Jesteśmy zakładem budżetowym prowadzącym działalność m.in. w zakresie dostaw wody. Większość naszych środków trwałych otrzymaliśmy w użytkowanie od jednostki nadrzędnej (gminy). Dokonujemy ich amortyzacji bilansowej, zapisem 400/071 i jednocześnie 800/760. Dla celów ustalania taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę, chcemy wydzielić księgowania na kontach zespołu 5. Jak ujmuje się w księgach amortyzację bilansową, prowadząc ewidencję kosztów na kontach zespołu 5?
W ramach kont zespołu 5 koszty amortyzacji ujmuje się najpierw na koncie kosztów wydziałowych, a następnie (np. na koniec miesiąca) rozlicza się je na odpowiednie konta kosztów działalności podstawowej, stosując określone klucze podziałowe. |
Z regulacji określonych w § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2020 r. poz. 342) - dalej zwanego rozporządzeniem w sprawie rachunkowości budżetowej - wynika, że przez środki trwałe rozumie się środki, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, w tym środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, otrzymane w zarząd lub użytkowanie i przeznaczone na potrzeby jednostki.
W myśl rozporządzenia w sprawie rachunkowości budżetowej, środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, otrzymane nieodpłatnie w zarząd lub użytkowanie powinny zostać wprowadzone do ksiąg rachunkowych w korespondencji z kontem 800 "Fundusz jednostki". Dla celów bilansowych środki te amortyzuje się według zasad ogólnych określonych w art. 32 ustawy o rachunkowości. W ramach kont zespołu 4 odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej tych środków trwałych odnosi się na konto 400 "Amortyzacja". Natomiast w przypadku rozliczania kosztów działalności operacyjnej dodatkowo na kontach zespołu 5 (według typów działalności), koszty amortyzacji środków trwałych ujmuje się na odpowiednich kontach tego zespołu. Koszty amortyzacji - jako koszty pośrednie produkcji - zazwyczaj odnosi się wstępnie na konto kosztów wydziałowych (np. 520 "Koszty wydziałowe"), a następnie (np. na koniec miesiąca) rozlicza się przy zastosowaniu określonych kluczy podziałowych na odpowiednie konta kosztów działalności podstawowej.
Jeśli jednak jednostka jest w stanie wyodrębnić wartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych wykorzystywanych do produkcji (dostaw) wody, wartość ta może zostać ujęta bezpośrednio na odpowiednim koncie prowadzonym w ramach konta 500 "Koszty działalności podstawowej", służącym do ewidencji kosztów produkcji i dostaw wody, bez ujmowania ich na koncie kosztów wydziałowych.
Przypomnijmy, iż - zgodnie z rozporządzeniem w sprawie rachunkowości budżetowej - na stronie Wn konta 500 ujmuje się koszty działalności podstawowej, a na stronie Ma ujmuje się rozliczone koszty działalności podstawowej (wartość wytworzonych produktów, koszty sprzedaży, koszty handlowe). Do konta 500 może być prowadzona ewidencja szczegółowa umożliwiająca:
1) ustalenie wysokości kosztów poszczególnych rodzajów działalności podstawowej z dalszym podziałem na koszty zaliczane do wartości wytworzonych produktów i produkcji niezakończonej oraz koszty obciążające wynik finansowy okresu sprawozdawczego (w szczególności koszty sprzedaży, koszty handlowe),
2) ustalenie struktury kosztów działalności podstawowej według pozycji kalkulacyjnych.
Należy jednocześnie pamiętać, iż równolegle do odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od środków trwałych, o których mowa w pytaniu (tzn. otrzymanych od gminy w użytkowanie), zakład budżetowy zobowiązany jest do odnoszenia ich równowartości na dobro pozostałych przychodów operacyjnych (konto 760 "Pozostałe przychody operacyjne"). Jak wynika bowiem z opisu konta 760, po stronie Ma tego konta ujmuje się m.in. równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie przez samorządowy zakład budżetowy, a także od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na sfinansowanie których zakład budżetowy otrzymał środki pieniężne, w korespondencji ze stroną Wn konta 800.
Ewidencja księgowa amortyzacji środków trwałych wykorzystywanych 1. Wartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych: - Wn konto 400 "Amortyzacja", oraz równolegle odniesienie równowartości odpisów na dobro pozostałych przychodów operacyjnych (w przypadku środków trwałych otrzymanych przez zakład budżetowy w użytkowanie): - Wn konto 800 "Fundusz jednostki", 2. Ujęcie kosztów amortyzacji na koncie kosztów wydziałowych: - Wn konto 520 "Koszty wydziałowe", 3. Rozliczenie kosztów amortyzacji ujętych na koncie kosztów wydziałowych na konta kosztów działalności podstawowej przy zastosowaniu kluczy podziałowych (np. na koniec miesiąca): - Wn konto 500 "Koszty działalności podstawowej" (różne konta analityczne), 4. Bieżące (bezpośrednie) ujęcie kosztów amortyzacji środków trwałych wykorzystywanych do produkcji i dostaw wody na odpowiednim koncie kosztów działalności podstawowej: - Wn konto 500/1 "Koszty działalności podstawowej - koszty produkcji i dostaw wody", |
Co istotne, jeśli amortyzacja nie stanowi kosztów uzyskania przychodów, to w ewidencji analitycznej do konta 400 wskazane jest wyodrębnić dla potrzeb podatku dochodowego konta kosztów stanowiących koszty uzyskania przychodów (KUP) i konta kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (NKUP), np.:
konto 400/1 "Amortyzacja - KUP",
konto 400/2 "Amortyzacja - NKUP".
Fakt, że dany koszt nie może być uwzględniany w rachunku podatkowym, nie zmienia jego kwalifikacji w ujęciu bilansowym. Koszty amortyzacji środków trwałych zalicza się do kosztów działalności operacyjnej - zarówno w części stanowiącej, jak i niestanowiącej kosztu podatkowego.
|