Sprzedaż środka trwałego a odpisy amortyzacyjne sprzed 2022 r. na potrzeby składki zdrowotnej

Z dniem 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. poz. 1915). Ustawą tą - począwszy od 2025 r. - likwiduje się obowiązek opłacania składki zdrowotnej od zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (dalej: środków trwałych). Ustawą tą obniża się również minimalną podstawę wymiaru składki zdrowotnej do poziomu 75% minimalnego wynagrodzenia, należną odpowiednio za 2025 r. albo za rok składkowy obejmujący okres od 1 lutego 2025 r. do 31 stycznia 2026 r. (kwestię tę tu pomijamy).

Zgodnie z ww. nowelizacją, przy obliczaniu dochodu na potrzeby ustalenia miesięcznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej, przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej lub podatkiem liniowym nie będą uwzględniali przychodów z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz kosztów uzyskania przychodów z tytułu ich sprzedaży. Również przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie będą uwzględniali ww. przychodów w celu określenia właściwego dla siebie progu przychodów, od których zobowiązani są opłacać składkę zdrowotną.

Z uwagi jednak na to, iż takie regulacje nie zawsze byłyby korzystne dla przedsiębiorców opłacających podatek dochodowy według skali podatkowej lub podatek liniowy, w ustawie zmieniającej postanowiono, że w ramach rocznego rozliczenia składki zdrowotnej ww. przedsiębiorcy sami zdecydują (dobrowolnie), czy przychody/koszty z tytułu sprzedaży środków trwałych uwzględnią w podstawie wymiaru tej składki.

Przypomnijmy, iż dotychczas przy ustalaniu składki zdrowotnej w przypadku sprzedaży środków trwałych należało stosować regulacje podatkowe odnoszące się do sposobu ustalenia dochodu przy sprzedaży środków trwałych określone m.in. w art. 24 ust. 2-2a ustawy o PDOF. W myśl tych przepisów, dochodem (lub stratą) w przypadku sprzedaży m.in. środków trwałych jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych, powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych dokonanych od tych środków. Przy czym dodatkowo należało stosować art. 35 ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 807 ze zm.), w myśl którego dochodu ustalonego podatkowo na podstawie ww. przepisów ustawy o PDOF nie powiększało się o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2022 r.

Powstała wątpliwość, czy w świetle znowelizowanych przepisów, w przypadku decyzji o uwzględnieniu przychodów/kosztów uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży środków trwałych na potrzeby składki zdrowotnej, ww. art. 35 ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. będzie miał nadal zastosowanie. Z takim pytaniem zwrócono się do Ministerstwa Finansów (MF).

MF w informacji z 16 grudnia 2024 r. przekazywanej do mediów na zapytania dziennikarzy (ID informacji: 618481) odpowiedziało:

"(...) Uchwalona przez Sejm i Senat RP ustawa z 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nie uchyliła art. 35 ustawy z 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (...), a zatem przepis ten nadal obowiązuje. Po wejściu w życie ustawy z 6 grudnia 2024 r. przepis ten powinien być odczytywany i stosowany w połączeniu z nowymi regulacjami.

Oznacza to, że przedsiębiorca co do zasady nie będzie zaliczał przychodów ze zbycia środków trwałych (i kosztów ich uzyskania) do podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Ustalając dochód, o którym mowa w art. 81 ust. 2 i 2c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, nie będzie zatem stosował art. 24 ust. 2 zdanie 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (...), w konsekwencji czego nie będzie miał podstaw do stosowania art. 35 ustawy z 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Ten ostatni przepis prawa wyraźnie stanowi bowiem: "dochód ustalony z uwzględnieniem art. 24 ust. 2 zdanie drugie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne...".

Jeżeli jednak przedsiębiorca skorzysta z możliwości złożenia oświadczenia o uwzględnianiu przychodów ze zbycia środków trwałych (i kosztów ich uzyskania) w wymiarze podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, to w przypadku sprzedaży w 2025 r. środka trwałego, dla którego odpisy amortyzacyjne zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2022 r., obliczając dochód, o którym mowa w art. 81 ust. 2 i 2c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, będzie stosował art. 24 ust. 2 zdanie 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem będzie mógł skorzystać z regulacji art. 35 ustawy z 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw."