Czy wypłacone pacjentom szpitala odszkodowania, które są następnie zwracane przez ubezpieczyciela, powinny być ujęte w księgach SP ZOZ w pozostałych kosztach operacyjnych, kosztach finansowych i pozostałych przychodach operacyjnych? Wypłacone odszkodowania stanowią NKUP, a w SP ZOZ dodatkowo są wydatkiem niestatutowym, podlegającym opodatkowaniu CIT. Otrzymany zwrot od ubezpieczyciela będzie przychodem podatkowym, ale nie będzie podstawą do wystornowania opodatkowanego CIT wydatku niestatutowego. Jest to niekorzystne dla SP ZOZ. Czy w sytuacji gdy wypłata odszkodowania pacjentowi i wpływ środków z tego tytułu od ubezpieczyciela następują w tym samym roku obrotowym, można ująć wpływ środków od ubezpieczyciela poprzez storno (zmniejszenie) pozostałych kosztów operacyjnych?
| Zasądzone na rzecz pacjenta odszkodowanie z tytułu błędu w sztuce lekarskiej odnosi się w księgach samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej (SP ZOZ) w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, a zasądzone odsetki - w ciężar kosztów finansowych. Natomiast wpływ środków od ubezpieczyciela tytułem zwrotu z polisy OC zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych. Otrzymanych środków nie księguje się na zmniejszenie pozostałych kosztów operacyjnych, nawet wówczas gdy wypłata odszkodowania pacjentowi i wpływ środków od ubezpieczyciela następują w tym samym roku obrotowym. |
Co do zasady odszkodowania i kary umowne związane z prowadzoną przez podatników działalnością gospodarczą mogą być przez nich zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. Jednak - na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 22 updop - kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Płacone przez szpitale odszkodowania z tytułu błędów w sztuce lekarskiej stanowią - naszym zdaniem - odszkodowania z tytułu wad wykonanych usług (w tym przypadku usług medycznych). W konsekwencji odszkodowania takie nie stanowią podatkowych kosztów uzyskania przychodów szpitali. Oznacza to, że przychody szpitali przeznaczone na zapłatę takich odszkodowań są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych. Przychodów tych nie można bowiem uznać za dochody przeznaczone na cele statutowe w zakresie ochrony zdrowia, a więc dochody zwolnione od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 updop. To samo dotyczy odsetek od zasądzonego odszkodowania.
Jednocześnie otrzymane od firmy ubezpieczeniowej odszkodowanie - co do zasady - stanowi przychód podatkowy. W pewnych okolicznościach, tzn. w przypadku przeznaczenia tego dochodu na cele statutowe, może on jednak korzystać ze zwolnienia od podatku.
Z kolei w księgach rachunkowych SP ZOZ zasądzone na rzecz pacjenta odszkodowanie z tytułu błędu w sztuce lekarskiej wskazane jest odnieść w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, a zasądzone odsetki - w ciężar kosztów finansowych. Natomiast wpływ środków od ubezpieczyciela tytułem zwrotu z polisy OC zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych. Z punktu widzenia zasad rachunkowości, odszkodowania traktuje się bowiem jako koszty i przychody pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki (por. art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. g ustawy o rachunkowości). Natomiast wypłacone odsetki, jako tytuły zaliczane do operacji finansowych, na podstawie art. 42 ust. 3 ww. ustawy, obciążać powinny koszty finansowe.
Powyższego sposobu ewidencji nie zmienia również fakt, iż wypłata odszkodowania pacjentowi i wpływ środków od ubezpieczyciela następują w tym samym roku obrotowym. Środków otrzymanych od firmy ubezpieczeniowej nie księguje się na zmniejszenie pozostałych kosztów operacyjnych, pomimo że wartość wypłaconego przez szpital odszkodowania na rzecz pacjenta obciążyła pierwotnie te koszty.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
