Składki ZUS od lipca 2024 r. po wzroście minimalnej płacy

Od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4.300 zł (w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca wynosiło 4.242 zł). Wzrost kwoty tego wynagrodzenia podwyższył od 1 lipca br. najniższą podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych niektórym ubezpieczonym. Mowa tu m.in. o osobach zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, przedsiębiorcach na dwuletnim preferencyjnym ZUS oraz osobach opłacających składki na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Podwyżka kwoty tego wynagrodzenia ma także wpływ na ulgę w opłacaniu składki zdrowotnej. Nie wpłynęła jednak na składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy opłacającego mały ZUS w oparciu o wysokość firmowych dochodów.

ZUS osoby zatrudnionej na etacie

Wynagrodzenie osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia. To oznacza, że za pracowników pełnoetatowych wynagradzanych na poziomie minimalnej stawki pracodawca miesięcznie od 1 lipca do 31 grudnia w 2024 r. będzie opłacać składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotną i składki na FP i FS oraz FGŚP (przyjmując, że jest zobowiązany do opłacania składek na te fundusze) co najmniej od kwoty 4.300 zł. W efekcie od 1 lipca 2024 r. wzrosły zobowiązania pracodawcy i pracownika z tytułu składek społecznych. Miesięczna kwota tych składek finansowanych przez pracodawcę (w tym składki: emerytalna, rentowe i wypadkowa - przyjmując, że obowiązuje go stopa procentowa w wysokości 1,67%) od lipca do grudnia 2024 r. wyniesie 770,99 zł, (od stycznia do czerwca 2024 r. wynosiła 760,59 zł). Natomiast kwota składek finansowanych przez pracownika (emerytalna, rentowa i chorobowa) od lipca do grudnia 2024 r. wyniesie 589,53 zł (od stycznia do czerwca br. wynosiła 581,58 zł).

Przedsiębiorca na preferencyjnym ZUS

Wzrost od 1 lipca br. kwoty minimalnej płacy ma też znaczenie dla przedsiębiorcy, który opłaca za siebie składki społeczne na preferencyjnych zasadach wskazanych w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497), zwanej ustawą systemową. Dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą i uprawnionej do tej ulgi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (także na pozostałe ubezpieczenia społeczne, czyli chorobowe i wypadkowe) w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Od 1 lipca 2024 r. kwota minimalnego wynagrodzenia, w porównaniu z pierwszym półroczem 2024 r., wzrosła o 58 zł i wynosi 4.300 zł. Od tego zatem dnia o 58 zł zwiększyła się kwota najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców opłacających te składki na preferencyjnych zasadach. W okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. nie może ona być dla nich niższa od 1.290 zł (tj. 30% z kwoty 4.300 zł). Miesięczne zobowiązania z tytułu składek społecznych tacy przedsiębiorcy (przy założeniu, że opłacają dobrowolną składkę chorobową, a dla składki wypadkowej obowiązuje ich stopa procentowa 1,67%) w okresie od lipca do grudnia 2024 r. wyniosą 408,16 zł (od stycznia do czerwca br. wynosiły 402,65 zł).

Składki opłacane dobrowolnie

Dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalno-rentowym, na podstawie art. 7 ustawy systemowej, może podlegać osoba, która nie spełnia warunków do objęcia nimi obowiązkowo. Prawo przystąpienia do nich ma np. osoba, która:

• nigdzie nie pracuje bądź
• wykonuje pracę wyłącznie na podstawie umowy o dzieło, która nie powoduje obowiązku ubezpieczeń społecznych, albo
• zawiesiła wykonywanie działalności gospodarczej i w okresie tej przerwy nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno-rentowym z innego tytułu.

Jak wskazał ZUS na swojej stronie internetowej www.zus.pl w poradniku pt. "Dobrowolne podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym" - prawo do zgłoszenia się do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalno-rentowych przysługuje osobie mieszkającej w Polsce bądź takiej, która nie mieszka w Polsce, ale:

• była wcześniej objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi w Polsce albo
• mają do niej zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Osoba opłacająca składki na dobrowolne ubezpieczenia emerytalno-rentowe (w całości z własnych środków) może zadeklarować do podstawy ich wymiaru dowolną kwotę. Nie może ona być jednak niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

Biorąc pod uwagę ustalone wysokości minimalnego wynagrodzenia, w okresie od lipca do grudnia 2024 r. osoba uprawniona do podlegania dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalno-rentowym, na podstawie art. 7 ustawy systemowej, będzie opłacać na nie składki od podstawy wymiaru nie niższej niż 4.300 zł (od stycznia do czerwca - 4.242 zł).

Ulga w składce zdrowotnej

Z powodu zwiększenia kwoty minimalnego wynagrodzenia od 1 lipca 2024 r. większe grono osób prowadzących pozarolniczą działalność posiadających prawo do emerytury lub renty będzie mogło skorzystać ze zwolnienia z opłacania za siebie składki zdrowotnej. Jak stanowi treść art. 82 ust. 8 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146), osoba prowadząca pozarolniczą działalność, posiadająca prawo do emerytury lub renty, nie opłaca za siebie składki zdrowotnej z prowadzonej firmy, w przypadku gdy jej świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia oraz:

1) uzyskuje dodatkowe przychody z tytułu prowadzonej działalności w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub

2) opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej (patrz schemat).

Mały ZUS

Zwiększenie kwoty minimalnego wynagrodzenia od 1 lipca 2024 r. pozostało bez wpływu na wysokość podstawy wymiaru składek przedsiębiorcy opłacającego tzw. mały ZUS.

Należy przypomnieć, że przedsiębiorca, którego roczny przychód z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w 2023 r. nie przekroczył kwoty 120.000 zł, może w 2024 r. korzystać z małego ZUS, o którym mowa w art. 18c ustawy systemowej. Osoba uprawniona do tej ulgi opłaca za siebie składki na ubezpieczenia społeczne także od niższej podstawy wymiaru, tj. ustalonej w oparciu o wysokość firmowego dochodu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Z tym że ustalona w taki sposób podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia nie może być m.in. niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku.

Powyższe oznacza, że dla przedsiębiorcy opłacającego składki społeczne w ramach małego ZUS zwiększenie minimalnej płacy od lipca 2024 r. (do kwoty 4.300 zł) jest bez znaczenia. Takiego przedsiębiorcę od stycznia do grudnia 2024 r. obowiązuje bowiem minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w kwocie 1.272,60 zł (czyli 4.242 zł × 30%).