1) W lutym br. pracodawca wypowiedział umowę o pracę pracownikowi, który nie wywiązywał się należycie ze swoich obowiązków. Pracownika obowiązuje 3-miesięczny okres wypowiedzenia, które rozpoczęło swój bieg 1 marca, a zakończy 31 maja 2012 r. Czy jest możliwe skrócenie tego okresu?
Skrócenie okresu wypowiedzenia w drodze jednostronnej decyzji pracodawcy nie jest możliwe przy "zwykłym wypowiedzeniu" umowy o pracę, którego przyczyny dotyczą pracownika.
Przepisami art. 361 K.p. uregulowano możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę jednostronną decyzją pracodawcy w sytuacjach określonych w powołanej normie. Pracodawca może dokonać skrócenia trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, najwyżej jednak do jednego miesiąca i tylko wtedy, gdy wyłączną przyczyną wypowiedzenia jest:
Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1990 r. (sygn. akt I PR 391/90, OSNC 1992/11/206), oświadczenie woli pracodawcy o skróceniu okresu wypowiedzenia w trybie art. 361 § 1 K.p. może zostać złożone tylko łącznie z wypowiedzeniem umowy o pracę, a nie w okresie późniejszym.
| Ważne: Skrócenie przez pracodawcę okresu wypowiedzenia umowy o pracę powoduje rozwiązanie tej umowy z upływem skróconego okresu. |
W razie zastosowania skróconego wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje odszkodowanie za pozostałą część okresu wypowiedzenia. Odszkodowanie to przysługuje niezależnie od okoliczności czy po rozwiązaniu stosunku pracy były pracownik pozostaje bez pracy. Okres, za który przysługuje odszkodowanie, wlicza się pracownikowi, który w tym czasie nie podjął żadnej pracy do okresu zatrudnienia.
Wyżej omówioną instytucję skrócenia wypowiedzenia przez pracodawcę należy odróżnić od przewidzianej art. 36 § 6 K.p. możliwości ustalenia przez pracownika i pracodawcę wcześniejszego terminu rozwiązania umowy o pracę, po dokonaniu jej wypowiedzenia przez którąkolwiek ze stron. Wypowiedzenie to musi być dokonane zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami kodeksowymi z zachowaniem obowiązujących okresów, a strony umawiają się tylko na inny termin ustania stosunku pracy.
Powołany przepis dotyczy wszystkich okresów wypowiedzenia (nie tylko trzymiesięcznych) i może być zastosowany w trybie porozumienia obydwu stron stosunku pracy, przy czym takie porozumienie nie zmienia trybu rozwiązania umowy o pracę, a wynagrodzenie przysługuje pracownikowi tylko do dnia ustania zatrudnienia. Ponadto, jak wynika z uchwały Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów podjętej w dniu 24 lutego 1994 r. (sygn. akt I PZP 57/93, OSNP 1994/10/157): "W wypadku wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę, ustalenie przez strony wcześniejszego terminu rozwiązania umowy o pracę (...) nie pozbawia pracownika roszczeń wynikających z art. 45 K.p.".
| Przykład |
Pracownik wypowiedział umowę o pracę w dniu 20 lutego 2012 r. Obowiązujące 3-miesięczne wypowiedzenie upłynie 31 maja br. Pracownik zwrócił się do pracodawcy z wnioskiem o skrócenie okresu wypowiedzenia, tak aby umowa rozwiązała się z dniem 16 marca br. Pracodawca zgodził się na tę propozycję zawierając z pracownikiem odpowiednie porozumienie.
Podsumowując, należy stwierdzić, że w podanych w pytaniu okolicznościach, po wypowiedzeniu pracownikowi umowy o pracę pracodawca może zaproponować skrócenie okresu wypowiedzenia, ale do wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy dojdzie tylko wtedy, gdy pracownik wyrazi na to zgodę.
2) Czy umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony może zawierać klauzulę pozwalającą rozwiązać tę umowę za dwutygodniowym wypowiedzeniem, przez każdą ze stron? Nadmieniamy, że pracownik wyraża zgodę na skrócenie okresu wypowiedzenia.
Postanowienie umowne o obowiązywaniu bez względu na staż zakładowy dwutygodniowego okresu wypowiedzenia jako klauzula dla pracownika niekorzystna nie będzie miało mocy wiążącej, a w jego miejsce będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu pracy. Stosownie bowiem do treści art. 18 K.p., postanowienia umów o pracę mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne. Zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy. Przepisy Kodeksu pracy dopuszczają możliwość wcześniejszego niżby to wynikało z powszechnych zasad rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem w trybie i na warunkach określonych w tym akcie normatywnym, co omówiliśmy w odpowiedzi na pytanie pierwsze.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
