pamiętać, że odpowiedzialność wobec innych podmiotów nie jest jedynym wyznacznikiem statusu wspólnika w spółce, niemniej ważne są bowiem prawa i obowiązki wynikające ze stosunków wewnętrznych spółki (art. 120 i następne K.s.h.) powstające w momencie przystąpienia do spółki.
Przez umowę spółki komandytowej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób (art. 3 K.s.h.). Przyjęcie na siebie tego zobowiązania następuje w dniu przystąpienia do spółki, kiedy komandytariusz określa w akcie przystąpienia do spółki wartość wnoszonego wkładu (art. 105 pkt 4 K.s.h.), co ma z kolei bezpośredni wpływ na jego udział w zyskach (art. 123 § 1 K.s.h.). W oparciu o te rozważania Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 marca 2012 r. (sygn. akt II UK 18/12) uznał, że od chwili przystąpienia do spółki komandytariusz staje się wspólnikiem spółki komandytowej, natomiast odpowiedzialność za jej zobowiązania istniejące w chwili wpisania go do rejestru, powstaje od dnia dokonania tego wpisu. W ocenie Sądu Najwyższego wpis do rejestru nie kreuje statusu przystępującego do spółki wspólnika, ale go potwierdza i ujawnia wobec osób trzecich.
| Ważne: Komandytariusz staje się wspólnikiem spółki z chwilą przystąpienia do niej i wniesienia udziałów, przez co od tego momentu rozpoczyna prowadzenie działalności przynoszącej określone dochody, czyli w przypadku wspólnika biernego prawo do udziału w zyskach. |
Oznacza to, że obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu powstaje w dniu przystąpienia do spółki, gdyż w tym momencie komandytariusz podejmuje prowadzenie pozarolniczej działalności w rozumieniu ustawy o sus i ustawy zdrowotnej.
| Przykład |
Komandytariusz przystąpił do istniejącej spółki komandytowej w dniu 22 maja 2012 r. mocą aktu notarialnego, wnosząc do niej udziały określonej wartości. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego miał miejsce 3 lipca 2012 r. Obowiązek ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego powstał od 22 maja br., kiedy to komandytariusz uzyskał status wspólnika spółki i rozpoczął prowadzenie pozarolniczej działalności.
2) Czy komandytariusz podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, jeśli ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy?
Nie. Wspólnicy spółki komandytowej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu, a na zasadzie dobrowolności ubezpieczeniu chorobowemu. Nie dotyczy to wspólników mających ustalone prawo do renty (art. 9 ust. 5 ustawy o sus). Dla tych osób ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu prowadzonej działalności w formie spółki komandytowej są dobrowolne. W razie przystąpienia do tych ubezpieczeń obowiązkowe jest ubezpieczenie wypadkowe, natomiast ubezpieczenie chorobowe nie występuje. Z tego tytułu obowiązkowa jest składka zdrowotna.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
